Innlent | Morgunblaðið | 23.3.2025 | 7:35

Vellingurinn vinsæll í Varmárskóla

Fólk verður æ meðvitaðra um hollustu og hvers eigi að neyta, segir matreiðslumaðurinn Böðvar í viðtalinu. mbl.is/Árni Sæberg

Ríflega 100 kíló voru í pottum í Varmárskóla í Mosfellsbæ í hádeginu á þriðjudaginn þegar þar var borinn fram grjónagrautur. Fast er á matseðli skólans að þar sé strangheiðarlegur vellingur að minnsta kosti einu sinni í mánuði. Raunar er þetta eftirlæti meðal nemenda skólans. „Hér gildir einföld uppskrift af því að það stendur alltaf fyrir sínu. Ég gæti haft þetta á borðum tvisvar í viku og flestum börnunum þætti slíkt fínt,” segir Böðvar Sigurvin Björnsson matreiðslumeistari skólans.

Herramannsmatur!

Starfsfólkið í mötuneyti Varmárskóla var venju samkvæmt komið snemma til vinnu á þriðjudag og byrjaði þá að finna til allt sem þurfti í graut dagsins. Grjónin eru grunnur: 25 kíló úr stórum sekk sem soðin voru í vatni. Tilbúin voru grjónin færð í annan pott og látin þar malla í 50 lítrum af mjólk. Svo var bætt við salti, vanillu og rúsínum. Undir hádegi var farið að krauma í pottunum. Nemendur voru líka ljómandi kátir þegar þeir komu í matsalinn og fengu þar þennan spónamat með slátri og ávöxtum.

Frægt er að fyrir 40 árum þegar þrengingar voru í efnahagsmálum á Íslandi sögðu forystumenn verkalýðshreyfingar að fátækt fólk yrði að gera sér graut að góðu. Herjað var á Steingrím Hermannsson þáverandi forsætisráðherra vegna þessa. „Mér finnst grjónagrautur góður,“ svaraði ráðherrann og sló vopnin úr höndum andstæðinga sinna. Æ síðan hefur Steingrímur með rúsínum, eins og komist er að orði, þótt algjör herramannsmatur!

Rótargrænmeti og slátur. Eitt það besta sem býðst, hollur og afar góður matur sem er í hávegum hafður af mörgum og víða.

Matarlegt uppeldi

„Matarmenningin hér í Varmárskóla hefur breyst talsvert frá því ríki og sveitarfélög gerðu skólamáltíðir gjaldfrjálsar,“ segir Böðvar. Hann telur þetta raunar geta átt við í fleiri skólum og slíkt sé gott mál.

„Meðan foreldrar borguðu fyrir hádegismat barnanna þurfti alltaf að hafa í huga að verið væri að selja þjónustu. Því varð matseðillinn að taka mið af vinsældum. Þá var oftar verið með föstudagsmat, eins og pítsur, hamborgara, kjúkling og lasagna. Nú er þetta sjaldnar á borðum því nú koma einfaldlega nemendur í mat, endurgjaldslaust. Áhersla á hollustu, fjölbreytta og næringarríka fæðu, kemur sterkar inn en áður. Þetta má kalla matarlegt uppeldi. Þá geta börnin líka komið hingað og fengið ávöxt og skyrdós ef þannig stendur á. Við finnum að þegar börnin eru södd dregur úr núningi í samskiptum; svo miklu ræður næring um andlega líðan.“

Nánari umfjöllun er að finna í Morgunblaðinu sem kom út fimmtudaginn 20. mars.