Í árdaga Samuel Ryder afhendir hér George Duncan, fyrirliða breska liðsins, Ryder bikarinn fyrir sigur á mótinu árið 1929.
Í árdaga Samuel Ryder afhendir hér George Duncan, fyrirliða breska liðsins, Ryder bikarinn fyrir sigur á mótinu árið 1929. — Reuters
[ Smellið til að sjá stærri mynd ]
Keppnin um Ryder-bikarinn í golfi fer fram annað hvert ár. Þá sitja golfáhugamenn um allan heim sem límdir við sjónvarpsskjáinn og fylgjast með liðakeppninni milli Bandaríkjanna annars vegar og Evrópu hins vegar. Tvisvar hefur þurft að fresta keppninni en það var árin 1939 og 2001.

Það er staðreynd að fyrsta golfmótið þar sem leikið var um Ryder-bikarinn fór fram á milli liða Bandaríkjanna og Bretlands árið 1927. Um aðdraganda keppninnar eru hins vegar deildar meiningar.

George Sargent var forseti PGA í Bandaríkjunum árin 1921-26. Hann hélt því fram að hugmyndina að golfmóti milli Bandaríkjamanna og Breta ætti Sylvanus P. Jermain, formaður Inverness-klúbbsins í Ohio.

Árið 1951 kom svo Bob Harlow, stofnandi Golf Worlds-tímaritsins, fram með þá kenningu að það hefði í raun verið James Harnett hjá tímaritinu Golf Illustrated, sem árið 1920 reyndi að draga að lesendur með því að standa fyrir fjáröflun til að halda mót þar sem bestu leikmenn Bandaríkjanna og Bretlands reyndu með sér í golfi. Hann hafði ekki erindi sem erfiði fyrr en PGA í Bandaríkjunum ákvað að styrkja hann til verksins, úr varð Ryder-bikarkeppnin sjö árum síðar.

Bretar fá liðsauka

Það er kannski sama hvaðan gott kemur og hvort sem satt er hefur Ryder-bikarkeppnin í golfi fest sig í sessi sem eins konar heimsmeistaramót í greininni, þungavigtarkeppni þar sem þeir bestu beggja vegna Atlantsála reyna með sér í golfi.

Upphaflega stóð keppnin einungis milli Bandaríkjamanna og Breta en eftir talsverðan undirbúning var síðarnefnda liðið mannað spilurum frá öðrum löndum á meginlandi Evrópu auk Bretlands. Þetta var árið 1979 og reyndist breytingin mikið heillaspor fyrir keppnina í heild. Fleiri afburðaspilarar fengu nú að spreyta sig í golfi og varð keppnin meira spennandi fyrir vikið en árin 1959 til 1977 fór lið Bretlands einungis einu sinni með sigur af hólmi.

Fyrstu nýliðarnir í hinu nýstofnaða liði Evrópubúa komu frá Spáni, Antonio Garrido og Severiano Ballesteros, en sá síðarnefndi er einn stigahæstu keppendanna frá upphafi með 22,5 vinninga í 37 leikjum.

Leikið fyrir Rauða krossinn

Leikið er um Ryder-bikarinn annað hvert ár, til skiptis í heimsálfunum tveimur. Tvisvar hefur þurft að blása fyrirhugaða keppni af, árin 1939-45 og árið 2001.

Ekki var leikið um bikarinn árin 1939-1945 vegna heimsstyrjaldarinnar sem þá geisaði. Verðlaunagripurinn ílengdist því í Bandaríkjunum í nær átta ár, frá sigri þeirra 1937. Þótt heimsálfurnar reyndu ekki með sér í golfi á stríðstímum var samt skipað í bæði liðin og það bandaríska lék ófáa leiki heimafyrir, meðal annars á stórmóti til styrktar Rauða krossinum.

Þráðurinn var svo tekinn upp að nýju árið 1947 þegar liðin reyndu með sér á völlum Portland-golfklúbbsins í Oregon í Bandaríkjunum.

Keppnina átti svo að halda í Bandaríkjunum á haustmánuðum 2001. Eins og flestir muna beindust augu heimsbyggðarinnar til Bandaríkjanna af öðrum orsökum hinn 11. september það ár og ákveðið var að fresta keppninni um ár.

Keppnin í ár er haldin í Wales í fyrsta sinn. Frá upphafi hafa Bandaríkin og Bretland skipst á að halda keppnina, með tveimur undantekningum þó, þegar hún var haldin á Spáni árið 1997 og á Írlandi árið 2006.

Reglurnar breytast

Í dag fer keppnin fram á þremur dögum og hefst á morgun, föstudag. Á föstudag og laugardag er keppt um átta vinninga hvorn daginn og menn leika tveir á móti tveimur. Tvenns konar fyrirkomulag er leikið, annars vegar fjórbolti þar sem báðir kylfingarnir leika holuna með sínum boltanum hver. Hins vegar er leikinn fjórmenningur þar sem kylfingarnir í hvoru liði fyrir sig slá til skiptis. Á sunnudaginn reyna svo allir keppendur í hvoru liði með sér, leikið er maður á mann og tólf vinningar eru í boði.

Fyrirkomulagið hefur ekki alltaf verið svona og keppnin sjálf hefur breyst talsvert í áranna rás. Upphaflega stóð hún yfir í tvo daga þar sem keppt var um 12 stig í allt og leiknar 36 holur, annars vegar fjórmenningur og hins vegar einstaklingskeppni.

Árið 1963 var svo ákveðið að dreifa keppninni yfir á þrjá daga og fjórboltanum bætt við dagskrána og var þá keppt um alls 32 vinninga.

Enn var breytt til árið 1977 þegar vinningunum var fækkað niður í 20 en það fyrirkomulag hélst einungis í tvö ár. Með áðurnefndum breytingum á liðskipan Evrópubúanna í keppninni var svo ákveðið að keppt yrði um 28 vinninga, eins og gert er enn þann dag í dag. birta@mbl.is

Samuel Ryder

Samuel Ryder fæddist í Lancashire í Bretlandi 24. mars árið 1858. Faðir hans var garðyrkjumaður og móðirin saumakona og eins og oft vildi verða leit út fyrir að Samuel fetaði í fótspor pabba gamla við garðyrkju og sölu á blómum og fræjum. Þeir feðgar höfðu þó ólíkar skoðanir á hvernig best væri að stunda viðskiptin og úr varð að Samuel flutti sig um set og hóf að starfa hjá samkeppnisaðila í Lundúnum.

Það sem þá feðga greindi meðal annars á um var ágæti hugmyndar sem Samuel hafði í kollinum. Hann vildi hefja sölu á ýmiss konar fræjum, sem kostuðu lítið og kölluðu hvorki á húsakost né starfsfólk.

Úr varð að Samuel stofnaði sitt eigið fyrirtæki heima hjá sér og hóf að selja fræ í litlum umslögum sem kostuðu einungis eitt penní stykkið. Umslögin fengu kaupendur send með pósti sem Samuel sá sjálfur um að póstleggja með eiginkonu sína og dóttur sér til fulltingis.

Úr urðu rífandi viðskipti sem Samuel Ryder hagnaðist á svo um munaði. Ekki fylgir sögunni hvort pabbi gamli hafði lagst í þá iðju að naga á sér handarbökin í kjölfar velgengni sonarins.

Golf til heilsubótar

Það var svo af heilsufarsástæðum sem Ryder sneri sér að golfinu en eftir langvinn veikindi ráðlagði vinur honum að finna sér áhugamál þar sem hann gæti bæði iðkað útivist og hreyfingu. Golfið varð fyrir valinu og Ryder varð eldheitur áhugamaður um sportið. Hann beitti sér fyrir því að vegur golfsins yrði sem mestur í Bretlandi og vildi að leikmenn þar í landi fengju viðlíka tækifæri og kollegar þeirra í Bandaríkjunum.

Hann stóð fyrir ýmsum mótum heimafyrir og styrkti þau úr eigin vasa.

Myndin af Mitchell

Bikarinn góði sem keppt er um ber nafn Ryders, enda var hann gjöf frá þessum viðskiptajöfri og golfáhugamanni.

Abe nokkur Mitchell er fyrirmyndin að fígúrunni á toppi bikarsins. Hann var góðvinur Ryders, var einnig garðyrkjumaður og golfari og var kennari Ryders í íþróttinni um árabil. Af heilsufarsástæðum gat Mitchell ekki tekið þátt í fyrstu keppninni um Ryder-bikarinn en keppti fyrir hönd Bretlands árin 1929, 1931 og 1933.