Þann 13. mars voru björgunarsveitir kallaðar út vegna manns sem hafði ekki spurst til í fimm daga. Hann fannst um morguninn í fjöru í Loðmundarfirði og hafði þá verið einn í fjörunni, meiddur og marinn, nær allan tímann. Í samtali við mbl.is gefur ferðamaðurinn Joey Syta, rúmlega fertugur listamaður frá Bandaríkjunum, innsýn inn í þá ótrúlegu þrautseigju sem hann sýndi þá daga og nætur er hann dvaldi einn í fjörunni.
Syta er ekki ókunnugur landinu og kom hingað til lands í fyrsta sinn árið 2007 til að vera viðstaddur íslensku tónlistarhátíðina Iceland Airwaves og varð, að eigin sögn, ástfanginn.
Hann hefur komið nokkrum sinnum til landsins síðan þá og dvalið m.a. á Seyðisfirði í einhverjum þeirra skipta. Hann hefur kynnst Íslendingum og talar vel um íslensku vinina sína, Seyðisfjörð sem og Íslendinga í heild sinni.
Aðspurður hvernig það atvikaðist að Syta fann sig fastan í fjöru við Loðmundarfjörð í nær fimm daga segist hann hafa viljað fara að kanna yfirgefið hús sem hann sá á Seyðisfirði síðast þegar hann gisti þar. Hann hafði þó verið með mikla flugþreytu síðan hann kom til landsins og fann sjálfan sig frískan og tilbúinn í leiðangur um þrjú um nótt, aðfaranótt sunnudagsins 9. mars.
Hann klæddi sig vel, pakkaði smá mat og tók með sér vasaljós og byrgðir til að teikna, skyldi innblásturinn taka yfir. Vinir sem voru með honum lögðu ekki með í ferðina og spurðu hvort hann væri viss um að fara. Svarið hans var að sólin yrði komin upp eftir tvo tíma og að hann myndi elta gamlan smalastíg sem ætti að leiða upp að áfangastaðnum.
Segir Syta, í samtali við undirritaðan, að þegar sólin hafi svo komið upp hafi hann áttað sig á því að hann hafi farið fram hjá húsinu. Hann hafi þó ákveðið að halda áfram á stígnum og njóta umhverfisins og landslagsins sem hann sá umkringja sjálfan sig.
Hann segir þó að litlar ákvarðanir hafi senn farið að skapa stór vandamál og áður en hann vissi fann hann sjálfan sig á bröttum köflum á klettagarðinum Jökli, sem er fyrir ofan Loðmundarfjörð, og segist hann þar hafa orðið skelkaður og viljað koma sér í fjöruna sem hann sá fyrir neðan.
Á tímapunkti var hann kominn á þverhníptan klettarvegg og segir hann að minnsta kosti 3-4 metra hafa verið til jarðar þegar hann missti takið og féll aftur fyrir sig.
„Ég taldi upp á tvo í hausnum á meðan ég var að detta – kannski einn og hálfan – og ég fæ skell á höfuðið og rotast í smástund,“ segir Syta í samtali við mbl.is.
Þá fann hann einnig fyrir gífurlegum eymslum bæði í baki og á öxlum og var viss um að hann hefði ökklabrotnað. Slíkur var sársaukinn.
Með handaflið eitt að vopni notaði Syta þær til að renna sér á bakinu niður klettagarðinn og í fjöruna. Segir hann að þegar þarna var komið hafi verið sunnudagur og enn bjart úti.
Þegar myrkur fór að skella á og Syta með sambandslausan síma sökum staðsetningar áttaði hann sig á að hann þurfti hvíldarstað. Segist hann hafa fundið kot, sem hann lýsir sem pínulitlum helli, og telur hann líklegt að einhver hafi verið þar einhvern tímann á undan honum þar sem búið var að koma fyrir bitum af frauðplasti á milli steinanna þar sem hann gat lagst.
„Ég segi við sjálfan mig: Ég er ekki að fara neitt um hríð. Ég er í miklum sársauka. Egóið mitt er í rúst því núna er ég heimski ferðamaðurinn,“ segir Syta og bætir við að svo hafi hafist vinna.
„Ég gerði þennan litla helli eins notalegan og hægt var. Það var svona náttúrulegur veggur í kringum hann og ég stækkaði vegginn og fyllti í hann með torfi til að fá meira logn.“
Þá segist Syta hafa fundið staf, sem hann kallar Yoda-stafinn sinn sökum þess að hann var beinn, grannur og með engan börk, sem hann notaði til að styðjast við til að ganga.
„Og á öðrum eða þriðja degi finn ég vatnsflösku – gamla gosflösku, og ég gat notað hana. Núna þurfti ég ekki lengur að setja tunguna mína undir bráðnandi ísklaka. Ég gat fyllt vatnsflöskuna.“
„Ég vissi að ég gæti lifað á einungis vatni í þó nokkurn tíma, sérstaklega íslenska vatninu.“
Því næst lýsir Syta mataræði sínu á þeim tæpu fimm dögum sem hann dvaldi í fjörunni:
„Það eina sem ég setti í munninn minn fyrir utan ís og vatn var gras og jurtir. Ég tók bita og reyndi að sjúga með munnvatninu mínu öllum þeim næringarefnum sem ég gat. Þetta var það eina sem ég neytti í fimm daga,“ segir Seyta og nefnir að hann hafi misst 16 kíló á tímabilinu.
Upplifðirðu aldrei ótta? Maður myndi halda að flestir væru dauðhræddir í þessum aðstæðum.
„Ég veit það ekki. Ég myndi segja að hver einasti ótti sem ég fann fyrir breyttist nær samstundis í: „Þú munt sjá vini þína aftur og þú munt sjá fjölskylduna þína aftur. Þú munt bjargast.“ Það var aldrei: „Fokk, ég er búinn að vera, ég gæti allteins hoppað í sjóinn og gefist upp.“ Aldrei.“
Þá nefnir Syta einnig að hann hafi komið hingað til lands fyrir fimm til sex árum síðan til að heimsækja vin sinn um áramótin. Þá hafi hann í fyrsta sinn heyrt um Landsbjörg.
„Þannig ég vissi að Landsbjörg var til. Það, í sannleika sagt, hefur verið regnhlífin sem leyfði mér að upplifa öryggi frá storminum af því að ég vissi að um leið og þeir myndu fá símtalið þá yrði ég fundinn.“
Lengra og ítarlegra viðtal við Joey Syta mun birtast á mbl.is á morgun.