Sérstaklega skaðlegt fyrir börn

Íslensk stjórn­völd í sam­starfi við hinar Norður­landaþjóðirn­ar skoða nú hvernig hægt sé að stemma stigu við inn­flutn­ingi á vör­um frá markaðstorg­um á borð við Shein og Temu. Hátt hlut­fall þess­ara vara upp­fyll­ir ekki kröf­ur Evr­ópu­ríkja sem sett­ar voru á til að vernda heilsu neyt­enda og um­hverfið. 

Á síðasta ári voru flutt­ir inn 4,6 millj­arðir tonna af vör­um frá markaðstorg­um utan Evr­ópu­sam­bands­ins til Evr­ópu. Jafn­gild­ir það um 12 millj­ón­um lít­illa send­inga á hverj­um degi. Fjöldi þess­ara send­inga hef­ur meira en þre­fald­ast síðan árið 2022.

Jó­hann Páll Jó­hanns­son, um­hverf­is-, orku- og lofts­lags­ráðherra, seg­ist hafa sér­stak­ar áhyggj­ur af þeim vör­um og fatnaði sem inni­halda heilsu­spill­andi efni og ætluð eru börn­um.

Ráðherr­ann ræddi málið á nor­ræn­um ráðherra­fundi í Finn­landi á dög­un­um. Hann seg­ir sam­stöðu ríkja um að grípa þurfi til rót­tækra aðgerða. Mikið sé í húfi.

„Ísland er að leiða verk­efni í nor­rænu sam­starfs­áætl­un­inni um sjálf­bæra neyslu og fram­leiðslu. Við höf­um ákveðið að setja tals­verðan fókus á net­versl­an­ir. Ég hef rætt þetta sér­stak­lega við at­vinnu­vegaráðherra sem fer með neyt­enda­mál og sam­keppn­is­mál af því að þetta er risa­stórt sam­keppn­is­mál, þarna er grafið und­an rekstr­ar­stöðu þeirra sem upp­fylla all­ar kröf­ur, líka íþyngj­andi kröf­ur, þegar það flæða inn bíl­farm­ar af vör­um sem eru fram­leidd­ar án þess að upp­fylla þær kröf­ur sem við höf­um sett okk­ur.“

Frétt af mbl.is

Óhugn­an­legt magn eit­ur­efna í vör­um frá Temu, Shein og AliExpress

Jó­hann Páll Jó­hanns­son, um­hverf­is-, orku- og lofts­lags­ráðherra. mbl.is/​Eggert Jó­hann­es­son

Slá­andi töl­ur

Jó­hann Páll seg­ir málið varða bæði ör­yggi fólks og um­hverfið. Hraðtíska sé gríðarlega orku­frek, hún krefj­ist mik­ill­ar vatns­notk­un­ar og los­un­ar gróður­húsaloft­teg­unda. Þá séu vör­urn­ar slæm­ar fyr­ir heilsu fólks.

Heilsu­spill­andi efni sem hafa fund­ist í föt­un­um geti m.a. valdið út­broti, krabba­meini og haft áhrif á horm­ón­a­starf­semi lík­am­ans. 

„Þetta er sér­stak­lega skaðlegt gagn­vart börn­um og gögn­in eru mjög slá­andi varðandi barna­vör­ur og leik­föng,“ seg­ir Jó­hann Páll.

„Við erum svo vön því að geta nokk­urn veg­inn gert ráð fyr­ir því að það sem við kaup­um sé að minnsta kosti nokk­urn veg­inn í lagi og það er ein­mitt vegna þess ár­ang­urs sem Evr­ópuþjóðir hafa náð í neyt­enda­vernd í krafti Evr­ópu­sam­vinnu – með því að setja sam­ræmd­ar regl­ur og kröf­ur. Þessi gríðarlegi upp­gang­ur net­versl­ana og hraðneylsu­torga er að tefla þess­um ár­angri sem við höf­um náð í tví­sýnu.“

Frétt af mbl.is

Ríf­lega fjórðung­ur pantað á Temu

Skoða keðju ábyrgðar­hugs­un

Á fundi ráðherra­nefnd­ar­inn­ar var m.a. til umræðu hvernig Norður­landaþjóðirn­ar gætu í sam­ein­ingu þrýst á fram­kvæmda­stjórn Evr­ópu­sam­bands­ins til að grípa til aðgerða og mögu­leik­inn á því að koma upp sam­eig­in­legri gagnagátt um inni­hald í vör­um. 

„Þá var verið að skoða keðju ábyrgðar­hugs­un, kannski setja í aukn­um mæli kröf­ur á greiðslumiðlun­ar­fyr­ir­tæki og flutn­ings­fyr­ir­tæki, að hafa ein­hvers kon­ar lág­marks­eft­ir­lit með því sem er verið að versla og flytja. Og eins kröf­ur um að til­kynna ef að það er grun­ur um mis­bresti,“ seg­ir Jó­hann Páll.

Frétt af mbl.is

Hefja rann­sókn á Temu

Stökk­breyt­ing síðustu ár

Spurður hvort þessi vinna ein­skorðist við vör­ur frá Shein og Temu seg­ir Jó­hann Páll svo ekki vera en að þau fyr­ir­tæki séu þó und­ir smá­sjánni í ljósi þess hve hátt hlut­fall vara þeirra stand­ist ekki kröf­ur.

„Þetta varðar al­mennt þessa gríðarlega hröðu þróun. Það eru marg­ir millj­arðar af vör­um sem eru keypt­ir inn í gegn­um net­versl­an­ir á hverju ári í Evr­ópu og það hef­ur orðið al­ger stökk­breyt­ing­in í um­fang­inu á síðustu tveim­ur til þrem­ur árum.“

• Blogga um frétt