Kristján Snæfells Kjartansson
Kristján Snæfells Kjartansson
Eftir Kristján Snæfells Kjartansson: "Bankarnir voru í glæparannsókn og mátti Seðlabanki Íslands ekki lána bönkunum."

Í aðdraganda hrunsins þegar bankarnir féllu þá var það ekki einvörðungu vegna ytri áhrifa og verðbólgu heldur vegna spillingar og glæpa í bankakerfinu og fjármálakerfinu almennt séð í heild. ESB hafði lagt sitt á vogarskálarnar til að hjálpa upp á gjaldþrotið en ESB hafði lagt það til við fyrrverandi seðlabankastjóra Davíð Oddsson og fleiri í Seðlabanka Íslands að það væri í stakasta lagi að afnema bindiskyldu Seðlabanka Íslands. Það má álykta sem svo að glæpir í banka- og fjármálakerfinu ásamt afnámi bindiskyldu hafi valdið efnahagserfiðleikum Íslands. Það má hrósa Geir Haarde og Davíð Oddssyni fyrir að hafa stöðvað lánveitingar til föllnu bankanna. Bankarnir voru í glæparannsókn og mátti Seðlabanki Íslands ekki lána bönkunum.

Vanda heimilanna er sá að þau hafa mörg hver fengið niðurfærslu eða niðurfellingu allt að 110% miðað við upphaflegan höfuðstól húsnæðislána. Þessi heimili ættu að fá skaðabætur vegna ofbeldis en þau höfðu ekki völ á öðrum lánum. Bankarnir brutu lög um fjármálastofnanir með því að bjóða húsnæðislán miðuð við einstakan erlendan gjaldmiðil. Mér dettur það í hug varðaandi stöðu heimilanna sem fengu þessi ólöglegu húsnæðislán frá bönkunum sem miðuðust við staka erlenda galdmiðla að samtök þeirra ættu að reyna að kæra lánveitingarnar og meðferðina gagnvart lánunum til Alþjóðaviðskiptastofnunarinnar (WTO) í Genf í Sviss og krefjast skaðabóta frá ríkinu en bankarnir störfuðu með blessun stjórnvalda, einnig gætu þessir aðilar (heimilin og hagsmunaaðilar þeirra ) reynt að sækja málið fyrir dómstólum hér á landi þó ég telji ekki mikla von að það beri árangur vegna þess að stjórnvöld kynnu að hafa áhrif á dómsvaldið. Þá finnst mér fyrirtæki sem jafnan hafa haft nægt svigrúm í gegnum tíðina til þess að borga nánast enga eða litla skatta eigi ekki að verðlauna við þær aðstæður að glæpamenn hafa farið ránshendi um obinberar stofnanir, banka og fleiri aðila. Mér finnst að fyrirtækin eigi að bera þungann af þessum óförum jafnt og hinn vinnandi maður en ekki að fá afskrifaðar ómælt skuldir sem leggjast við skuldareikning okkar í erlendum skuldum.

Gagnvart þessari ólöglegu heildrænu einkavæðingu sem hefur viðgengist og núverandi stjórnvöld virðast ætla að viðhalda brýtur það í bága við alþjóðalög um bann við hægriöfgum og nasisma með lögum árið 1940 á Jalta. Heildræn einkavæðing bankanna brýtur í bága við Genfarsáttmálann sem bannar pyntingar á fólki, einnig er þetta brot á barnasáttmála Sameinuðu þjóðanna. Að því er virðist líðst stjórnmálamönnum að fótumtroða mannréttindi. Interpol (alþjóðalögreglan) virðist ekki telja það í sínum verkahring að vinna bug á skipulagðri glæpastarfsemi hvað varðar heildræna einkavæðingu bankanna. Interpol skýlir sér á bak við að þeir megi ekki skipta sér af innanríkismálum þjóða. Lögreglan hér á Íslandi virðist hafa verið meðvirk í þessum mannréttindabrotum, þ.e. ólöglegri heildrænni einkavæðingu bankanna í tíð fyrri valdhafa og væntanlega núverandi valdhafa, ef Merði Árnasyni og Steingrími J. verður eitthvað ágengt í heildrænni einkavæðingu á bönkunum.

Svokallaðar breytingar í fiskveiðistjórnarmálum verða líklega nánast engar þegar upp er staðið. Breyting úr kvótakerfi með framsali eða leigu í kerfi sem miðast við veiðireynslu en bannar sölu er í raun nánast sama kerfi því menn fara líklega bara framhjá lögum og versla þannig með kvótann. Fiskveiðiheimildirnar verða áfram í höndum örfárra útvalinna skrifborðsmanna en ekki í höndum ungra manna sem vildu gjarnan brjótast áfram af dugnaði og hugrekki. Það er líklega dapurleg ásýnd stjórnmálanna nema hin nýju framboð í stjórnmálunum söðli um og jafni stöðu allra sem vilja stunda sjávarútveg og sjómennsku. Ég tel að þessi nýju framboð eða flokkar í stjórnmálunum muni taka mikið fylgi af öllum þeim flokkum sem fyrir eru í stjórnmálunum. Helgast það af mörgu, t.d. ólöglegum heildstæðum einkavæðingum bankanna, fiskveiðstjórnunarkerfi ójöfnuðar, ýmissi óráðsíu í ríkisfjármálum, dugleysi stjórnvalda í nýsköpun í iðnaði, miklu atvinnuleysi, miklum ójöfnuði í launum og mikilli stéttaskiptingu, slæmu aðgengi þeirra sem eiga undir högg að sækja í þjóðfélaginu af einhverjum ástæðum til náms, félagsleg hjálp fyrir lítilmagnann er nánast engin, niðurskurður í löggæslumálum, niðurskurður í heilbrigðismálum, niðurskurður í skólamálum, lítil aðstoð við heimilin í landinu, lítill og ónógur tækjakostur á sjúkrahúsum, lítill og ónógur tækjakostur í skólum, einnig úrræðaleysi stjórnvalda við að segja upp samningi við Magma-Kanadamanninn sem er kominn inn í orkugeirann.

Ég tel úr því sem komið er í fiskveiðistjórnunarmálum að það mætti auka strandveiðikvótann úr 7% í 10%, byggðakvótann úr 8% í 30% þannig að ungir og dugandi menn fái að njóta sín. Þá vil ég að úthlutun byggðakvóta verði pólitísk í sveit, bæ, borg. Þá mætti stilla veiðigjöldum í hóf, t.d. 2% á allan landaðan fisk og það sé beinskattur við sölu en hóflegt gjald fyrir opinbert leyfisbréf vegna veiðanna.

Höfundur er skipstjóri.