Drykkir ýmiss konar úr ávöxtum og grænmeti sækja sífellt í sig veðrið. Sólveig Eiríksdóttir hefur einbeitt sér að grænum drykkjum að undanförnu og setti saman nokkrar uppskriftir handa lesendum á jólaföstu.
Af hverju að einblína á græna litinn?
Grænmeti er oftast sett allt undir einn hatt. Hvort sem það er rótargrænmeti (kartöflur, gulrætur, rófur, o.fl.), blóm (blómkál, spergilkál o.fl.), ósætir ávextir (tómatar, kúrbítur, agúrka, paprika o.fl.), belgjurtir (snjóbaunir, sykurertur o.fl.) eða grænt kál og grænar jurtir (villtar eða ræktaðar).
Það sem er athyglisvert er að þessir flokkar innihalda mjög mismunandi næringarefni. Tökum sem dæmi gulrót og grænkál. Sjá töflu.
Á dæminu hér til hliðar sést að ekki er allt grænmeti eins og kannski er kominn tími til að setja grænt kál og jurtir í sérflokk.
Með því að setja allt grænmeti undir sama hatt erum við búin að draga þá ályktun að grænmeti sé m.a. prótein-, kalk- og járnsnautt, miðað við afurðir úr dýraríkinu.
Í græna litnum (græni liturinn samanstendur af grænu og dökkgrænu káli, ferskum grænum kryddjurtum, illgresi og villtum grænum jurtum) er yfirleitt miklu meira af þessum næringarefnum en í öðru grænmeti.
Græni liturinn sker sig einnig frá öðru grænmeti vegna þess hve ríkur hann er af blaðgrænu (chlorophyll; grænt litarefni í plöntum sem bindur ljósorku til ljóstillífunar). Þar sem við fáum mikið súrefni með blaðgrænunni hjálpar hún góðu bakteríunum í meltingarveginum (sem þurfa súrefni til að lifa) til að vaxa og dafna og styrkjast. Jafnframt heldur hún sjúkdómsvaldandi bakteríum í skefjum, sem þola ekki súrefnið. Blaðgrænan er í raun allra meina bót, hreinsar blóðið og kemur jafnvægi á blóðsykurinn, hún hjálpar til við að hreinsa lifrina og losar líkamann við eiturefni. Blaðgrænan er einnig góð fyrir húðina, styrkir góminn og ver gegn tannskemmdum, svo eitthvað sé nefnt.
Græni liturinn er basískur. Frumur líkamans þrífast best í basísku umhverfi til að viðhalda heilbrigði.
Sýrumyndandi eru: dýraafurðir, unnið hveiti og korn (t.d. pasta og brauð), óspíruð fræ og hnetur (þær verða súrari því meira sem þær eru hitaðar eða ristaðar) og ruslfæði.
Basamyndandi eru: græni liturinn, flestir ávextir, grænmeti og spírur, möndlur, kastaníur og young coconut (ungar og óunnar kókoshnetur). Þess vegna er mikilvægt að borða mikið af græna litnum ásamt öðru grænmeti og ávöxtum.
Grænt djús og grænir hristingar innihalda mikið af góðum trefjum.
Uppleysanlegu trefjarnar í djúsnum binda kólesteról í þörmunum og losa líkamann við það, hjálpa og örva hægðir og gera blóðsykurinn stöðugri.
Það sem grænu hristingarnir hafa fram yfir djúsinn er að þeir innihalda bæði uppleysanlegar og óuppleysanlegar trefjar. Óuppleysanlegu trefjunum má líkja við svamp, þær geta dregið í sig margfalda stærð sína af eiturefnum sem þær flytja með sér út úr líkamanum.
Með grænum hristingum getum við innbyrt mjög mikið magn af græna litnum ásamt öðru grænmeti og ávöxtum. Með því að nota blandarann erum við að brjóta hráefnið niður til þess að auðvelda meltinguna (formelta) og gefa líkamanum greiðari aðgang að næringunni.
Ef við erum dugleg að auka græna litinn í fæðunni gerir það okkur kleift að þola betur þann mat sem við borðum dags daglega hver svo sem hann er, segir Sólveig Eiríksdóttir heilsufrömuður og athafnakona.
Gulrót,
100 g |
Grænkál,
100 g |
Nýmjólk
100 ml |
Möndlur 100 g | |
Prótein, g | 0,7 | 4,3 | 3,4 | 20,1 |
Trefjar, g | 2,7 | 4,3 | 0 | 7,2 |
A-vítamín, µg | 1.120 | 842 | 39,9 | 20 |
C-vítamín, mg | 4,3 | 124 | 0,78 | 0 |
Kalk, mg | 23 | 180 | 111 | 240 |
Járn, mg | 0,24 | 2 | 0,046 | 4,5 |