Það er „vandmeðfarið“ að taka á ofbeldis- og eineltismálum þar sem gerandi og og þolandi eru í sama skóla að sögn sviðsstjóra skóla- og frístundasviðs Reykjavíkurborgar. Frekari aðgreining sé þó ekki lausnin.
Í dag birtist viðtal í Morgunblaðinu þar sem rætt var við föður stúlku sem lenti í hrottafengnu ofbeldi á skólalóð Breiðagerðisskóla í október árið 2023, þegar tveir drengir réðust á hana með stíflueyði.
Stúlkan særðist alvarlega og glímir enn við afleiðingarnar sem raunar munu fylgja henni alla ævi. Faðir hennar segir úrræðaleysi hafa einkennt viðbrögð skólayfirvalda, þar sem annar gerandinn, skólabróðir stúlkunnar, var látinn víkja úr skólanum í eina viku. Á endanum drógu foreldrarnir dóttur sína úr skólanum.
„Þetta er ákveðið vandamál sem við erum að horfa upp á í skólakerfinu. Við erum stundum með þolanda og geranda í sama skóla og þurfum bara að tryggja að þeir séu ekki í nálægð við hvor annan. En það er alltaf áskorun,“ segir Steinn Jóhannsson, sem nýlega tók við sem sviðsstjóri skóla- og frístundasviðs Reykjavíkurborgar.
Hann tekur fram að hann geti þó lítið tjáð sig um einstök mál, einkum á grundvelli þess að hann sé nýtekinn við starfinu.
Steinn segir það vandmeðfarið þegar gerandi og þolandi eru í sama skóla, eða sama bekk, þegar ofbeldi kemur við sögu. Það fari ákveðið ferli í gang innan skólans þegar slík mál koma upp auk þess sem að barnaverndaryfirvöld komi að málinu.
„Ég ætla svo sem ekkert að fullyrða að við höfum nógu mörg úrræði en það er vissulega vandmeðfarið hvernig þessi mál eru tekin fyrir,“ segir Steinn.
„Og oftar en ekki hefur gerendum – og nú er ég bara að vísa til þess sem hefur stundum verið gert – verið vísað tímabundið úr skóla. Svo koma þeir aftur í skólann og eru þá með sérstækan stuðning til að tryggja að þolandinn geti verið í skólanum og búið við ákveðið öryggi.“
Fráfarandi formaður skóla- og frístundaráðs sagði við mbl.is að ofbeldis- og eineltisvandinn í Breiðholtsskóla, sem umfjöllun mbl.is varpaði ljósi á fyrir rúmri viku, væri ef til vill birtingarmynd stefnu menntayfirvalda um skóla án aðgreiningar.
Steinn hefur áður bent á að Íslendingar standi fremst hvað varðar skóla án aðgreiningar.
Finnst þér þessi mál samt ekki sýna fram á það að geti haft slæmar afleiðingar þegar börn með hegðunarvanda eru í sama umhverfi og önnur börn?
„Skóli án aðgreiningar hefur gengið vel á Íslandi en auðvitað hafa komið upp tilvik sem þarf að taka á. En það gerist líka þegar við erum með skóla sem eru ekki með sama kerfið,“ svarar hann.
„Það eru alltaf þessi sömu vandamál til staðar hvort sem þú ert með skóla án aðgreiningar eða ekki.“
En skóli án aðgreiningar geti líka þýtt að til séu mismunandi úrræði innan sama skóla í málum sem þessu.
„Ég held að skóli án aðgreiningar hafi heppnast mjög vel í sumum tilvikum og við erum komin með sérfræðinga og ráðgjafa inn í menntakerfið sem voru jafnvel ekki til áður en menntun án aðgreiningar var innleidd [2016]. Og það er jákvætt.“