Af séra Valdimar og séra Ólafi

Mér varð á í messunni, þegar ég fjallaði um skírnarsálminn „Ó, blíði Jesús blessa þú“ á miðvikudag. Í sálmabókinni er hann sagður eftir Ólaf Guðmundsson og Valdimar Briem og gekk ég út frá því að fyrsta erindið væri eftir Ólaf, en var of fljótur á mér. Valdimar orti sálminn eins og hann stendur í sálmabókinni. Ég fór í smiðju til Kristjáns Vals Ingólfssonar vígslubiskups í Skálholti og Einars Sigurbjörnssonar prófessors og er þeim þakklátur fyrir hversu vel þeir brugðust við. Ég tek upp eftir Kristjáni Val:

„Skírnarsálmurinn í gerð Valdimars Briem birtist í sálmabókinni 1886. Í þeirri útgáfu var höfunda ekki getið við hvern sálm eins og síðar varð, en í yfirliti kemur fram að sálmurinn er merktur með x sem táknar annaðhvort að hann sé saminn upp úr öðrum sálmi eða þýddur. Þannig vildi Valdimar að hann birtist, hann var jú sjálfur í nefndinni. Hvergi er getið um það í þessari bók hvað sá sálmur hét sem umortur var og gildir það eins um þennan.

Næsta sálmabókarútgáfa var 1945. Þar túlkaði nefndin x-ið við skírnarsálminn sem svo að Valdimar hefði þýtt hann, en vissi ekki hvaðan, og þess vegna stendur þar frumsálmur óþekktur.

Það var svo séra Sigurjón Guðjónsson í Saurbæ, helsti sálmasérfræðingur 20. aldar, sem gerði grein fyrir uppruna sálmsins í rannsóknum sínum á sálmasögu og tengslunum við séra Ólaf í Sauðanesi. Hefur því beggja höfunda verið getið síðan í 4. prentun þeirrar bókar 1965 og í öllum sálmabókum síðan.“

Sálmur Ólafs var sex erindi og birtist í Sálmabók Guðbrands 1589, og síðan í öllum sálmabókum og Gröllurum á 17. og 18 öld, þangað til Magnús Stephensen breytti honum í Leirgerði 1801. Hann vildi ekki hafa „engla“ í öðru versi hér fyrir neðan og setti í staðinn: „Ætíð hlíf því með aðstoð þín“. Og síðan hefur hann í lokaversinu, – „og er þá farinn að nálgast Valdimar“: