Gunnlaugur Briem Pálsson

„Þarftu ekki að fara að gera eitthvað?“ sagði pabbi minn við mig þegar ég settist niður hjá honum daginn áður en hann lést en þá var að verða nokkuð ljóst í hvað stefndi. Það grátbroslega var að ég hafði af skyldurækni fengið mér að borða svo ég héldi dampi. Þá kom setningin fljúgandi og hitti mig fyrir ofurviðkvæma yfir ástandi hans. Hvar er nú stóra samhengið? – hugsaði ég með mér og fannst þetta alveg einkennandi fyrir manninn sem aldrei nokkurn tímann sló slöku við. Sl. mánuði hafði pabbi nefnilega útfært með okkur fjölskyldunni breytingar á íbúðinni og eins og hans var von og vísa fannst honum mikið varið í hvernig allt var að ganga upp. Sökum veikindanna gat hann ekki lengur komið á Sjafnargötuna til okkar barnanna, þaðan af síður upp á 3. hæð til mín. Því var ég farin að taka myndir af öllum verkstigum svo hann gæti fylgst með. Hann var vel með á nótunum, óendanlega ráðagóður við að finna bestu lausnirnar og að benda á hvað ætti að gerast næst. Hamraði stöðugt á að kaupa alltaf það besta upp á endinguna.

Sem ég velti fyrir mér „stóra samhenginu“ sá ég að það var náttúrulega hann sem var með það á hreinu. Frá fyrsta degi veikindanna var viðkvæðið ávallt að við skyldum sjá til hvað læknarnir segðu, hvað kæmi út úr rannsóknunum eða hvað gerðist í næstu törn. Endalokin nefndi hann aldrei, heldur snerist allt um að fá sem mest út úr því sem væri í boði meðferðarlega séð. Það sem hann meinti þarna daginn áður var „þarftu ekki að fara gera eitthvað fyrir þig?“. Ég átti ekki að vera að hanga yfir honum þegar ég gæti verið að koma verkefnunum í íbúðinni áfram. Pabbi ásamt sinni dyggu stoð mömmu sýndi takmarkalaust æðruleysi þetta hálfa ár sem baráttan stóð yfir. Þótt henni sé lokið fyrir honum hafa hann og mamma komið áleiðis dýrmætum lærdómi til okkar afkomendanna um hvernig eigi að takast á við vonlausar aðstæður, nefnilega að gefa öllu gaum og tækifæri sem mögulega getur bætt stöðuna og umfram allt að lifa í núinu.

Takk fyrir allt pabbi minn.

Annað sem þau hjón áttu sameiginlegt var að sýna öllu sem viðkom okkur barnabörnunum áhuga, hvort sem það var námið, vinnan, tónlistin eða áhugamál. Það er til dæmis aðdáunarvert hvernig afi fylgdist með tónlistarnáminu hjá okkur öllum þó tónlist væri kannski ekki hans helsta áhugamál. Þau mættu alltaf þegar þau gátu og var ekki óvanalegt að sjá afa standa fremstan í salnum með upptökuvélina á lofti. Ef maður sagði afa frá einhverju sem manni lá á hjarta gat maður verið viss um að hann myndi velta því fyrir sér og oft finna einhvern flöt á málinu. Afi var ekki maður aðgerðaleysis og orðaflaums, þaðan af síður að hann vorkenndi sér nokkurn tímann. Hann trúði á mátt okkar sjálfra til að breyta og bæta líf okkar og tók hverju því sem lífið rétti að honum sem verkefni til að leysa. Þannig tók hann á veikindum sínum og hélt sinni virðingu og reisn allt fram á síðustu mínútu. Hann var Kletturinn í fjölskyldunni og fyrirmynd allra sem hlutu þann heiður að kynnast honum. Rétt eins og þrotlaust starf hans við að hugsa um jarðirnar í Tortu og Goðdal mun minna á hann, munum við heiðra minningu afa okkar með því að reyna að hlúa að fræjum þeirra mannkosta sem hann innrætti í okkur.

Gunnlaugur gekk á undan í flestu eins og hinn sjálfsagði leiðtogi, tilbúinn að takast á við hvert verkefni og vanda af krafti og mikilli nákvæmni. Reyndar var aldrei talað um vanda í þessari fjölskyldu, heldur aðeins um verkefni og leiðir. Bjartsýni og dugnaður ríkti og einlægur áhugi á öllu sem fyrir lá. Inga brosandi, léttlynd og hugmyndarík við hliðina á Gulla sem var ævinlega með fjölbreytilegustu áform uppi fyrir þau og stórfjölskylduna alla.

Setið var við að skipuleggja tómstundir og frí út í ystu æsar með hjálp nýjustu tækni sem Gunnlaugur lá yfir þar til ekkert fór á milli mála. Barnabörnunum var fylgt eftir á tónlistaræfingar og tómstundaverkefni og full virðing borin fyrir öllum þeirra gjörðum og áhugamálum. Fjölskyldan var mikið saman á skíðum, í ferðum, í veislum, í Goðdal og seinna í Tortu. Alltaf var afinn mættur með stuðninginn, myndavélarnar og stórbrotnar áætlanir fyrir næstu afrek og ævintýri.

Varla getur verið algengt að fólk haldi fullum afköstum jafnt í vinnu sem frístundum svo langa ævi. En Gunnlaugur hélt æskuþreki og ótrúlegum viljastyrk til að lifa lífinu til góðs og gleði með sínum nánustu alla tíð. Nýrri í hópnum gat fundist nóg um að farið væri á fætur klukkan átta í fríi til þess svo að fylgja Gunnlaugi eftir allan daginn í rauðum og svörtum skíðabrekkum, án þess að kunna á skíði. En skipulagið var gott og námskeið í að nýta stundirnar og njóta samt lífsins, eins og Gulli var sérfræðingur í, skyldi enginn afþakka.

Inga sagði oft að það ætti að setja skemmtanaskatt á mann sem væri alltaf í vinnunni löngu kominn á eftirlaunaaldur. En þótt Gunnlaugur hafi mætt af miklum áhuga í vinnunna, nánast til hinsta dags, voru skemmtanirnar ekki bara þar. Mestar voru þær með Ingu og fjölskyldunni, eins og sást á því hve samrýnd þau voru, á umhverfinu sem þau bjuggu sér og á óeigingjörnum stuðningi þeirra við vini sína og stórfjölskyldu. Það er sem ungur maður hafi fallið frá, en gott er að hugsa til þess að Gunnlaugur lifði síungur og í blóma lífsins í nærri áttatíu ár.

Ég kynntist Gulla árið 2006 þegar við Logi byrjuðum að vera saman. Þegar ég hugsa til baka streyma í huga minn margar góðar minningar. Öll ferðalögin í Goðdal, Tortu-ferðirnar, laufabrauðsgerð, skötuveislur og margt fleira.

Ég tel mig vera mjög lánsama að fá að koma inn í þessa dásamlegu fjölskyldu þar sem mér hefur verið tekið svo vel. Þegar ég fór fyrst í fjölskylduferð í Goðdal var mér tekið strax eins og einni af fjölskyldunni, ekki síst af Ingu og Gulla, sem hafa alltaf verið mér svo hlý og góð og tóku mér eins og sjötta barnabarninu, eða þannig líður mér allavega.

Gulli var dásamlegur maður sem hugsaði vel um fólkið sitt og gerði allt fyrir okkur. Minningarnar lifa í hjarta mínu.