Segir verklagsreglur einkavæðingarnefndar settar til hliðar

VIÐ uppnámi lá í ríkisstjórnarsamstarfinu og ráðherranefnd um einkavæðingu tók fram fyrir hendurnar á einkavæðingarnefnd nokkrum sinnum þegar Landsbanki Íslands og Búnaðarbanki Íslands voru einkavæddir sumarið og haustið 2002, að því er fram kemur í ítarlegum fréttaskýringum Sigríðar Daggar Auðunsdóttur, sem birst hafa í Fréttablaðinu fjóra síðustu daga.

Fram kemur meðal annars að Davíð Oddsson, þáverandi forsætisráðherra, breytti um afstöðu til fyrirkomulags á sölu bankanna eftir að Björgólfur Guðmundsson lýsti yfir áhuga fyrir hönd félagsins Samson á að kaupa annan hvorn ríkisbankann sumarið 2002, en þá var framkvæmdanefnd um einkavæðingu langt komin með að selja Landsbankann á almennum markaði þar sem enginn einn kaupandi fengi stærri hlut en 3-4%. Eftir þetta var söluferli bankanna tekið úr höndunum á nefndinni og verklagsreglur hennar settar til hliðar, en Steingrímur Ari Arason gagnrýndi þetta mjög þegar hann sagði sig úr nefndinni þremur mánuðum síðar, eftir að hafa setið í nefndinni í áratug. Endanlegt gengi á hlut ríkisins í Landsbankanum í viðskiptunum við Samson var 3,70, en Kaldbakur bauð 4,16 fyrir hlutinn í bankanum og S-hópurinn 4,10 á hlut.

Þá kemur fram að Halldór Ásgrímsson, þáverandi utanríkisráðherra, hótaði að stöðva einkavæðingarferli bankanna nema Landsbankinn seldi hlut sinn í VÍS. Það hefði þýtt stöðvun einkavæðingarferlisins, sem var brot á stjórnarsáttmálanum og hefði Davíð Oddsson þá orðið að slíta stjórnasamstarfinu, segir í fréttaskýringunni. Er fjallað ítarlega um mikil átök um sölu VÍS sem enduðu með því að Landsbankinn seldi S-hópnum hlut sinn 29. ágúst 2002, en bankinn hafði þá átt helmingshlut í tryggingafélaginu frá árinu 1997. Þetta hafi verið nauðsynlegur liður í áætlun S-hópsins um að eignast Búnaðarbankann.

Í fréttaskýringunni er því jafnframt haldið fram að áður en ákvörðun framkvæmdanefndar um valið á Samson til viðræðna um kaupin á Landsbankanum hinn 10. september var tilkynnt hafi Halldór Ásgrímsson, þáverandi utanríkisráðherra, haft milligöngu um það að hinir hóparnir tveir sem buðu í Landsbankann, Kaldbakur og S-hópurinn, sameinuðust um kaupin á Búnaðarbankanum. Hafi hann skipulagt símafund þar sem hann ásamt helstu fulltrúum beggja hópanna ræddi um hugsanlega sameiningu þeirra. Eru þátttakendur á símafundinum nafngreindir, en þeir eru samkvæmt blaðinu Jóhannes Geir Sigurgeirsson og Eiríkur Jóhannesson frá Kaldbaki, og fulltrúar S-hópsins, Axel Gíslason, forstjóri VÍS, Margeir Daníelsson, Geir Magnússon, Óskar Gunnarsson og Þórólfur Gíslason, en Ólafur Ólafsson í Keri tók ekki þátt í fundinum.

Fram kemur ennfremur að 5. nóv. var tilkynnt um viðræður við S-hópinn um kaup, en viku síðar eiga sér stað talsverð viðskipti félaga innan S-hópsins, en þar höfðu tekist á tvær fylkingar. Var það leyst með því að Norvík eignarhaldsfélag BYKO keypti 25% hlutafjár í VÍS af Keri fyrir 3,4 milljarða króna, en seldi hlutinn til Hesteyrar nokkrum dögum síðar í skiptum fyrir hlut Hesteyrar í Keri. Hesteyri hafi verið í eigu Kaupfélags Skagfirðinga og Skinneyjar Þinganess, sem Halldór Ásgrímsson eigi hlut í.

Tilkynnt um sameiningu í mars

Gengið var frá kaupum S-hópsins á Búnaðarbankanum 16. janúar 2003 fyrir 11,2 milljarða króna. Í mars tveimur mánuðum síðar var tilkynnt um fyrirhugaða sameiningu Búnaðarbankans og Kaupþings og segir í fréttaskýringunni að S-hópurinn hafi þá átt í margra mánaða viðræðum við Kaupþing um hugsanlega sameiningu og hafi Ólafur Ólafsson átt fundi með Sigurði Einarssyni mánuðum áður en kaupsamningurinn um Búnaðarbankann var undirritaður.