Ásökunum um tryggingasvik og „leikræna tilburði“ hafnað

Ökumaður og tveir farþegar í bif­reið sem ekið var á ljósastaur í Reykja­vík í óveðri í janú­ar 2020 halda full­um og óskert­um bót­um vegna slyss­ins. Trygg­inga­fé­lag hafði áður hafnað bóta­skyldu og talið að vís­vit­andi hefði verið keyrt á staur­inn og að fólkið hefði gert sér upp meiðsli, en lög­reglumaður sem mætti á vett­vang talaði um „leik­ræna til­b­urði“ hjá fólk­inu. Lands­rétt­ur staðfesti í gær þessa niður­stöðu héraðsdóms í mál­inu.

Slysið átti sér stað að morgni dags 23. janú­ar, en þá gekk yfir storm­ur og snjóþekja var á göt­um og lík­lega hálka. Einnig var skyggni mjög slæmt.

Grun­semd­ir hjá lög­reglu

Í dómi héraðsdóms er farið yfir mála­vexti. Í skýrslu lög­reglu kom fram að þegar lög­regla hafi mætt á staðinn hafi aðrir veg­far­end­ur bent lög­reglu á að „eitt­hvað mikið væri að öku­manni og farþegum bif­reiðar­inn­ar“ og að þeir hafi virst með skerta meðvit­und og ekki svarað neinu.

Fólkið í bif­reiðinni var er­lent og kem­ur fram að einn þeirra hafi talað smá ensku, en hin lé­lega ís­lensku. Seg­ir þar að erfiðlega hafi gengið að ræða við fólkið þar sem það sat inn í bíln­um „vegna and­legs ástands“. Jafn­framt kem­ur fram að fólkið hafi átt það til að reka upp hróp og/​eða gráta há­stöf­um stutt­an tíma í einu.

Í lög­reglu­skýrsl­unni er sér­stak­lega tekið fram að það hafi vakið at­hygli lög­reglu­manns að engu máli virt­ist skipta hvort þau sneru höfði sínu til hliðar eða hreyfðu sig á ann­an hátt áður en grát­köst eða hróp komu fram. Þá hafi fólkið reynt að sitja sem fast­ast en svo hreyft sig eðli­lega þegar þau þurftu þess.

Tekið er sem dæmi að ökumaður­inn hafi í fyrstu ekki svarað spurn­ing­um lög­reglu, en svo hafi hann reynt að hvísla ein­hverju og þegar það skild­ist ekki hafi hann snúið bæði höfði og lík­ama í 90 gráður auk þess að hafa litið aft­ur til farþeg­anna.

Eng­ir sjá­an­leg­ir áverk­ar

Eng­ir sjá­an­leg­ir áverk­ar voru á fólk­inu og sagðist lög­reglumaður­inn hafa fengið á til­finn­ing­una að um „leik­ræna til­b­urði væri að ræða“ Sagði hann jafn­framt að fólkið hafi virst vera með skerta meðvit­und, en þegar þörf var á að tjá sig við hvert annað gerðu þau það án vand­kvæða, en svo aft­ur virst með skerta meðvit­und áður en sárs­auka­hróp byrjuðu á ný.

Fólkið var flutt á bráðamót­töku og kom þar fram að væg eymsli hafi verið á brjóst­kassa öku­manns­ins og væg eymsli í lend­ar­hrygg. Hins veg­ar hafi lungna­hlust­un verið hrein og eng­in eymsli á kvið. Reynd­ist mynd af hálslið vera eðli­leg og var hann út­skrifaður „við góða lían“ nokkr­um klukku­stund­um síðar.

Svipaða sögu var að segja af farþeg­un­um, sem eru sam­býl­is­fólk. Kvartaði maður­inn und­an verkj­um í baki og hönd­um og kon­an yfir verk í hálsi.

Voru þau öll út­skrifuð stuttu síðar og talað um togn­un sem ætti að ganga yfir á tæp­lega tveim­ur vik­um og að þau ættu að ná sér að fullu á 4-6 vik­um, þó dæmi væru um langvar­andi verkja­vanda­mál.

Sjóvá sakaði fólkið um trygg­inga­svik

Fólkið fór allt á heilsu­gæslu eða til heim­il­is­lækn­is um tveim­ur til þrem­ur vik­um eft­ir slysið og kvartaði þar yfir verkj­um og við tók end­ur­hæf­inga­tíma­bil.

Trygg­inga­fé­lag öku­manns­ins, Sjóvá, vildi hins veg­ar ekki viður­kenna bóta­ábyrgð og vísaði til þess að eng­in bremsu­för hefðu verið við ljósastaur­inn og það gæfi til kynna að vís­vit­andi hafi verið ekið á hann. Út frá lög­reglu­skýrslu og öðrum gögn­um taldi fé­lagið einnig að fólkið væri að reyna að svíkja út bæt­ur sem það ætti ekki rétt á með því að gefa rang­ar upp­lýs­ing­ar. Taldi fé­lagið bif­reiðina hafa verið á aðeins 12 km hraða þegar keyrt var á staur­inn.

Aðrir sér­fræðing­ar sem voru fengn­ir til að meta hraða bif­reiðar­inn­ar töldu hins veg­ar lík­legra að hún hefði verið á um 30 km/​klst við árekst­ur­inn, en ökumaður­inn hafði sagst hafa verið á um 60 km/​klst, en náð að hemla smá.

Í rök­semd­um fólks­ins kom meðal ann­ars fram að ekki væri hægt að leggja upp úr hug­leiðing­um lög­reglu í lög­reglu­skýrsl­unni og bent á að lög­reglumaður­inn hafi tekið fram að hann hefði átt erfitt með að skilja fólkið. Þá gefi lækna­skýrsl­ur ekki til kynna að fólkið hafi gert sér upp verki.

Af­leiðing­ar slysa ein­stak­lings­bundn­ar

Var niðurstaða beggja dóm­stiga að taka und­ir með fólk­inu og vísað til fram­lagðra lækn­is­vott­orða, bráðamót­töku­skrá, sjúkra­sögu og vott­orðs sjúkraþjálf­ara. Tek­ur dóm­ur­inn fram að slysið hafi orðið í óveðri þegar lítið, ef nokk­urt skyggni var, og lík­legt að fólk­inu hafi verið brugðið og jafn­vel í áfalli. Þá er sér­stak­lega tekið fram að vegna þessa sé eng­ar álykt­an­ir hægt að draga af hátta­lagi fólks­ins og hvort þar hafi verið leik­ræn­ir til­b­urðir.

Gef­ur dóm­ur­inn líka ekk­ert fyr­ir af­stöðu Sjóvá um að ekið hafi verið af ásetn­ingi á staur­inn og vís­ar meðal ann­ars til þess að lítið skyggni hafi getað valdið því að öku­lag var ekki eins og al­mennt mætti vænta.

Bif­reiðin var met­in ónýt eft­ir árekst­ur­inn og tel­ur dóm­ur­inn það sýna að ekki sé hægt að miða við 12 km/​klst hraða sem Sjóvá vildi. Ljóst sé þó að bif­reiðin var ekki á mikl­um hraða, en að af­leiðing­ar slyss séu ein­stak­lings­bundn­ar og ráðast af fjölda þátta. Því sé ekk­ert hægt að ráða í það þótt aðeins hafi verið ekið á staur­inn á um 30 km/​klst hraða.

Sem fyrr seg­ir er dæmd full bóta­skylda í mál­inu.

• Blogga um frétt