Árni Guðmundsson

Ég vil með nokkrum orðum minnast Adda frænda míns. Árni Guðmundsson flugmaður í Múlakoti, móðurbróðir minn, hefur alltaf verið fastur punktur í tilveru minni. Þegar ég var lítil, á sjöunda áratug síðustu aldar, bjó hann í Múlakoti þar sem hann hjálpaði foreldrum sínum, ömmu og afa, með bústörfin og þegar afi dó 1972 voru bara amma og Addi eftir í sveitinni.

Addi hafði lært flug á sjötta áratugnum og tók bæði atvinnuflugpróf og flugkennarapróf. Ég hef oft velt því fyrir mér hversu ólíkt líf hans hefði orðið ef hann hefði t.d. orðið flugstjóri í millilandaflugi, sest að í Reykjavík og eignast fjölskyldu? En örlögin höguðu því þannig að hann varð um kyrrt í Múlakoti og sinnti fluginu meðfram búskap. Reyndar var flugið honum þvílík ástríða að hann gerði flugbraut á Markarfljótsaurunum, reisti þar flugskýli og átti þar flugvélar. Það var ekkert slor að fá að fara í útsýnisflug á röndóttu tvíþekjunni, TF-KAN, sem ég held að sé fallegasta flugvél á Íslandi.

Þegar ég var lítil leit ég upp til Adda frænda og þótti hann mikill heimsmaður. Hann fór á þeim árum oftar til Reykjavíkur en margur og alltaf kom eitthvað óvenju spennandi úr jólapökkunum frá honum. Þó hann byggi í nokkurri einangrun í sveitinni var hann alltaf í góðum tengslum við umheiminn, skrifaðist á við erlenda flugmenn, keypti blöð og tímarit frá útlöndum og svo var auðvitað flugvöllurinn vinsæll viðkomustaður flugmanna.

Addi var rólyndur og þolinmóður við okkur frændsystkinin þegar við vorum í sveitinni á sumrin og leyfði okkur að taka þátt í öllum störfum, hvort sem það var girðingavinna eða að takast á við baggana í heyskapnum og ekki var minna spennandi þegar hann hjálpaði okkur í pappírsskutlugerð og við þreyttum kappflug eftir ganginum eða milli trjánna.

Addi var áhugamaður um ljósmyndun, framkallaði sjálfur og átti mikið undratæki sem var Polaroid-myndavél sem voru sjaldséðar á sjöunda áratugnum. Það var mikill galdur þegar hann stakk inn á sig myndaplötunni og dró fram tilbúna mynd. Hann átti líka ferðagrammófón og leyfði mér stundum að hlusta á djassplötur með þeim Ellu og Louis.

Þó Addi hafi verið orðinn 75 ára þá kom fráfall hans mér á óvart. Hann hugsaði vel um heilsuna, hjólaði og skokkaði og það er ekki hægt að segja að hann hafi verið orðinn gamall maður. Addi frændi var kannski feiminn á yfirborðinu en ræðinn og hress í góðra vina hópi, áhugasamur um þjóðmál, hjálpsamur, barngóður og mikill dýravinur. Guð blessi minningu hans.

11. janúar fengum við þær fréttir að mætur vinur okkar í nær hálfa öld, Árni í Múlakoti, væri allur. Fréttin kom sem þruma úr heiðskíru lofti. Þótt Árni ætti stutt í að verða 76 ára þá töldum við okkur eiga eftir að fá að njóta hans lengi enn.

Árið 1960 eignaðist undirritaður hlut í flugvél með Árna. Þetta var Fleet Finch flugvélin TF-KAN. Árni hafði eignast hlut í vélinni 1956 en þegar hér var komið sögu þá var hún óflughæf. Fleetinum var komið í flughæft ástand og flaug vélin aftur í október 1961. Sameiginlegur áhugi okkar Árna á flugi tengdi okkur föstum böndum og áhuginn entist Árna ævina á enda.

Þótt Árni lyki öllum sínum flugprófum með sóma, þá varð atvinnuflug ekki ævistarf hans. Ýmislegt kom þar til. Erfitt var að fá slíka vinnu á þeim tímum og foreldrar Árna voru orðin roskin. Umhyggja Árna fyrir þeim varð til þess að hann fór alfarið heim í Múlakot til að sinna búi með foreldrum sínum. Ýmis færi gáfust þó til að sinna fluginu og þótti Árni einkar laginn við að draga svifflugur á loft og var hann oft fenginn til þess. Þá var Árni áhugasamur um að finna nýja lendingarstaði og lenti víða, meðal annars í Þórsmörk.

Um 1960 ræðst Árni í það stórvirki að útbúa flugvöll í Múlakoti. Með elju og þrautseigju fékk hann flugvöllinn viðurkenndan af Flugmálastjórn, en Árni lét ekki staðar numið við að hafa komið sér upp löglegum flugvelli. Í kringum 1968 ræðst hann í annað stórvirki, byggingu flugskýlis og var Árni einn af þeim fyrstu til að reisa einkaflugskýli á Íslandi. Flugvélin okkar, Fleetinn, flutti svo í Múlakot 1969 og átti þar heima þar til vélin missti flugfjaðrirnar í ágúst 1996.

Árni var afar fróður maður og vel lesinn. Oft var hringt í Árna til að fá skorið úr ýmsum málum, oft tengdum flugi. Þá átti hann í bréfaskriftum út um allan heim og var félagi í mörgum fagklúbbum erlendis.

Um aldamótin var komið að kaflaskiptum í lífi Árna. Búskapnum var eiginlega sjálfhætt og ekki að vita hvað við tæki. Árni var þá enn með brennandi áhuga á flugi og svo var jú flugvöllurinn hans og flugskýlið í Múlakoti. Sameiginlegur vinur okkar Árna, Ágúst Karlsson, tók sig þá til og safnaði saman hópi flugáhugamanna til að kaupa jörðina og koma þar upp sælureit fyrir flugáhugafólk. Þetta var mikið átak, en með þrautseigju tókst Ágústi að sannfæra menn um ágæti þessa verkefnis. Árni var efins í fyrstu, en verkefnið var freistandi, svo hann sannfærðist líka. Mikið verkferli fór í gang og var frístundabyggð flugáhugamanna skipulögð á jörðinni og eru fyrstu húsin þegar risin og önnur munu rísa áður en langt um líður. Það var komið upp vatnsveitu og var Árni ötull liðsmaður í því starfi eins og öllu öðru sem að verkefninu laut. Síðustu árin hefur því verið mikið um að vera hjá Árna og það var auðséð að hann naut þess vel.

Við þökkum Árna fyrir einstaklega góð kynni og hans mun mikið og sárt verða saknað í Múlakoti á komandi árum.

Árni, flugmaður í Múlakoti, er greypt í hugskot mitt frá því ég fór að fikta við að læra flug upp úr 1970.

Bóndinn austur í Fljótshlíð sem átti tvíþekjuna og dró svifflugur á loft. Af þessum manni heyrði ég fljótt og langaði að hitta er ég fór að fljúga einn míns liðs. Nú eru liðin rúm 35 ár, og alltaf kom Árni labbandi, í rólegheitum, niður á flugvöll í Múlakoti þegar ég lenti þar á hinum ýmsu flugvélum sem áttu það sammerkt að vera með nefhjólið að aftan. En föstudaginn 11. janúar sl. kom Árni ekki til að hitta mig, þótt hann ætti vissulega von á mér í þetta sinn. Það hlaut eitt hvað að vera að!

Árni í Múlakoti var hlédrægur maður en skemmtilegur og ræðinn þegar maður kynntist honum, fróður með afbrigðum um flugvélar og flugmál. Hann hélt skrár yfir ýmsar flugvélagerðir sem honum þóttu áhugaverðar, hérlendis og erlendis, vissi hvar flestar þessara flugvéla voru, ef þær voru á skrá og átti í bréfaskriftum við ýmsa flugvélaeigendur víða um lönd. Hann átti og mikið safn mynda af íslenskum flugvélum.

Þegar ég var á sínum tíma ritstjóri tímaritsins „Flug“ eða um 1976-79 bað ég Árna um viðtal til að birta í blaðinu. Jú, hann samþykkti það en baðst undan að vera kallaður „bóndi“ hann stæði varla undir því heiti. Ég held að Árni hafi orðið hugfanginn af „fluginu“ strax á unglingsárum og gleypt í sig allt er viðkom flugi og flugvélum. Síðar eftir að Árni tók flugpróf, eignaðist hann Fleet Finc-flugvélina TF-KAN um 1956 og fór þá fljótlega að útbúa flugbraut og byggja sér flugskýli í Múlakoti. Þar átti Fleetinn húsaskjól í rúm 45 ár og hefur það eflaust bjargað þeirri vél frá því að verða sett í uppfyllingu flugbrauta í Reykjavík, eins og varð hlutskipti margra eldri flugvéla á Íslandi fyrir 1970.

Árni vildi kynnast flugvélategundum, reyna þeirra flugeiginleika og karakter. Hann skipti um flugvél eins og margir skipta um bíl. Hann átti, auk Fleetsins, Citabria 7AC, Jodel DR-221, Stinson Voyager, Piper Clipper, og nú síðast Jodel DR-250.

Eina fallega helgi sumarið 1982 áttum við félagarnir Ragnar J. Ragnarsson og fjölskyldur mjög skemmtilega útilegu helgi í Múlakoti með Árna, og Jodelum-, Fleet- og Citabria-flugvélum og skiptumst á að prufufljúga hver hjá öðrum. Þarna lék Árni á als oddi. Trúlega var þetta upphaf Múlakots-fjölskylduflugkomanna sem síðan hafa verið árvissar í Múlakoti.

Fyrir nokkrum árum seldi Árni jörð sína „flugáhugafólki“ sem hefur verið að byggja sér sumarhús í nágrenni við flugvöllinn. Þarna held ég að Árni hafi verið mjög sáttur við sitt framlag, og að geta verið áfram á jörðinni sem hann unni og hafði aldrei yfirgefið, en vildi vera nærri fluginu, sem átti svo stóran hlut í lífi hans allt frá bernsku.

Ég vil í lokin þakka Árna í Múlakoti skemmtilegar samverustundir og fræðandi umræður um flugvélar og eiginleika þeirra undanfarin 35 ár.

Með flugkveðju.

Látinn er Árni Guðmundsson í Múlakoti í Fljótshlíð, tæplega 76 ára gamall.

Árni starfaði um árabil og fram á síðasta dag fyrir Skógrækt ríkisins í Múlakoti í Fljótshlíð. Í Múlakoti er að finna eitt af eldri og merkilegri trjásöfnum á Íslandi og er það sprottið upp úr gömlu gróðrarstöðinni í Múlakoti sem stofnuð var 1935. Ólst Árni upp á staðnum, bjó þar alla tíð og bar miklar tilfinningar til hans. Sýndi Árni það í verki því fáir aðrir hefðu haldið trjásafninu jafn fallegu og snyrtilegu og hann. Árni var fróður um sögu skógarins í Múlakoti og var gaman að rifja upp með honum sögur af starfseminni fyrr á árum. Fróðlegt var að heyra frásagnir af þeim tíma er Hekluaska lagðist yfir trjásafnið í 1947 gosinu, sem og þeim aðbúnaði sem fyrstu starfsmenn Skógræktarinnar á Suðurlandi bjuggu við á staðnum. Það gustaði ekki af Árna heldur fór hann hljóðlega um og gerði ekki mikið úr sínum verkum þó hann skilaði meira verki en margur annar. Samstarfsfólk hans hjá Skógrækt ríkisins vill hér með þakka Árna fyrir góð kynni.

Kveðja frá Svifflugfélagi Íslands

Árni í Múlakoti var flugmaður af lífi og sál. Hann var dulur og það tók tíma að kynnast honum. Hann var dráttarflugmaður okkar svifflugmanna Íslandsmót eftir Íslandsmót. Á morgnana vakti hann okkur í tjöldunum á Helluflugvelli er hann kom frá Múlakoti á flottu tvíþekjunni sinni, Fleet Finch árg 1942. Það var ljúft að vakna við taktfasta og skellandi hljóðið í stjörnuhreyflinum. Árni var listaflugmaður og sérstök upplifun var fyrir okkur svifflugmenn að vera dregnir í loftið á tvíþekjunni hans Árna.

Árni var með flugvöll í túngarðinum sem við flugmenn notuðum óspart enda einn vinalegasti flugvöllur landsins.

Það verður öðruvísi að lenda á Múlakoti og eiga ekki lengur von á að Árni komi og heilsi og spjalli um flug og flugvélar.

Við félagar í Svifflugfélagi Íslands þökkum Árna í Múlakoti samfylgdina og vottum aðstandendum öllum dýpstu samúð okkar.