Sonja Schmidt

Ég heyri í fjarska villtan vængjaþyt

Um varpann leikur draumsins perlu glit.

Snert hörpu mína, himinborna dís,

og hlustið, englar guðs í Paradís.

(Davíð Stefánsson frá Fagraskógi)

Sonja var heimsborgari, vel gefin, falleg og fínleg kona og ótrúlega harðger að þola þá þraut og pínu sem liðagigtin hennar olli henni til margra ára. Sonja var tískudrottning og alltaf vel tilhöfð. Hún var mjög listhneigð og bar heimili hennar þess merki. Sonja var orðin mjög fullorðin þegar hún fór á myndlistarnámskeið, þá komu fram góðir hæfileikar til að mála og til eru falleg málverk eftir hana. Hún var líka orðin fullorðin þegar hún lærði að aka bíl, fjölskyldunni til mikillar hrellingar en Gunnar hafði alltaf séð um aksturinn, hún bjargaði sér nokkuð og lét ekkert stoppa sig í að komast það sem hún þurfti.

Sonja hafði einstaka hæfileika til að „fara vel með“ og af ótrúlegri útsjónarsemi lánaðist þeim Gunnari að eiga þetta stóra fallega hús á Sólvallagötu 4, sem hún erfði eftir föður sinn og þau héldu því vel við. Hún var listakokkur og kunni að „gera mat úr engu“. Með útsjónarsemi sinni átti hún alltaf pening til að kaupa fallegar og vandaðar afmælis- og jólagjafir handa öllum. Hún gaf litlu stelpunum mínum gjarnan fallegar blúndu-pífu-nærbuxur og „dlind-dló“-sokka (það voru sportsokkar með dúskum) um páska frekar en páskaegg.

Ég lærði margt í lífsleikni þegar við Gylfi bjuggum hjá þeim hjónum í sex mánuði, þegar við höfðum flutt úr kjallaranum á Feyjugötunni og biðum eftir að 1. hæðin losnaði, með Fríðu Björk litla og Sif var á leiðinni. Ég kveið mikið fyrir að flytja á Sólvallagötuna en við vönduðum okkur og skiptum með okkur verkum og allt gekk upp.

Síðast hitti ég Sonju í fermingarveislu Stefáns míns fyrir mánuði, hún bar sig vel og tók þátt í samræðum, þá sem áður falleg kona.

Á 93 ára afmælisdaginn sinn 9. desember tók hún á móti börnum, barnabörnum og barnabarnabörnum og dó svo snemma morguninn eftir.

Hún hvílir í friði.

Hún lést daginn eftir afmælið sitt, það er dálítið kaldhæðnislegt. Það má segja að hún hafi verið södd lífdaga. Heilsuleysi hefur fylgt henni síðastliðin ár, en hún var á Grund síðasta spölinn. Þetta er gangur lífsins og við ráðum ekki öll okkar næturstað. Hún hafði yndi af dýrum og átti lítinn kanarífugl síðustu ár, sem hún elskaði út af lífinu.

Ég man fyrst eftir henni Sonju frænku þegar hún bjó á Freyjugötunni ásamt Gunnari og ungum syni sínum. Móðir mín og hún voru systradætur og var alltaf mikið samband á milli þeirra. Þær voru saman í saumaklúbb nokkrar frænkur og Sonja var í þeim hópi. Ég man hvað mér fannst þær fallegar og fínar. Þær voru allar mjög mikið fyrir að vera vel til fara og létu ekki sjá sig á almannafæri án þess að setja hatt á höfuðið. Þau Gunnar voru gestir í flestöllum boðum heima hjá foreldrum mínum. Þegar hún var ung lærði hún hattasaum og vann eitthvað við hann í Tízkuhúsinu m.a., sem móðir hennar átti og rak. Það var á þeim tíma sem dömur gengu með hatt. Ég vann þar í jólafríinu mínu frá skóla, en þá voru hattar fluttir inn og aðeins tvær hattadömur við störf í búðinni, en þær sem höfðu unnið þar áður komu alltaf á Þorláksmessu, þá var slegið upp veislu fyrir gesti og starfsfólk og Sonja og Gunnar komu ævinlega þetta kvöld. Þess má geta að hún saumaði og prjónaði flest föt á börnin sín þegar þau voru ung, en það hefur verið mikil vinna eins og nærri má geta.

Hún var mikil tungumálamanneskja og hafði á valdi sínu dönsku, ensku, þýsku og frönsku. Skólann í Landakoti bar oft á góma þegar við vorum að spjalla saman, en þar var hún nemandi þegar hún var barn. Þegar börnin voru komin á legg hóf hún að taka útlendinga í gistingu og morgunverð og var ánægð með að geta notað tungumálahæfileikana.

Ég minnist þess með ánægju þegar skólinn í Reykholti átti afmæli, þá komu þau í tvígang til þess að heimsækja gamla skólann hans Gunnars og rifja upp gamlar minningar frá þeim tíma þegar hann var nemandi við hann.

Eftir að ég flutti í Kópavog hef ég haft það fyrir venju að kalla á gamlar frænkur á afmælisdegi móður minnar, sem lést fyrir 24 árum, til að rifja upp gamlar minningar og Sonja kom á meðan heilsan leyfði. Í fyrra lést Herborg frænka um svipað leyti og nú er Sonja farin. Við töluðum oftlega saman í síma og ég heimsótti hana stöku sinnum.

Ég vil þakka henni Sonju frænku samfylgdina í gegnum lífið.

Gylfa, Geir, Fríðu, Sigríði og afkomendum hennar votta ég innilega samúð mína.

Blessuð sé minning hennar.

Kær frænka mín og nágranni til margra ára, Sonja Schmidt, lengst búandi ásamt Gunnari heitnum eiginmanni sínum og fjórum börnum, Gylfa, Hólmfríði, Geir og Sigríði, á Sólvallagötu 4 í Reykjavík, hefur nú kvatt. Hún fékk hægt andlát daginn eftir 93 ára afmælið södd lífdaga. Þannig vildi hún hafa það, gleðjast með fólkinu sínu og kveðja síðan. Það voru svo margir vinir farnir. Hún spurði mig: „Hvar eru allar frænkur mínar?“ en frænkur voru henni eins og systur, því hún var einkabarn forelda sinna og þráði systkini. Á milli Herborgar móður minnar og Sonju var eins konar systra-frænkna-samband. Móðir mín var mikið jólabarn og bakaði kökur allan desembermánuð, þar á meðal bakaði hún randalínur með rabarbarasultu og brúntertur með smjörkremi, terturnar ásamt smákökunum var afmælis- og jólagöf handa Sonju. Í minningunni er móðir mín að finna til pappír, gyllt og rauð bönd og kort þótt sjóndöpur væri. Sonja skyldi fá gjöfina á réttum tíma, fallega innpakkaða. Það koma gestir og þá er gott að eiga randalínur og smákökur með súkkulaðinu, það eru jú að koma jól. Sonja var mikið jólabarn og fagurkeri og kunni því að meta hvað gjöfin var fallega innpökkuð.

Hún Sonja frænka var listelsk, hún málaði, var mikill dýravinur og tilfinningavera, hún var mikill bóhem, sem oft gat verið erfitt. Nú eiga þær frænkur jól saman og minnast hins liðna. Hver bakar randalínur í ár?

Hvíl í friði.

Þín frænka,