Slökkviliðsstjóri í Norðurþingi er sagður hafa vangreitt starfsmönnum sínum laun yfir margra ára tímabil. Launin nema um 70 milljónum og hafa starfsmenn fengið helming þeirra greidd til baka frá sveitarfélaginu.
Þetta segir Ágúst Sigurður Óskarsson, trúnaðarmaður slökkviliðsins í Norðurþingi.
Að hans sögn eru nú starfsmenn slökkviliðsins um 60 talsins og starfa á Húsavík, Kópaskeri og Raufarhöfn.
Þeir hafi nú þegar fengið endurgreitt frá sveitarfélaginu 35 milljónir, til að mynda fyrir boðtækjagreiðslur, greiðslu fyrir vinnu, bakvaktir og leiðréttingu vegna of lágra launa.
Í samkomulagi sem gert var á milli stjórnsýslu Norðurþings og starfsmanna slökkviliðsins, sem mbl.is hefur undir höndum, segir að sérstök skoðun hafi farið fram á árinu 2024 um ýmis málefni og kjaramál hjá Slökkviliði Norðurþings. Þar hafi víða verið pottur brotinn.
Segir í samkomulaginu að samkvæmt ákvörðun slökkviliðsstjórans hafi boðtækjagreiðslur ekki verið greiddar á Húsavík fyrir árið 2022 og eftir það. Boðtækjagreiðslur hafi aldrei verið greiddar á Kópaskeri og Raufarhöfn.
Þá hafi, einnig samkvæmt ákvörðun slökkviliðsstjórans, verið greiddar tvær klukkustundir fyrir æfingu slökkviliðs sem fór fram 18. júní 2024 í stað fjögurra klukkustunda eins og kjarasamningur gerði ráð fyrir. Þá segir að fjöldi dæma séu síðustu ár um ranga tímaskrift.
Sömuleiðis hafi slökkviliðsstjórinn vanrækt að setja starfsmenn Norðurþings í réttan launaflokk og álagsþrep í kjölfar breytinga á kjarasamningi árið 2022.
Segir jafnframt í samkomulaginu að dæmi séu um áratugalanga vangreiðslu launa og kjara til starfsmannanna.
Í samtali við mbl.is segir Ágúst starfsmenn slökkviliða á landsbyggðinni tímavinnumenn sem hafi annað aðalstarf. Þátttaka hjá flestum sé því samfélagslegt framlag og hittast þeir einungis á æfingum og í útköllum. Hefðbundið vinnustaðasamstarf sé ekki fyrir hendi og er því lagt mikið traust á vinnuveitendur sína sem eru slökkviliðsstjórar og sveitarfélög.
Hann segir að í máli starfsmanna slökkviliðs Norðurþings hafi slökkviliðsstjórinn og yfirmenn sveitarfélagsins misnotað það traust og brugðist starfsmönnum illa.
Slökkviliðsstjóri slökkviliðsins í Norðurþingi er Grímur Kárason og er hann einnig formaður slökkviliðsstjóra á Íslandi. Sveitarstjóri Norðurþings er Katrín Sigurjónsdóttir.
Segir Ágúst málið eiga sér langan aðdraganda og að starfsmenn hafi leitað leiðréttinga í mörg ár. Í ársbyrjun 2024 hafi starfsmenn svo tekið sig saman, m.a. í samvinnu við Landssamband slökkviliðs- og sjúkraflutningamanna (LSS) og stéttarfélagið Framsýn, og kosið sér trúnaðarmann sem falið var umboð til að vinna að umbótum. Fór svo að Ágúst var kjörinn trúnaðarmaður starfsmanna.
„Þegar við ákváðum að kjósa trúnaðarmann og sendum fundarboð út þá hringdi hann í mig og öskraði í símann. Því að hann vildi ekki að það yrði kosinn trúnaðarmaður og það ætti ekki að vera trúnaðarmaður,“ segir Ágúst.
Þá segir hann í kjölfar kosningar trúnaðarmanns hafi verið farið í að skoða launamál.
Hann segir launamál, starfskjör og æfingar hafa verið í ólestri og að farið hafi verið í krefjast leiðréttinga sem Grímur og Katrín hafi tekið mjög illa í til að byrja með.
„Þegar þetta fer í hámæli þá gengur slökkviliðsstjórinn í það, í ágúst 2024, að láta kjósa aðra trúnaðarmenn á Kópaskeri og Raufarhöfn, bara með það að augnamiði að vængstífa það starf sem við vorum að gera fyrir hópinn, þ.e.a.s. til þess að hindra það að við færum fram á þessar leiðréttingar.“
Launaleiðréttingarnar nema sem fyrr segir 35 milljónum króna og ná fjögur ár aftur í tímann. Segir Ágúst sveitarfélagið bera svo fyrir sig fyrningartíma þegar kemur að launum sem nái lengra aftur í tímann. Hann segir vangreiðslurnar ná 10-12 ár aftur í tímann.
Þá segir hann að auk þeirra atriða sem slökkviliðið og Norðurþing hafi nú verið knúin til að leiðrétta sé unnið að nokkrum málum til viðbótar, m.a. sem varða laun og starfskjör þeirra sem starfa á Kópaskeri og Raufarhöfn.
Þar eigi m.a. eftir að leiðrétta laun og greiða fyrir vinnu. Einnig sé í skoðun hvort heimilt sé að greiða þar lægri bakvaktarlaun en annars staðar í stofnunum ríkis og sveitarfélaga á Íslandi en að sögn Ágústar hafa starfsmenn á Kópaskeri og Raufarhöfn fengið 200-300 krónur á tímann fyrir að vera á bakvakt á meðan kollegar þeirra annars staðar fá 1.200-1.500 krónur.
Slökkviliðsstjórinn sjálfur sé með 2.000-2.500 krónur á tímann á bakvakt.
„Allir starfsmenn hjá ríki og sveitarfélögum fá sömu laun fyrir sömu vinnu (bakvakt) án tillits til búsetu. Mat stéttarfélaganna er að ekki sé heimild fyrir þessu og því var farið fram á leiðréttingar.“
Segir Ágúst að þessi hluti málsins sé til umfjöllunar hjá Landssambandi slökkviliðs- og sjúkraflutningamanna (LSS) og Sambandi íslenskra sveitarfélaga.
Bjarni Ingimarsson, formaður LSS, staðfestir að mál starfsmanna slökkviliðs Norðurþings sé á borði hjá félaginu og að nú sé helst verið að skoða greiðslur til starfsmanna fyrir bakvaktartíma.
„Við erum fyrst og fremst að reyna að leita viðurkenningar á því að það sé verið að greiða rangt. Um leið og það er komið þá þarf sveitarfélagið einfaldlega að reikna þetta aftur og greiða þetta,“ segir Bjarni í samtali við mbl.is.
Að sögn Ágústar hafa starfsmenn slökkviliðs Norðurþings einnig gagnrýnt innra starf eins og skipulag æfinga, sem sé eitt það mikilvægasta þegar kemur að slökkviliði og bráðaþjónustu.
Segir hann að á fimm ára tímabili, frá 2019-2024, hafi aðeins tvær æfingar verið haldnar fyrir slökkviliðsmenn á Kópaskeri og Raufarhöfn.
Nefnir hann að samkvæmt upplýsingum frá brunamálasviði Húsnæðis- og mannvirkjastofnunar, sem starfar sem eftirlitsaðili slökkviliða, eigi að lágmarki 20 klukkutímar á ári að fara í æfingar. Á Kópaskeri og Raufarhöfn hafi klukkutímarnir samtals verið sex á árunum 2019-2024.
Þá segir hann æfingar á Húsavík hafa verið það fáar að aðeins 3-5 reykkafarar hafi verið með gild réttindi til reykköfunar og slökkvistarfs innanhúss. Fjóra til fimm reykkafara þurfi til að mæta í útköll svo reykköfun sé möguleg.
Nefnir Ágúst að Katrín hafi nú hlutast til um að hafa reglulegar æfingar á Húsavík, Kópaskeri og Raufarhöfn sem hafi að mestu gengið eftir.
Grímur Kárason og Katrín Sigurjónsdóttir vildu ekki tjá sig um málið að svo stöddu.