Ekki hægt að framfylgja lögum og stefnu án úrræða

Skýrslan var kynnt á Þjóðminjasafninu í dag.
Skýrslan var kynnt á Þjóðminjasafninu í dag. mbl.is/Karítas

„Við getum gert mun betur, skýrslan sýnir það. Svo er líka þetta ósamræmi innan kerfa og á milli kerfa og á milli embætta, til dæmis lögregluembætta,“ segir Salvör Nordal, umboðsmaður barna, um niðurstöður skýrslu um barnvæna réttarvörslu, sem kynntar voru í dag.

Skýrslan leiðir í ljós að ís­lenskt rétt­ar­kerfi upp­fyll­ir ekki að fullu alþjóðleg­ar skuld­bind­ing­ar um barn­væna rétt­ar­vörslu og sam­ræm­ist fram­kvæmd í mörgu til­liti ekki rétt­ind­um barna sam­kvæmt Barna­sátt­mála Sam­einuðu þjóðanna.

Einnig kemur fram að þrátt fyrir almenna viðleitni stofnana til að taka mið af rétt­ind­um barna, sé tals­vert ósam­ræmi inn­an kerf­is­ins hvað varðar skiln­ing mis­mun­andi aðila á hlut­verki, skyld­um og fram­kvæmd, bæði inn­an og utan ákveðinna mál­efna­sviða. 

Börn enn vistuð í Flatahrauni

Fram kemur að börn upplifi mörg óþarfa hörku af hálfu lögreglunnar og að ekki sé alltaf hægt að réttlæta beitingu þvingunar. Þá eru frels­is­svipt­ing­ar börn­um mjög þung­bær­ar í flest­um til­fell­um og valda þeim mik­illi van­líðan.

Börn sem neyðar­vistuð hafa verið á lög­reglu­stöðinni í Flata­hrauni í Hafnar­f­irði, lýsa aðstæðum þar skelfi­leg­um. Umboðsmaður barna hefur ítrekað gert alvarlegar athugasemdir við að börn séu neyðarvistuð á lögreglustöðinni, enda eru aðstæður þær óviðunandi fyrir börn.

Hafa börn verið vistuð þar frá því í lok október á síðasta ári, þrátt fyrir yfirlýsta stefnu stjórnvalda um að börn séu ekki vistuð í fangaklefum, óháð því hvaða ástæður liggja að baki frelsissviptingu. Hefur umboðsmaður sagt að skortur á viðeigandi úrræðum geti ekki réttlætt slíka vistun.

Salvör Nordal, umboðsmaður barna.
Salvör Nordal, umboðsmaður barna. mbl.is/Kristinn Magnússon

Þarf að bretta upp ermar og láta verkin tala

Í samtali við mbl.is segir Salvör ekki nóg að hafa skýran og góðan lagaramma, ef engin úrræði eru til staðar til að fylgja eftir lögum og stefnu stjórnvalda.

Nú sé mikilvægt að koma á fót viðeigandi úrræðum fyrir börn sem glíma við hegðunar- og fíknivanda eða brjóta af sér.

„Það þarf að hafa úthald til að koma þessu á legg, ná árangri og halda árangri, þannig að þetta sé ekki bara gert í átaki á 20 ára fresti. Það liggur alveg fyrir hjá þeim sem vinna í þessum málaflokki, hvað vantar og hvað þarf. Nú þarf að bretta upp ermarnar og láta verkin tala,“ segir Salvör.

Einnig sé mikilvægt að afla betri upplýsinga um afdrif þeirra barna sem glíma við hvað þyngstan vanda.

„Þannig við áttum okkur á því hvaða afleiðingar það hefur að börn eru ekki að fá meðferð eða eru vistuð við óviðunandi aðstæður, til langs tíma.“

mbl.is
Fleira áhugavert
Fleira áhugavert