Rósa Guðbjarts­dótt­ir, bæj­ar­stjóri Hafn­ar­fjarðar, seg­ir það nokkuð ljóst að staðan í skóla­kerf­inu sé afar al­var­leg. Kerfið virðist vera komið að þrot­um en að það eigi ekki að koma á óvart miðað við þróun síðustu ára. 

„Við höf­um svo sann­ar­lega brugðist við því hér í Hafnar­f­irði. Fyr­ir 10 árum þegar ég tók við sem formaður fræðsluráðs þá var sett í gang gríðar­mik­il vinna við það að reyna að bæta náms­ár­ang­ur og hæfni nem­enda og feng­um við til þess tvo kennslu­fræðinga úr há­skól­an­um til þess að halda utan um það verk­efni,“ seg­ir Rósa. 

Mik­il­vægt að byrja í leik­skól­un­um

Bæj­ar­stjór­inn seg­ir að Hafn­ar­fjarðarbær sé bú­inn að vera með í gangi mjög viðamikið og metnaðarfullt verk­efni sem heit­ir Lest­ur er lífs­ins leik­ur sem sé læsis­verk­efni til að efla orðaforða, málþroska og mál­vit­und barna og að þetta verk­efni nái inn í leik­skól­ana líka.

„Við áttuðum okk­ur fljótt á því að það væri mjög mik­il­vægt að byrja í leik­skól­un­um. Að fylgj­ast með börn­un­um þar og veita þeim börn­um sem þurftu stuðning. Við höf­um verið með mjög öfl­ugt verk­efni sem miðar að þessu.“

Rósa seg­ir að þetta verk­efni hafi gefið góða raun í Hafnar­f­irði því þau hafi verið með eig­in mæl­ing­ar á milli ára. Þau séu kannski ekki að ná eins mikl­um ár­angri og þau vildu en væru að standa í stað á milli ára.

Mis­tök að leggja af sam­ræmd próf

Rósa tel­ur það mik­il mis­tök að leggja af sam­ræmd próf á sín­um tíma. Þá hafi skól­arn­ir ekki sam­an­b­urðinn leng­ur.

„Það er auðvitað líka al­veg með ólík­ind­um að skól­ar fái ekki birt­ar sín­ar niður­stöður úr PISA-könn­un­inni og ekki einu sinni sveit­ar­fé­lög­in. Það er auðvitað al­veg frá­leitt að sú sé staðan, að við þolum ekki þenn­an sam­an­b­urð. Við verðum að hafa sam­an­b­urð,“ seg­ir Rósa.

Hún seg­ir að það séu grund­vall­ar­atriði í kerf­inu sem þurfi að horf­ast í augu við og breyta. Það sé ekki væn­legt til ár­ang­urs að hver bendi á ann­an, for­eldr­ar, kenn­ar­ar, ríkið og sveit­ar­fé­lög­in. Við þurf­um að hjálp­ast að við þetta.

Kjara­samn­ing­ar koma niður á skóla­starf­inu

Það er að henn­ar mati al­veg ljóst að meðal þess sem bind­ur hend­ur okk­ar og komi niður á skóla­starfi séu kjara­samn­ing­ar við kenn­ara. Þeir setji skóla­starf­inu mikl­ar skorður.

Að henn­ar mati þurfi miklu meira svig­rúm að koma þar inn til að geta ýtt und­ir skap­andi skólastarf. Hún seg­ist sjá það hjá einka­rekn­um skól­um í bæn­um sem hafa þetta svig­rúm og að þeir séu að koma bet­ur út.

Sjálf­stætt starf­andi skól­ar séu ekki bundn­ir að kjara­samn­ing­um kenn­ara og njóta meira frels­is í störf­um sín­um.

Skóli án aðgrein­ing­ar er ekki að virka

„Síðan er það þessi stefna rík­is­ins um skóla án aðgrein­ing­ar sem komið var inn í skóla­nám­skrá 2011. Sú stefna er ekki að virka og við þurf­um að horf­ast í augu við það. Hún ger­ir ráð fyr­ir því að all­ir eigi sama rétt í kennslu­stof­unni. Und­an­far­in ár hef­ur verið aukið álag í kennslu­stof­unni á kenn­ara og nem­end­ur,“ seg­ir Rósa og bæt­ir við:

„Og á und­an­för­um árum erum við að sjá alla­vega í til­tekn­um sveit­ar­fé­lög­um að enn er verið að auka álag með því að börn sem eru að koma úr alls kyns aðstæðum, flótta­börn og annað, eru að koma inn í þess­ar sömu kennslu­stof­ur og kenn­ar­inn á bara að taka á því.“ 

Eina landið í Evr­ópu með miðstýrða náms­gagna­gerð

Rósa bend­ir einnig á að Ísland sé eina landið í Evr­ópu sem er með náms­gagna­gerð ein­göngu í hönd­um rík­is­ins, sem hún seg­ir með ólík­ind­um.

Í ná­granna­lönd­um eins og Svíþjóð og Finn­landi, sem koma vel út úr PISA-könn­un­inni, sé mik­il sam­keppni milli bóka­út­gáfa um að gefa út náms­gögn sem nem­end­ur og kenn­ar­ar vilji nota. Hún bend­ir á að þarna þurfi t.d. að breyta lög­um.

Rósa seg­ist vita til þess að sum­ir kenn­ar­ar séu að búa til sitt eigið náms­efni og séu að þýða er­lend­ar náms­bæk­ur til þess að mæta þörf­um nem­enda sinna og vekja áhuga þeirra. Hún seg­ir þetta mjög gam­aldags og úr­elt kerfi og í raun­inni ótrú­legt hvað við séum aft­ar­lega í Evr­ópu hvað þetta varðar.

Þess­ir þrír þætt­ir, kjara­samn­ing­ar, skóli án aðgrein­ing­ar og náms­gagna­gerð, seg­ir Rósa að sé það sem veld­ur því að við séum á þess­um stað sem við erum dag.

Hún seg­ir jafn­framt að það sé gríðar­mik­ill metnaður hjá skóla­fólki að gera vel en álagið sé oft á tíðum óbæri­legt vegna ástands­ins í skóla­stof­un­um. Þetta sé eitt­hvað sem við þurf­um sam­eig­in­lega að vinna að.

Ytri aðstæður þarfn­ast end­ur­skoðunar

„En við mun­um halda áfram að vinna með okk­ar góða verk­efni sem við höf­um verið með síðastliðin 10 ár. Við erum að sjá það á okk­ar mæl­ing­um þar sem við erum að mæla lesskiln­ing, orðaforða, og ýms­ar skiman­ir sem eru viðhafðar, að þetta er að skila ár­angri þótt við vild­um sjá enn meiri ár­ang­ur.“

„Þannig að við erum búin að vera gera mjög mikið í þessu und­an­far­in ár og ætl­um að halda því áfram en það eru þess­ar ytri aðstæður sem þarf að end­ur­skoða og stokka upp,“ seg­ir Rósa að lok­um.

Tengd­ar frétt­ir

Leik­skóla­mál

Vann á nótt­unni til að hugsa um barnið á dag­inn

• Staðan lang­verst í Reykja­nes­bæ
• Skerðing­ar mikl­ar og for­eldr­ar í vand­ræðum
• Hefja leik­skóla­dvöl 29 mánaða göm­ul
• Opna tvö þúsund „ný“ leik­skóla­pláss

» Fleiri tengd­ar frétt­ir

Skóla­kerfið í vanda

Meiri­hluti hlynnt­ur nýju Mats­ferli

• „Öruggt að þau eru met­in á mis­mun­andi vegu“
• Finna ekki mun á hæfni nem­enda eft­ir skól­um
• Mun ekki beita sér fyr­ir mót­töku­skól­um
• Ósam­ræmi muni bitna á nem­end­um

» Fleiri tengd­ar frétt­ir

• Blogga um frétt