„Eins og ráðherr­ann sagði, þetta er efna­hags­leg sóun,“ seg­ir Stefán Þór­ar­ins­son og er þar að taka und­ir orð fjár­málaráðherra Daða Más Kristó­fers­son­ar í grein sem birt­ist í des­em­ber 2021 og fjallaði um strand­veiðar.

„Þetta er auðvitað hræðileg efna­hags­leg sóun og hún er svo marg­föld. Það er sóun í fjár­fest­ingu á veiðigetu sem við þurf­um ekki því eig­um nóga veiðigetu og svo er hún auðvitað sóun í auðlind­inni á viss­an hátt því hún fer ekki í að ná há­marks arði út úr stóra kerf­inu,“ seg­ir Stefán Þór­ar­ins­son gest­ur Dag­mála Morg­un­blaðsins í dag þegar rætt er um strand­veiðar smá­báta við Ísland. Hann bæt­ir við að kerfið sé líka sóun á vinnu­afli í ljósi þess að við erum þjóð sem flyt­ur inn þúsund­ir manna ár­lega til að vinna hin ýmsu störf.

Frétt af mbl.is

Strand­veiðar „efna­hags­leg sóun“

Stefán hef­ur víðtæka reynslu í sjáv­ar­út­vegi og kom að því að setja kvóta­kerfið á lagg­irn­ar á síðustu öld. Hann hef­ur unnið sem ráðgjafi stjórn­valda í fjöl­mörg­um lönd­um þegar kem­ur að sjáv­ar­út­vegi.

Svona fer með strand­veiðikerfið

Eru strand­veiðar ekki góður kost­ur?

„Nei, nei. Ég er al­veg klár á því að þetta end­ar al­veg ná­kvæm­lega svona. Það verður á ákveðnum tíma­punkti ákveðið að loka því þetta er al­ger­lega opið kerfið og það geta all­ir farið inn í þetta. Því verður einn góðan veður­dag­inn lokað og þá aukast verðmæti þess­ara báta bara við það eitt og sér því þá hafa þeir eitt­hvað sér­leyfi sem eng­inn ann­ar hef­ur en þeir sem eru í hópn­um. Svo eft­ir svo­lít­inn tíma þá fara menn að tala um að þetta sé nú ekki hægt og það þurfi að setja á þetta kvóta og skipta pott­in­um niður á þá og það verður gert.  Þá kom­ast menn að þeirri niður­stöðu að það verði að hagræða í þess­um hópi. Þetta séu allt of marg­ir bát­ar og leyfa flutn­ing á milli báta. Þá byrj­ar sal­an aft­ur. Þá get ég lofað þér því að þess­ir bát­ar meira og minna hverfa. Svo koma ein­hverj­ir sniðugir stjórn­mála­menn og opna kerfið aft­ur. Búa til eitt­hvað enn og aft­ur. Svona hef­ur þetta verið í 35 ár.“

Stefán hef­ur séð ein­mitt þetta ferli end­ur­tekið margsinn­is frá því að kvóta­kerfið var tekið upp. Hon­um telst til að 1.200 bát­ar hafi verið seld­ir út kerf­inu und­ir þeim for­merkj­um sem lýst er hér að ofan. „Þetta þýðir það að það eru um þrír bát­ar á mánuði að meðaltali all­an tím­ann að fara út. En vænt­an­lega er stór hluti af þeim sem fer alltaf inn aft­ur. Þetta eru ekki tólf hundruð bát­ar í heild­ina.“

Sami bát­ur seld­ur sjö sinn­um

Eft­ir að viðtalið við Stefán var tekið rak hann aug­un í lít­inn fal­leg­an strand­veiðibát á face­book. Stefán fletti upp skrán­ing­ar­núm­eri báts­ins og kom í ljós að hann hafði sjö sinn­um verið seld­ur út úr ein­hvers kon­ar fyr­ir­komu­lagi á veiðikerfi smá­báta. Þessi bát­ur er í dag að und­ir­búa strand­veiðar. Stefán vildi ekki nafn­greina bát­inn.

Þess­ir sí­end­ur­teknu hring­ir sem hafa orðið í smá­báta­kerf­um ára­tug­um sam­an og Stefán vek­ur hér at­hygli á seg­ir hann að sé ekki góður vitn­is­b­urður fyr­ir stjórn­mála­menn. „Þeir eru að hugsa um eitt­hvað annað en hag þjóðar­inn­ar.“

Ertu að segja að strand­veiðar sem verða hér við land í sum­ar sé bara ein­hver at­vinnu­bóta­vinna?

„Já, já. Þetta er ekk­ert annað. Það sjá það nátt­úru­lega all­ir að það er eng­inn sem hef­ur ár­sviður­væri af því að veiða í fjöru­tíu daga. Það er bara al­veg úti­lokað.“

Í fram­haldi af þessu gríp­ur Stefán til sam­lík­ing­ar og nefn­ir til sög­unn­ar öðru­vísi auðlind. „Við skul­um segja að við ætt­um hérna rosa­lega kola­námu. Mund­um við koma hérna með þúsund kalla með litl­ar föt­ur og haka og biðja þá um að pikka þetta upp og koma með í skömmt­um upp. Nei. Við mynd­um aldrei láta okk­ur detta það í hug. Auðvitað þurf­um við stór­virk­ar, af­kasta­mikl­ar vinnu­vél­ar.“

Viðtalið við Stefán geta áskrif­end­ur Morg­un­blaðsins nálg­ast í gegn­um hlekk­inn hér að neðan.

Kvóta­kerfið var silf­urkúla sjáv­ar­út­vegs­ins

Tengd­ar frétt­ir

Dag­mál

„Ef þú vilt að þessi vef­ur heiti Smart­land þá heit­ir hann Smart­land“

• Á fylle­ríi í Kringl­unni um miðjan dag á virk­um degi
• „Þró­un­in er sann­ar­lega áhyggju­efni“
• Fjöl­menn­ing­ar­fræðing­ar vand­inn frek­ar en lausn­in
• Byrja að reykja gras áður en þau bragða áfengi

» Fleiri tengd­ar frétt­ir

Strand­veiðar

Afla­töl­ur fyr­ir áhrif­um kerfis­villu

• Hjón­in sam­an á strand­veiðum
• Fyr­ir­séð að tak­marka þurfi magn
• Strand­veiðar hefjast og 775 með leyfi
• Trillu­karl­ar brosa nú all­an hring­inn

» Fleiri tengd­ar frétt­ir

• Blogga um frétt