,,Glæsilegir menn á velli og mjög vinsælir í bænum“

UM vorið 1908 komu nokkrir drengir í Reykjavík saman til þess að ræða um að stofna nýtt fótboltafélag. Drengirnir áttu flestir heima í miðbænum – á Suðurgötunni og við Tjörnina. Elstur þeirra var Arreboe Clausen, 15 ára. Þann 1. maí 1908 samþykktu drengirnir að stofna félagið, nafn var því ekki gefið að sinni en félagið var kallað Kári. Lög voru ekki samin en bráðabirgðareglur voru samþykktar.

Vegna þess að ekki er til nein skrifuð skýrsla um stofnun félagsins er ekki hægt að segja með fullri vissu hverjir voru stofnendur þess. Þeir menn sem hér á eftir verða nefndir munu flestir vera stofnendur en ekki er þó fullvíst að þeir séu það allir. Þeir eru álitnir vera hinir fyrstu sem mynduðu félagið en auk þess voru einhverjir fleiri sem snemma gerðust félagsmenn og hafa ef til vill verið stofnendur.

Stofnendaskrá:

Nöfn stofnenda og

störf þeirra síðar:

Arreboe Clausen, verslunarmaður

Bjarni Matthíasson,

verslunarmaður

Bogi Ólafsson, gullsmiður

Franz Andersen, bankaritari

Guðjón Arngrímsson, verkstjóri

Gunnar Halldórsson,

verslunarmaður

Gunnar Hjörleifsson (Kvaran),

stórkaupmaður

Haukur Jensen (Thors),

framkvæmdastjóri

Herluf Clausen, kaupmaður

Kristján Albertsson, rithöfundur

Óskar Árnason, rakari

Pétur J. Hoffmann

Magnússon, bankaritari

Pétur Sigurðsson, magister

Tómas Hallgrímsson, bankaritari

Tryggvi Magnússon, verslunarstjóri

Hin raunverulega saga félagsins hefst þann 15. mars 1909 en þá var haldinn fyrsti fundur sem bókuð skýrsla er til um og frá þeim tíma má rekja sögu félagsins óslitið. Þessi fundur var haldinn í Aðalstræti 16. Kosin var nefnd til að semja lög og samþykkt að félagið skyldi heita Kári en margir voru ekki ánægðir með nafnið. Þá var kosin stjórn til aðalfundar sem var boðaður í júní. Pétur J. Hoffmann var kosinn formaður, Arreboe Clausen ritari, hann var elstur – 15 ára, og Pétur Sigurðsson féhirðir.

Pétur var þá í 1. bekk Menntaskólans, aðeins 13 ára. Hann var síðan um langt skeið einn helsti starfsmaður Fram og vann mikið starf fyrir íslenskar íþróttir. Meðal annars var hann í sjö ár í stjórn Íþróttasambands Íslands, ÍSÍ.

Félagið fékk formlega nafnið Fram á aðalfundi í Bárunni, húsi sem stóð á eyrinni við Tjörnina þar sem Ráðhús Reykjavíkur stendur í dag, 13. júní 1909. Fjárhagur félagsins var þannig að tekjur á árinu höfðu verið 16 krónur og þrír aurar, gjöld 11 krónur og 70 aurar. Fundir Fram voru yfirleitt haldnir fyrstu árin að Suðurgötu 4, þar sem Gunnar Halldórsson bjó.

Strákarnir í Fram æfðu á ýmsum stöðum í Kvosinni við Tjörnina, við Menntaskólann, bak við Dómkirkjuna og á Suðurgötunni enda bílaumferð ekki mikil í þá daga. Þá var byrjað að æfa vestur á Melum, fyrir sunnan kirkjugarðinn við Suðurgötu.

Pétur Sigurðsson, síðar Menntaskólaritari, sagði þannig frá aðdragandanum að stofnum Fram í 50 ára afmælisblaði félagsins:

„Það hefur víst löngu tíðkast hér í bæ að strákar í ákveðnum bæjarhverfum og á líku reki héldu hóp og léku sér saman. Þeir voru að jafnaði baldnir og fyrirferðarmiklir. Fullorðna fólkið kallaði þá götustráka. Til eins slíks hóps má rekja stofnum Knattspyrnufélagsins Fram. Þessir strákar áttu flestir heima í miðbænum og í grennd við hann. Þó að miðbærinn sé enn í öllu verulega með sama sniði sem þá, er þó að einu leyti mikil breyting orðin. Þá var íbúð í hverju húsi að kalla og margir krakkar uxu þar upp. Við þennan miðbæjarkjarna bættust svo ýmsir skólafélagar úr næstu hverfum.

Á þessum árum, þ.e. fram að fyrri heimsstyrjöld, mátti heita að bærinn væri einn samfelldur leikvöllur.“

Kristján Albertsson, einn af stofnendum Fram, sagði eitt sinn um félagsmenn Fram á árunum frá 1908 – og eru þau orð enn í fullu gildi: ,,Framarar voru yfirleitt glæsilegir menn á velli og mjög vinsælir í bænum á þessum árum“.

Frá Kvosinni til Úlfarsárdals

Upp úr 1930 hafði Fram fært sig um set í bænum, frá svæðinu í kringum Tjörnina – upp á Grettisgötu og Njálsgötu og þar í kring. Árið 1933 var ráðinn sérstakur þjálfari til Fram í fyrsta skipti, norski bókarinn Reidar Sörensen, og þá gerðist Guðmundur „Ásti“ Magnússon áhaldavörður félagsins – sá um bolta og búninga.

Fram dreymdi lengi um að eignast eigið félagssvæði – knattspyrnuvöll og félagsheimili. Þá voru allar æfingar haldnar á Melavellinum, sem var skipt niður á milli félaga til æfinga og keppni.

Fram fékk aðstöðu í grjótnámu í Skipholti, fyrir neðan klettana við Sjómannaskólann. Í febrúarmánuði hófust framkvæmdir við að gera knattspyrnuvöll og var það verk að mestu unnið í sjálfboðavinnu. Völlurinn var vígður 20. ágúst 1945 og þar með hófst nýr kapítuli í sögu Fram, sem varð fyrsta félagið í Reykjavík til að flytja æfingar á eigið svæði. Vallarhúsið var upphaflega gamalt „Kanadahús“ frá hernum.

Framarar fóru að stunda handknattleik upp úr 1940 og handknattleiksnefnd Fram var stofnuð 1948.

Skíðanefnd Fram var endurvakin 1945 en skíðaíþróttin var fyrst stunduð innan félagsins 1938.

Úr Skipholtinu flutti Fram bækistöðvar sínar í Safamýrina, þar sem gras- og malarvöllur voru formlega vígðir 27. ágúst 1972 og 1975 flutti félagið undir eigið þak á nýjan leik en fram að því hafði Álftamýrarskólinn staðið Fram opinn fyrir félagsstarfsemi en þá fékk Fram íþróttahús Álftamýrarskólans til afnota.

Körfuknattleiks- og blakdeildir voru stofnaðar en störfuðu ekki lengi. Glæsilegur skíðaskáli var byggður í Eldborgargili á Bláfjallasvæðinu og vígður 1990 og hlaut nafnið Eldborg.

Nýtt glæsilegt íþróttahús í Safamýrinni var tekið í notkun 1995 og síðan glæsileg félagsaðstaða 2006. Framarar hafa einnig fengið framtíðarsvæði í Úlfarsárdal og er uppbygging á svæðinu þegar hafin og æfingar yngri flokka í knattspyrnu, handknattleik og Taekwondo. Sex íþróttadeildir eru nú starfræktar hjá Fram – knattspyrnudeild, handknattleiksdeild, skíðadeild, almenningsíþróttadeild og Taekwondodeild.