Innrás Rússa vofir yfir

Gervihnattamynd af skriðdrekum og öðrum hergögnum Rússa skammt frá landamærunum …
Gervihnattamynd af skriðdrekum og öðrum hergögnum Rússa skammt frá landamærunum við Hvíta-Rússland. Myndin var tekin í gær. AFP

Her Rúss­lands held­ur áfram að safn­ast sam­an við landa­mær­in að Úkraínu, þrátt fyr­ir diplóma­tísk­ar til­raun­ir Vest­ur­landa síðustu vik­ur til að koma í veg fyr­ir inn­rás Rússa í Evr­ópu­ríkið.

Inn­rás sem vof­ir nú yfir.

Sam­kvæmt nýj­ustu grein­ingu varn­ar­málaráðuneyt­is­ins í Kænug­arði, sem frétta­stofa CNN fékk að líta aug­um á þriðju­dag, hef­ur Rúss­land nú sent fleiri en 127 þúsund her­menn á svæðið.

Í lok des­em­ber og það sem af er janú­ar er her­inn einnig sagður hafa flutt „birgðir skot­færa, fær­an­leg sjúkra­hús og ör­ygg­isþjón­ust­ur“ að landa­mær­un­um, sem í grein­ing­unni er talið „staðfesta und­ir­bún­ing sókn­araðgerða“.

Fleiri eld­flauga­vörp­ur við landa­mær­in

Telja yf­ir­völd í Kænug­arði einnig að Rúss­land styðji nú fleiri en 35 þúsund aðskilnaðarsinna í Aust­ur-Úkraínu og haldi sjálft út um þrjú þúsund manna herliði þeim til stuðnings inn­an landa­mær­anna.

Stjórn­völd í Kreml hafa aft­ur á móti alltaf neitað því að herlið á þeirra veg­um sé að störf­um í Úkraínu.

Til viðbót­ar herliðinu hef­ur fleiri eld­flauga­vörp­um verið komið fyr­ir við landa­mær­in, sam­kvæmt því sem fram kem­ur í grein­ing­unni. Um miðjan þenn­an mánuð voru þannig að minnsta kosti 36 Isk­and­er-eld­flauga­vörp­ur nærri Úkraínu. Isk­and­er-flaug­ar geta hæft skot­mörk af allt að 500-700 kíló­metra færi.

Inn­an þeirra marka er höfuðborg­in Kænug­arður.

Vladimír Pútín gæti skipað fyrir um innrás í Úkraínu á …
Vla­dimír Pútín gæti skipað fyr­ir um inn­rás í Úkraínu á næst­unni. AFP

Ný víg­lína í norðri

Þá er einnig varað við því að ný víg­lína geti hafa mynd­ast við landa­mær­in í norðri, þ.e. að Hvíta-Rússlandi.

„Líta ætti á yf­ir­ráðasvæði Hvíta-Rúss­lands sem full­gilt at­hafna­svæði rúss­neskra stjórn­valda sem geta notað það til að út­víkka sókn­ir gegn Úkraínu,“ seg­ir í grein­ingu úkraínska varn­ar­málaráðuneyt­is­ins.

Eitt síðasta tæki­færið

Ant­ony J. Blin­ken, ut­an­rík­is­ráðherra Banda­ríkj­anna, lýsti því yfir í sendi­ráði Banda­ríkj­anna í Kænug­arði í gær að Vla­dimír Pútín Rúss­lands­for­seti gæti fært átök ná­granna­ríkj­anna á annað stig með afar skömm­um fyr­ir­vara.

Sagðist hann einnig myndu ekki færa rúss­nesk­um koll­ega sín­um skrif­legt svar við kröf­um Rússa, þegar hann og Ser­gei Lavr­ov koma sam­an til fund­ar í Genf á morg­un. Fund­ur ráðherr­anna gæti verið eitt síðasta tæki­færið til að af­stýra þeirri inn­rás sem banda­rísk stjórn­völd ótt­ast að vofi yfir.

Fyrr í gær hafði talsmaður Kreml­ar, Dimitrí Peskov, lýst því yfir að Rúss­land bygg­ist við skrif­legu svari við til­lög­um sín­um.

Maður gengur framhjá eyðilagðri byggingu sem áður tilheyrði hernum, í …
Maður geng­ur fram­hjá eyðilagðri bygg­ingu sem áður til­heyrði hern­um, í þorp­inu Vesjoloje í jaðri borg­ar­inn­ar Do­netsk í aust­ur­hluta Úkraínu. Mynd­in var tek­in á þriðju­dag. AFP

Betri hug­mynd eft­ir morg­undag­inn?

Kröf­ur Kreml­ar voru til­kynnt­ar á aðventu jóla, en þess er meðal ann­ars kraf­ist að Atlants­hafs­banda­lagið skuld­bindi sig laga­lega til að leyfa Úkraínu aldrei að ganga í banda­lagið. Banda­rík­in megi auk þess ekki koma á fót nýj­um her­stöðvum í ríkj­um fyrr­um Sov­ét­ríkj­anna.

„Það er ekki ljóst hver meg­in­krafa Rúss­lands er,“ sagði Blin­ken í Kænug­arði en bætti svo við: „Ég held að við ætt­um að hafa betri hug­mynd um það, kannski, eft­ir föstu­dag­inn.“

Tveir klukku­tím­ar dugðu ekki

Gær­dag­ur­inn var þó ekki á enda. Joe Biden Banda­ríkja­for­seti átti síðar eft­ir að halda tveggja klukku­stunda blaðamanna­fund. Lengd fund­ar­ins kom mörg­um að óvör­um, enda hef­ur for­set­inn gefið mun minna færi á spurn­ing­um blaðamanna en fyr­ir­renn­ar­ar sín­ir í embætti und­an­far­in rúm þrjá­tíu ár.

Klukku­tím­arn­ir tveir dugðu þó ekki til að skýra þá línu sem for­set­inn vill setja hvað varðar þessa yf­ir­vof­andi inn­rás Rúss­lands. Um­mæli hans höfðu raun­ar þver­öfug áhrif og voru ein­ung­is fall­in til að bæta við þá óvissu sem rík­ir um hvernig Vest­ur­lönd muni bregðast við, fari svo að Pútín skipi fyr­ir um inn­rás í Úkraínu.

Sagði hann Rúss­land myndu borga það dýr­um dómi, leggi her lands­ins í alls­herj­ar inn­rás. Öðru máli gegni aft­ur á móti um minni­hátt­ar inn­rás (e. min­or incursi­on).

„Rúss­land mun þurfa að svara til saka ef það ræðst inn – og það velt­ur á því hvað það ger­ir. Það er eitt ef það er minni­hátt­ar inn­rás og við end­um á að þurfa að ríf­ast um hvað skuli gera og hvað skuli ekki gera, og svo fram­veg­is,“ sagði Biden á blaðamanna­fund­in­um. „En ef þeir gera í al­vör­unni það sem þeir eru fær­ir um að gera ... það er að fara að verða stór­slys fyr­ir Rúss­land ef þeir ráðast frek­ar inn í Úkraínu.“

Alræðisstjórn Pútíns mótmælt í Kænugarði fyrr í mánuðinum.
Alræðis­stjórn Pútíns mót­mælt í Kænug­arði fyrr í mánuðinum. AFP

Reynt að draga úr óviss­unni

Talsmaður Hvíta húss­ins, Jen Psaki, reyndi að draga úr óviss­unni strax eft­ir fund for­set­ans með sér­stakri yf­ir­lýs­ingu.

Í henni seg­ir að hvers kon­ar hreyf­ingu rúss­neska hers­ins inn í Úkraínu muni fylgja hörð viðbrögð Banda­ríkja­manna.

„Ef eitt­hvað rúss­neskt herlið fær­ir sig yfir úkraínsku landa­mær­in, þá er inn­rás haf­in að nýju, og henni verður mætt með skjótu, ströngu og sam­einuðu viðbragði Banda­ríkj­anna og okk­ar banda­manna,“ sagði Psaki.

Úkraínskur hermaður gengur í skotgröf á víglínu stjórnarhersins og aðskilnaðarsinna …
Úkraínsk­ur hermaður geng­ur í skot­gröf á víg­línu stjórn­ar­hers­ins og aðskilnaðarsinna í Aust­ur-Úkraínu. AFP

Friður í Evr­ópu í húfi

Blin­ken reyndi svo að skýra enn frek­ar af­stöðu Banda­ríkj­anna í dag þegar hann ávarpaði blaðamenn í Berlín eft­ir há­degi. End­ur­tók hann nán­ast orð fyr­ir orð skeytið frá Psaki hér að ofan.

Þýski ut­an­rík­is­ráðherr­ann Anna­lena Baer­bock tók und­ir varnaðarorð koll­ega síns á blaðamanna­fund­in­um í dag. Sagði hún Þjóðverja brýna fyr­ir Rúss­um að taka skref í átt að því að draga úr stig­mögn­un deiln­anna.

„Frek­ari her­ská afstaða, frek­ari árás­ir, myndu hafa grafal­var­leg­ar af­leiðing­ar,“ sagði Baer­bock.

„Það er ekk­ert minna í húfi en það að varðveita frið í Evr­ópu,“ bætti hún við.

En þó mikið sé sagt þá er raun­ar að lík­ind­um tölu­vert meira í húfi.

Ráðamenn í Kína eru nefni­lega tald­ir fylgj­ast grannt með gangi mála á þess­um vest­ur­landa­mær­um Rúss­lands.

Leiðtogar alræðisríkjanna ræddust við í desember.
Leiðtog­ar alræðis­ríkj­anna rædd­ust við í des­em­ber. AFP

Örlaga­rík prófraun

Rétt eins og Pútín, sem vill ólm­ur hafa hem­il á þeirri lýðræðisþróun sem hef­ur átt sér stað í Úkraínu, ótt­ast Xi Jin­ping þró­un­ina í eyrík­inu Taív­an, hand­an hins 180 kíló­metra breiða Taívansunds.

„Þetta ger­ir Úkraínu­deil­una að ör­laga­ríkri prófraun fyr­ir mátt Banda­ríkj­anna á heimsvísu. Fjög­ur ár af „America First“-ringul­reið Don­alds Trumps á er­lendri grundu, ásamt póli­tískri og sam­fé­lags­legri skaut­un og lé­legu viðbragði við kór­ónu­veirufar­aldr­in­um á heima­velli, hafa knúið þá upp­lif­un um all­an heim að Banda­rík­in séu stór­veldi sem komið er að fót­um fram – of sundrað, of mikið teygt og hrein­lega of þreytt til að standa við fjar­læg­ar skuld­bind­ing­ar sín­ar.“

Á þessa leið rit­ar Michael Schum­an, sem hef­ur lengi skrifað um mál­efni Kína, í grein á vef banda­ríska tíma­rits­ins Atlantic fær­ir hann rök fyr­ir því að út­koma þess­ar­ar deilu um framtíð Úkraínu geti vel haft áhrif á það hvort og hvernig Kína reyn­ir að inn­lima Taív­an í stjórn­kerfi meg­in­lands­ins að nýju.

Taívanskur hermaður á heræfingu sem haldin var upp úr áramótum.
Taívansk­ur hermaður á heræf­ingu sem hald­in var upp úr ára­mót­um. AFP

Erfiðasta áskor­un­in

„Þetta narra­tíf, sem klúðurs­leg brott­för hers­ins frá Af­gan­ist­an und­ir stjórn Bidens ýtti ein­ung­is und­ir, virðist hafa náð fót­festu hjá kín­versk­um ráðamönn­um og er orðið reglu­legt þema í áróðri rík­is­ins,“ skrif­ar Schum­an.

„Á meðan Xi, Pútín og aðrir ein­ræðis­herr­ar verja aukn­um krafti í að brjóta banda­ríska valdið á bak aft­ur, þá standa Banda­rík­in frammi fyr­ir erfiðustu áskor­un á for­ystu­hlut­verk sitt í heim­in­um, allt frá falli Sov­ét­ríkj­anna.“

mbl.is
Fleira áhugavert
Fleira áhugavert