Fjölskyldur og lánasjóðir taki höndum saman

EIGNARHLUTUR húseigenda er að brenna upp. Í dag er mikið eignabál í gangi á eignum landsmanna og er fólk að sjá eignarhlut sinn hverfa vegna okurvaxta og verðbólgubáls. Það liggur fyrir að ef ekkert verður að gert er mikil hætta á því að fólk gefist upp og hætti að borga og munu þá lánastofnanir sem eiga þessi lán verða af miklu fjárstreymi vegna þessa og eignast hús í bunkum sem er raunveruleg ógn við alla. Þessi leið er mannlegri en skuldaaðlögunarleið ríkisstjórnar þar sem forsenda hennar er sú að viðkomandi fjölskylda verður að vera komin í þrot en það vill Framsókn koma í veg fyrir með öðruvísi leiðum. Það tapa allir á hruni. Því vill Framsókn skoða allar leiðir með opnum hug því við vitum að það duga engar venjulegar aðgerðir gegn núverandi ástandi.

Dæmi: Jón Jónsson á hús, sem metið er á 40 milljónir. Jón skuldar í þessu húsi 30 milljónir sem þýðir að eignarhlutur hans sem er 10 milljónir mun smám saman hverfa vegna lækkandi fasteignaverðs og hækkandi áhvílandi láns, þannig að það vinnur allt gegn Jóni með hans eignarhlut, og á endanum mun Jón sjá sér hag í því að hætta að borga og afhenda lykla að húsinu.

Hvað er til ráða?

Skoðum þann möguleika að húseigandi og lánasjóður taki saman höndum og geri með sér tímabundinn búsetusamning.

Lausn Jóns felst í því að hann gerir samning við lánasjóðinn um innlausn á veðhluta sem lánasjóðurinn á í húsinu til t.d. tveggja ára og mun þá lánasjóðurinn eiga eignarhlut upp á 30.000.000 í húsinu sem metið er á 40.000.000 en þetta gæti verið ca. 75% af eignarverðmæti á þessu húsi. Það sem gerist við þennan gjörning er að Jón losnar undan láninu þennan tíma, 2 ár og eignarhlutur Jóns verður tryggður á sama hátt og eignarhlutur lánasjóðsins. Þessi 2 ár greiðir svo Jón leigu til lánasjóðsins á ákveðnu gengi fyrir nýtingu hans á 75% eign sjóðsins í húsinu og Jón mun áfram sjá um að halda við eigninni og einnig halda áfram að búa í húsinu. Samningur þessi yrði svo endurskoðaður að 2 árum liðnum og þar með kaup Jóns á hlut sjóðsins að öllu leyti eða hluta og þá á því markaðsverði sem þá er í gangi á eign eins og Jóns.

Hver er svo ávinningurinn?

Hann er sá að í stað þess að lánasjóðurinn missi mögulega greiðslur frá Jóni þá býr hann til hvata fyrir Jón að halda áfram að borga af húsinu, núna tímabundið með leigugreiðslum, og búa áfram í því, en hvatinn fellst í verndun eignarhlutar Jóns í þessum samningi. Með þessu höldum við greiðsluflæði í gangi en það er gríðarlega mikilvægt í því ástandi sem er í dag.

Örvun fasteignamarkaðar

Einnig má sjá fyrir sér að ef Jón vill selja þá gæti hann selt samning sinn til þriðja aðila og sé ég fyrir mér að hús með svona samning gætu verið eftirsótt vara og myndi þá þriðji aðili borga Jóni fyrir sinn hlut og taka við leigusamningi sem gerður var og gætum við mögulega séð hreyfingu fara af stað á húsnæðismarkaði samhliða þessari aðgerð.

Báðir græða á endanum

Með þessari leið græða báðir aðilar, þar sem tap sjóðsins á greiðslu verðtryggingar af láninu þessi 2 ár er í raun léttvægt í samanburði við það tjón ef Jón gefst upp og hættir að borga. Það liggur fyrir að þetta er mjög sértæk leið en við aðstæður sem þessar þá duga ekki venjuleg úrræði

GUNNAR ÞÓR

SIGBJÖRNSSON,

Egilsstöðum.