Norðurlandaráð hefur hvatt norrænu ríkisstjórnirnar til þess að uppfæra Helsingforssamninginn.
Fram kemur í tilkynningu að það sé talið nauðsynlegt til að tryggja að norrænt samstarf geti þróast í takt við tímann og endurspeglað þróunina í norrænu löndunum. Endurnýjunin muni auka vægi og gildi samstarfsins.
Helsingforssamningurinn, sem er frá árinu 1962, er eins konar stjórnarskrá Norðurlandaráðs.
76. þingi Norðurlandaráðs lýkur hér á landi í dag. Á þinginu lögðu þingmenn Norðurlandaráðs til að ríkisstjórnir Norðurlandanna endurnýi Helsingforssamninginn. Það felur í sér að samningurinn er sendur til umfjöllunar í löndunum og ríkisstjórnirnar svara ráðinu saman í gegnum Norrænu ráðherranefndina.
„Norræna samstarfið þarf að fá „stjórnarskrá“ sem er í takt við tímann og endurspeglar samfélagið sem við lifum í. Það teljum við lykilatriði til að norrænt samstarf geti haldið áfram af krafti,“ segir Bryndís Haraldsdóttir, forseti Norðurlandaráðs, í tilkynningunni.
Í tillögunni segir að þörf sé á skýrara orðalagi um hlutverk hins norræna samstarfs við að gera norrænum gildum og sjónarmiðum hátt undir höfði á vettvangi ESB og EES.
Einnig er lagt til að orðalag um norrænt samstarf við mótun og innleiðingu nýrra reglna verði meira bindandi.
„Vinnan að því að endurnýja hina „norrænu stjórnarskrá“ – Helsingforssamninginn – mun gefa norrænu löndunum sögulegt tækifæri til að blása nýju lífi í norræna samstarfið og þróa það til að það nýtist öllum norrænu löndunum og íbúum þeirra. Mikilvæg málefni á borð við loftslagsmál, náttúru og sjálfbærni eru hvergi nefnd þótt til sé kafli í samningnum um umhverfismál. Varnir, viðbúnaður, samfélagsöryggi og stafvæðing eru heldur ekki meðal málaflokka sem um er fjallað í samningnum,“ segir Bryndís einnig í tilkynningunni.
„Staðan í alþjóðamálum hefur gerbreyst frá því að Helsingforssamningurinn var gerður, meðal annars vegna þess að Finnar og Svíar hafa gengið í NATÓ og þar með eru öll norrænu löndin með aðild að bandalaginu. Málfarslega séð er samningurinn einnig úreltur og ekki í samræmi við tungutak nútímans,“ segir Bryndís jafnframt.