Daníel Árnason

Hólmi. Sólríkur og fagur dagur. Þíður vindur strauk vangann. Angan af sumri í lofti. Leikið við lækjarsprænu, í fjarska heyrðist fossniður. Sögur af langafa og uppvaxtarárum pabba. Hólmasögur, Eyjarkotssögur. Sögurnar voru reyndar ótal margar og miklu fleiri! Bílasögur, prakkarasögur frá Hvanneyri og úr sveitinni, sögur úr tilhugalífinu, húsasögur, sögur úr vinnunni, sögur af landinu og sögur af ljóðum og vísum. Pabbi var sögumaður.

Ég man eftir „Súkkunni“ sem honum þótti svo skemmtilegur ferðabíll. „Hún er lítil, en þessi bíll kemst allt. Allt!“ Svo brosti hann. Til að undirstrika þetta var tekinn svolítill krókur á leiðinni yfir Kjöl. Haldið áleiðis upp að Hagavatni. Á vegi fjölskyldunnar varð brekka. Brött. „Ef þú ætlar upp þessa brekku fer ég út úr bílnum,“ sagði mamma. Hún stóð við það. En pabbi reyndi sig og bílinn við brekkuna. Hann fór ekki alla leið upp. Var skynsamari en svo að ana út í einhverja vitleysu. Þekkti bílinn og þekkti landið. En vildi samt prófa. Hafði gaman af að sjá hvað hann kæmist. Áfram var haldið eftir Kjalvegi. Foreldrarnir miðluðu dálæti á ferðalögum og útiveru til sonanna. Íslandsást. Drógu velkt kort upp úr brúnu kortaboxi sem bjó í bílnum. Sýndu hvar við vorum og sögðu frá. Pabbi var ferðamaður.

„Þetta er ekkert líf,“ sagði hann stundarhátt. Sjúkdómurinn tók sinn toll. Smátt og smátt dró af honum. Fyrst um sinn dugði stafurinn til að komast leiðar sinnar. Síðar þurfti stól. Á endanum algjöra aðstoð. Hana fékk hann. Alltaf hélt hann þó reisninni, var raunsær – vissi að hverju stefndi. Gerði vilja sinn skýran. Oftar en einu sinni héldum við að komið væri að kveðjustund, en það var töggur í honum og hann reif sig upp. Stundum læddist að manni sá grunur að kannski myndi hann ekki deyja. Pabbi var glímumaður.

Lítil hnáta kvaddi afa sinn rétt fyrir jól. Smellti rembingskossi á kinn. Hann hafði verið svolítið daufur í dálkinn, en lifnaði nú allur við. Bros færðist yfir andlitið. Augun ljómuðu. Kannski var þetta besta jólagjöfin sem mátti hugsa sér! Afastelpur í heimsókn gátu reyndar iðulega kallað fram bros, einkum þegar glaðvært heyrðist kallað á ganginum: „Afi, afi, afi ...“ Sama hnáta kvaddi hann aftur fyrir skemmstu. Afi dormaði í stólnum og hún sagði stundarhátt og benti: „Afi, lúlla!“ Pabbi var afi.

„Líður tíminn ekki öðruvísi á himnum?“ spurði hann eitt kvöldið. Þannig tjáði hann ástina til eiginkonu sinnar, mömmu. Til sálufélagans sem kvaddi alltof snemma. Undanskilin og óorðuð var þráin eftir að fá að sjá hana aftur. Hún hafði jú átt lykilinn að hjarta hans, allt frá örlagaríkum degi fyrir langa löngu þegar strákur að norðan og stelpa að sunnan hittust og felldu hugi saman. Þau voru hvors annars. Pabbi var hennar maður.

„Líður tíminn ekki öðruvísi á himnum?“ Þannig tjáði hann líka upprisuvonina. Nú hefur hann kvatt, á vordögum, í birtu páskasólar. Hann háði sína glímu við tilgang og efa og erfiðleika af ýmsum toga. En í skammdegismyrkri lífsins átti hann fullvissuna um lífið eilífa og upprisutrúna. Það missti hann ekki, hvað sem á gekk. Pabbi var trúmaður.

Hans er sárt saknað. Mömmu líka. Nú fá þau loks að hvíla hlið við hlið. Saman á ný. Guð blessi minningu þeirra beggja.

Í dag, þegar aðeins er vika til sumarkomu, er borinn til grafar góður drengur og félagi, Daníel Árnason sölumaður. Hann lést eftir erfið og langvarandi veikindi 12. apríl sl., þá nýorðinn sextugur. Það er ekki hár aldur, en eftir allar þær líkamlegu og andlegu þjáningar sem hann hafði orðið að þola þau átján ár síðan hann greindist með sjúkdóminn, varð dauðinn honum líkn.

Það var vissulega dapurlegra en orð fá lýst að verða vitni að þeirri hröðu, líkamlegu hrörnun sem sjúkdómurinn olli, en undir lokin var hreyfigeta Daníels orðin mjög lítil og hann var algerlega bundinn við rúm sitt eða hjólastól. Hann þurfti fulla þjónustu. Hins vegar hélt Daníel andlegu atgervi sínu óskertu og hugsun hans var skýr allt til hins síðasta. Hann var skarpgreindur, afar minnugur á menn og málefni og fylgdist ótrúlega vel með því sem fram fór í þjóðfélaginu. Og hann lá ekki á skoðunum sínum, þótt hann ætti á stundum erfitt með að tjá sig á síðustu árum.

Daníel kunni ógrynni af sögum og ljóðum, sem hann hafði gaman af að fara með. Oftar en ekki gekk maður á braut í góðu skapi og með bros á vör að lokinni heimsókn til hans. Sjúklingurinn varð gefandinn, gesturinn þiggjandi. Þrátt fyrir allt sem yfir hann hafði dunið hélt Daníel í kímnina, og það skipti miklu máli.

Kona Daníels var Guðrún Svansdóttir og eignuðust þau tvo syni, Árna Svan, guðfræðing, og Davíð Má, verkfræðinema. Guðrún lést árið 2000 eftir tiltölulega stutta en erfiða sjúkdómslegu, aðeins 49 ára að aldri. Það var fjölskyldunni mikið áfall. Árið 2003 var svo komið að Daníel gat ekki lengur búið einn og flutti hann þá í hús Sjálfsbjargar að Hátúni 12. Þar naut hann frábærrar umönnunar, þolgæðis og hlýju starfsfólksins til síðustu stundar.

Daníel gekk í Oddfellowstúkuna Þorgeir nr. 11 árið 1990 og var félagi í henni alla tíð. Hann undi sér vel í þeim félagsskap og meðan heilsan frekast leyfði sótti hann þar fundi og starfaði af áhuga og dugnaði að mannúðarmálum Reglunnar. Fyrir það eru honum færðar þakkir og fyrir hönd okkar Þorgeirsbræðra þakka ég samfylgd góðs félaga og vinar – við kveðjum hann með söknuði.

Aðstandendum Daníels vottum við dýpstu samúð.

Það er með gleði í hug og hjarta sem ég kveð gamlan vin minn Daníel Árnason. Því eins og Daníel sagði sjálfur við mig í vetur er ég hitti hann í hjólastólnum sínum – eða hvíslaði réttara sagt því líkamlegt þrek var komið niður á það stig – að hann væri nú orðinn alveg ónýtur og ekkert eftir annað en að flytja til hennar Guðrúnar sinnar. En Guðrún Svansdóttir var konan hans sem lést einnig langt fyrir aldur fram aðeins 49 ára árið 2000.

Daníel náði því að verða sextugur í síðasta mánuði svo hvorugt þeirra átti langt líf hér í þessum heimi. Síðasti áratugurinn var Daníel ákaflega erfiður vegna lömunarinnar sem lagði líkama hans að lokum að velli. En andinn var að sönnu reiðubúinn en líkaminn var hættur að svara og vildi sofna svefninum langa. Og það er þess vegna líka í dag sem við heilsum honum Daníel í nýja líkamanum sínum í Sumarlandinu. Og þar komum við einmitt að kjarna málsins.

Vinátta tókst með okkur Daníel upp úr 1970 sem aldrei hélaði þó sífellt fleiri víkur væru á milli okkar vinanna. Og þegar pílatusarganga mín og okkar félaganna í dulrænum málum hófst um 1972 þá var það Daníel Árnason vinur minn sem benti mér skynsamlega á að ég mætti alls ekki láta hjá líða að kynna mér hvað nýalssinnar hefðu fram að færa með miðilsrannsóknum sínum og kenningum dr. Helga Pjeturss. Og það gerði alveg gæfumuninn, því dulræna þokan grúfði yfir öllum sálarrannsóknarfélögum landsins á þeim tíma og nánast ekkert um skipulagða leit að svörum að handan eða bara yfir höfuð nokkur alvöru leit sem enn er eitt helsta einkenni flestra eða allra þessara félaga í dag. Það var undir handarjaðri nýalssinna sem við félagarnir lærðum að ekkert yfirnáttúrulegt væri til – ekki einu sinni bústaður látinna eða guðanna – allt væri þetta einhvers staðar í náttúrufræðinni eins og dr. Helgi sagði svo fallega í bókum sínum. Aðeins væri eftir að finna því stað og hvar hverju væri skipað niður í náttúrulögmálunum sem þar giltu en við dauðlegu mennirnir vissum nánast ekkert um.

Ef ekki hefði komið til þessi nýi grundvallarskilningur sem Daníel benti okkur á hefðu örlög okkar sem og félags okkar, Sálarrannsóknarfélags Reykjavíkur, orðið þau sömu og flestra eða allra annarra sálarrannsóknarfélaga í veröldinni: Að leitinni væri meira og minna hætt og allur skilningur okkar hefði fest í huliðsþokunni miklu er umlykur nánast alla hreyfinguna hér á landi sem annars staðar. Þar festist því leitin í hugtakinu „okkur er ekki ætlað að vita það“ sem er nánast banabiti hreyfingarinnar. – Fyrir þessa og margar aðrar góðar ábendingar Daníels vinar míns og vináttu hans og Guðrúnar skal hér þakkað að leiðarlokum í þessum kafla. Gangi þér vel á sjúkrahúsinu í Sumarlandinu kæri vinur og mundu að orðstír eða vinátta deyr aldrei.

Fallinn er frá heiðursmaðurinn Daníel Árnason en hann var einn af stofnendum Félags fasteignasala og sat í fyrstu stjórn félagsins. Daníel lagði á sig mikið og óeigingjarnt starf fyrir 25 árum við stofnun félagsins en hann taldi mikilvægt að fasteignasalar stofnuðu félag þannig að þeir stæðu þéttar saman og ynnu af fagmennsku og vandvirkni við fasteignasölu auk þess að gera stöðu viðskiptavina fasteignasala tryggari. Daníel sinnti auk stjórnarstarfa margháttuðum trúnaðarstörfum gegnum árin fyrir hönd félagsins sem öll voru unnin af miklum heiðarleika og nákvæmni eins og hann var þekktur fyrir í störfum sínum sem fasteignasali.

Að leiðarlokum viljum við þakka Daníel öll hans góðu verk í okkar þágu. Vottum við fjölskyldu hans okkar dýpstu samúð.