Keir Starmer, forsætisráðherra Bretlands, undirritaði á mánudag nýja samninga við Evrópusambandið um ýmis málefni sem beðið hafa ófrágengin frá því að Bretar sögðu formlega skilið við Evrópusambandið árið 2020.
Eru samningarnir hluti af kosningaloforði Starmers um að „núllstilla“ samskipti Bretlands og Evrópusambandsins og þar með endanlega útkljá mikilvæg mál á borð við tilhögun fiskveiða, orku og frjálst flæði fólks auk annarra mála sem báðir aðilar hafa hagsmuni af.
Segja má að nú kveði því við nýjan tón miðað við áherslur fyrri forsætisráðherra, en með samningunum hefur Starmer t.a.m. samþykkt að leyfa evrópskum strandveiðiskipum að stunda veiðar á breskum miðum til næstu tólf ára.
Þá hafa báðir aðilar einnig skuldbundið sig til að koma upp sameiginlegu bókhaldskerfi um kolefnisútblástur, ásamt því sem Bretar verða á ný þvingaðir til að fylgja ýmsum reglum og stöðlum sambandsins og verða þeir að auki að lúta lögsögu Evrópudómstólsins.
Fiskveiðar hafa lengi reynst eitt helsta deilumál aðilanna tveggja en í samningaviðræðunum höfðu Bretar áður aðeins viljað heimila veiðar evrópskra togara á fiskimiðum sínum til næstu fimm ára. Að lokum var þó fallist á að heimila veiðar til mun lengri tíma, en í staðinn samþykkti ESB að gera breskum matvælaframleiðendum auðveldara fyrir að selja vörur sínar innan markaða sambandsins. Þá fá Bretar einnig aðgang að samevrópskum öryggisgagnagrunnum.
Leiðtogar Evrópusambandsins fögnuðu því samningar hefðu náðst og þá lýsti Starmer því yfir að í samningarnir væru mikill sigur fyrir Bretland eftir áralanga pattstöðu.
Stjórnarandstöðuþingmenn hafa alfarið hafnað því að um sigur sé að ræða og segja þess í stað að með samningunum sé Bretland nú svo gott sem aftur komið undir hæl ægivaldsins í Brussel á ný. Í frétt breska dagblaðsins The Telegraph segir Boris Johnson, fyrrverandi forsætisráðherra, niðurstöðuna vera svik við breska kjósendur og að linkind Starmers væri endanleg uppgjöf Bretlands í sjálfstæðisbaráttu sinni við Evrópusambandið.
Kemi Badenoch, formaður Íhaldsflokksins, tók undir orð Johnsons og sagði samningana janframt vera stórt stökk aftur á bak í samskiptum ríkjanna.
Ertu ekki með notendaaðgang? Fara í nýskráningu.
Aðgangur að þessari frétt í fullri lengd krefst áskriftar.
Til þess að lesa hana þarftu að skrá þig inn.
Þú ert innskráð(ur) sem ... en ert ekki með áskrift.
Aðgangur að þessari frétt í fullri lengd krefst áskriftar að Morgunblaðinu, rafræns aðgangs á borð við vikupassa eða séráskriftar að viðkomandi efnisflokki á mbl.is.