Kynna breytingar á stuðningi við Grindvíkinga

Ríkisstjórnin ákvað í dag að framlengja og breyta aðgerðum til að styðja við Grindvíkinga og atvinnurekendur í bænum vegna jarðhræringa á Reykjanesskaga. 

Enn er stefnt að því að byggja Grindavík upp að nýju ef náttúran leyfir og það verður talið öruggt.

Breytingarnar fela m.a. í sér að lög um sérstækan hússnæðisstuðning, sem falla úr gildi í lok mánaðar, verða ekki framlengd. Þess í stað verður stutt sérstaklega við tekju- og eignaminni heimili til áramóta á meðan leitað verður varanlegri lausna á húsnæðisvanda þeirra.

Þetta kemur fram í tilkynningu á vef Stjórnarráðsins.

„Við viljum gefa Grindvíkingum skýr svör um framhald stuðningsaðgerða til að eyða óvissu að því marki sem það er hægt,“ er haft eftir Kristrúnu Frostadóttur forsætisráðherra í tilkynningu Stjórnarráðsins.

Kristrún átti í gær fund með bæjarstjóra Grindavíkur og forseta bæjarstjórnar sem og þingmönnum Suðurkjördæmis, þar sem ákvarðanir um næstu skref voru kynntar.

Aðgerðirnar sem kynntar eru í tilkynningunni eru eftirfarandi:

Tekju- og eignaminni fjölskyldur fá áfram stuðning

• Lög um sértækan húsnæðisstuðning vegna náttúruhamfara í Grindavíkurbæ (nr. 94/2023) falla úr gildi 31. mars næstkomandi og verða ekki framlengd. Þess í stað verður stutt sérstaklega við tekju- og eignaminni heimili til áramóta á meðan leitað verður varanlegri lausna á húsnæðisvanda þeirra.
• Framkvæmd úrræðisins verður í höndum þjónustuteymis Grindavíkurnefndar. Aðrir geta sótt um almennar húsnæðisbætur eða sérstakan húsnæðisstuðning sveitarfélaga.

Framlenging á fresti til að óska eftir uppkaupum á íbúðarhúsnæði

• Frestur til að óska eftir uppkaupum á íbúðarhúsnæði í gegnum Þórkötlu verður framlengdur um þrjá mánuði frá 31. mars. Að því loknu verður fresturinn ekki framlengdur á ný.

Stuðningslán framlengd en ekki rekstrarstuðningur

• Stuðningslán til fyrirtækja verða framlengd um eitt ár, til 1. júní 2026, til að fyrirtæki geti byggt sig aftur upp í Grindavík eða flutt reksturinn ef þess er þörf. Rekstrarstuðningur við rekstraraðila verður hins vegar ekki framlengdur og fellur því úr gildi 31. mars. Í staðinn verður horft til þess að nýta almennari úrræði um opinberan stuðning við atvinnulíf gegnum Sóknaráætlun Suðurnesja.
• Sóknaráætlanir landshluta hafa í gegnum tíðina fengið það hlutverk að styðja við atvinnulíf á einstökum svæðum í tengslum við áföll á borð við snjóflóð eða skriðuföll og í tengslum við heimsfaraldur COVID-19. Gerður verður viðaukasamningur við Sóknaráætlun Suðurnesja um stuðning við lítil og meðalstór fyrirtæki í Grindavík.

Ekki ráðist í uppkaup á atvinnuhúsnæði í Grindavík

• Stjórnvöld munu ekki ráðast í uppkaup á atvinnuhúsnæði í Grindavík. Sjónum stjórnvalda verður þess í stað beint að því að greina hvort persónulegar ábyrgðir vegna atvinnuhúsnæðis eða atvinnureksturs kalli á ráðstafanir til að forða gjaldþrotum einstaklinga. Þörf fyrir slík úrræði verður könnuð með milligöngu umboðsmanns skuldara.

Breytingar á Grindavíkurnefnd en þjónustuteymið starfar áfram

• Forræði á Framkvæmdanefnd um málefni Grindavíkur (Grindavíkurnefnd) hefur verið flutt frá innviðaráðuneyti til forsætisráðuneytis með forsetaúrskurði sem tók gildi 15. mars. Breyting verður gerð á skipan nefndarinnar og umfangi starfseminnar um næstu mánaðarmót. Stjórnskipan verður einfölduð og nefndarmönnum í fullu starfi fækkað.
• Þjónustuteymi Grindavíkurnefndar hefur gegnt lykilhlutverki í stuðningi við Grindvíkinga síðustu mánuði. Teymið hefur meðal annars sinnt andlegum og félagslegum stuðningi, sem mikilvægt er að hlúa að áfram. Fjármagn verður tryggt fyrir áframhaldandi starfsemi teymisins.

Niðurstöður íbúakönnunar

• Dagana 20. febrúar til 2. mars sl. gerði Maskína könnun fyrir forsætisráðuneytið meðal þeirra sem búsettir voru í Grindavík við rýmingu 10. nóvember 2023. Markmiðið var að afla upplýsinga m.a. um afdrif, líðan og hug til að flytja aftur til Grindavíkur ef óhætt verður talið að búa þar. Í könnuninni birtist í fyrsta sinn mæling á hug Grindvíkinga til að snúa aftur til bæjarins verði það talið öruggt. Rúmur þriðjungur hefur einhvern hug á að snúa aftur, nærri því jafnmargir segjast ekki vita það og um fjórðungur hefur engin áform þar um. Þá benda niðurstöður könnunarinnar jafnframt til þess að úrræði stjórnvalda til að tryggja húsnæðisöryggi og afkomu fólks hafi skilað tilætluðum árangri. Hins vegar þurfi að huga áfram að andlegri líðan og félagslegum aðstæðum fólks.

Framtíð byggðarinnar og íbúaþátttaka

• Óvissa vegna jarðhræringa við Grindavík er mikil og ekki þykir ráðlegt að hefja stórtækt endurreisnarstarf við núverandi aðstæður. Jarðhræringarnar ógna mikilvægum innviðum á Suðurnesjum öllum. Því verður sjónum stjórnvalda í vaxandi mæli beint að styrkingu á áfallaþoli samfélagsins vegna þeirrar ógnar sem stafar af áframhaldandi jarðhræringum á Reykjanesskaga.
• Íbúaþátttaka og samtal stjórnvalda við framtíðaríbúa verður hornsteinn endurreisnar byggðar í Grindavík. Á undanförnum vikum hefur ráðgjafarfyrirtækið Deloitte unnið að greiningu á stöðu Grindavíkur og sviðsmyndum um hvernig Grindavík og samfélag Grindvíkinga gæti orðið 2035. Stöðumatið og sviðsmyndirnar verða nýttar við áframhaldandi stefnumótun stjórnvalda sem og til frekara samtals við Grindvíkinga um framtíð byggðarinnar. Undirbúningur að samtali við íbúa og sveitarfélagið Grindavíkurbæ um framtíðaruppbyggingu bæjarins hefst strax og er tíðinda að vænta á vormánuðum um fyrirkomulag þeirrar vinnu.

• Blogga um frétt