Grandi Starfsmönnum, birgjum, viðskiptavinum og stéttarfélögum var boðið á fund HB Granda í skemmu í höfuðstöðvunum í Reykjavík fyrir samstöðufundinn sem haldinn var á Austurvelli í gær. Fundargestir hlustuðu á forstjóra HB Granda útskýra áhrif kvótafrumvarpanna á fyrirtækið en á veggjunum héngu myndir af öllum fiskiskipum þess.
Grandi Starfsmönnum, birgjum, viðskiptavinum og stéttarfélögum var boðið á fund HB Granda í skemmu í höfuðstöðvunum í Reykjavík fyrir samstöðufundinn sem haldinn var á Austurvelli í gær. Fundargestir hlustuðu á forstjóra HB Granda útskýra áhrif kvótafrumvarpanna á fyrirtækið en á veggjunum héngu myndir af öllum fiskiskipum þess. — Morgunblaðið/Eggert
Eggert B. Guðmundsson
[ Smellið til að sjá stærri mynd ]
Kjartan Kjartansson kjartan@mbl.is HB Grandi hefði skilað 1,6 milljarða króna tapi eftir skatta árið 2011 í stað eins milljarðs króna hagnaði ef frumvarp ríkisstjórnarinnar um hækkun veiðigjalds hefði verið í gildi þá. Þetta kom fram í máli Eggerts B.

Kjartan Kjartansson

kjartan@mbl.is

HB Grandi hefði skilað 1,6 milljarða króna tapi eftir skatta árið 2011 í stað eins milljarðs króna hagnaði ef frumvarp ríkisstjórnarinnar um hækkun veiðigjalds hefði verið í gildi þá. Þetta kom fram í máli Eggerts B. Guðmundssonar, forstjóra HB Granda, á fundi með starfsmönnum, fulltrúum birgja og viðskiptavinum fyrirtækisins sen haldinn var í höfuðstöðvum þess í Reykjavík í gær til þess að ræða áhrif kvótafrumvarpa ríkisstjórnarinnar á rekstur fyrirtækisins.

Eftir fundinn bauð fyrirtækið upp á rútuferðir á Austurvöll þar sem samstöðufundur gegn frumvörpunum var haldinn. Tók Eggert það fram í upphafi máls síns að rúturnar væru aðeins fyrir þá sem vildu fara og engum starfsmanni væri skylt að mæta á samstöðufundinn.

Þá ræddi forstjórinn um áhrif þess að aflaheimildir fyrirtækisins yrðu skertar til að setja þær í pott eins og kveðið er á um í fiskveiðistjórnunarfrumvarpinu. Sagði hann HB Granda verða fyrir viðbótarskerðingu upp á 2.170 þorskígildistonn, en skerðingin væri þegar 1.430 tonn. Viðbótarskerðingin næmi rétt rúmum helmingi af meðalveiðum botnsfisksskips á árinu 2010. Heildarskerðingin upp á 3.600 tonn færi hátt upp í veiðar heils togara.

Eggert gagnrýndi þá umræðu sem sífellt væri uppi um að arðurinn af auðlindinni ætti að fara til þjóðarinnar og benti á allar þær tekjur sem færu til ríkisins og landsmanna í gegnum skatta og laun sem fyrirtækið greiddi. „Þessar fullyrðingar standast því enga skoðun,“ sagði hann.

Gætu borgað hærra veiðigjald

Þegar framsögu forstjórans lauk bauðst starfsfólki og öðrum fundargestum að spyrja hann spurninga. Var hann meðal annars spurður hvort stjórnendur fyrirtækisins væru algerlega mótfallnir nokkurri hækkun á veiðigjaldinu.

Eggert svaraði því til að svo væri alls ekki og menn hefðu virkilega léð máls á því. Það jákvæða við frumvörpin nú væri að þar væri gerð tilraun til að reikna veiðigjaldið á skynsamlegri hátt en áður og þar væri tekið tillit til hvernig gengi í greininni frá ári til árs og á milli mismunandi tegunda.

„Við gætum borgað talsvert meira en samkvæmt núverandi kerfi, en þær tillögur sem liggja nú fyrir eru hins vegar langt umfram það sem skynsamlegt væri að sætta sig við vegna þeirra skaðlegu áhrifa sem það hefði á fyrirtækið.“

Forstjórinn gagnrýndi skort á samráði við fulltrúa greinarinnar þegar frumvörpin voru samin og lagði til að úr því yrði bætt.

„Það er gríðarlega mikið af kreddum og fordómum, hugsanlega á báða bóga, sem aðeins er hægt að eyða með umræðum,“ sagði hann.

Glórulaust að blanda vinnslu og veiðum

Að lokum var hann spurður út í það hvernig veiðum og fiskvinnslu væri blandað saman í frumvörpunum. Sagði forstjórinn þetta vera eitt grundvallaratriða í gagnrýni á frumvörpin. Það væri alveg glórulaust að eftir því sem betur gengi í fiskvinnslunni, því meira ættu þeir sem veiddu fiskinn að greiða í veiðigjald.

Þetta skipti ekki svo miklu máli fyrir fyrirtæki eins og HB Granda sem réði bæði yfir veiðum og vinnslu en kæmi skringilega út þar sem eitt fyrirtæki væri í veiðum og annað í vinnslu. Hagnaður annars þeirra hækkaði gjöldin á hitt. „Menn sjá hversu hamlandi þetta væri fyrir framfarir í vinnslu,“ sagði hann.

10.000 störf í hættu

• Stöðu fiskmarkaða ógnað með frumvarpi Á fundi SFÚ, Samtaka fiskframleiðenda og útflytjenda, sem haldinn var í gær, var farið hörðum orðum um frumvarp ríkisstjórnar um stjórn fiskveiða. Verði frumvarpið samþykkt óbreytt telja samtökin að fiskmarkaðir muni leggjast af og lifibrauð 10.000 einstaklinga ógnað.

„Krafa okkar í SFÚ er tvíþætt: Að fá fisk inn á fiskmarkaðina, m.ö.o. að skylda útgerðina til þess að landa ákveðnu hlutfalli, helst öllum fiski, inn á íslenska fiskmarkaði,“ segir Gunnar Örlygsson, hjá AG Seafood í Reykjanesbæ, en hann segir kröfu þessa vera tilkomna vegna Verðlagsstofu skiptaverðs. Segir Gunnar hana tryggja útgerðarmönnum hráefni til vinnslu á allt að 30-40% lægra verði en þekkist hjá vinnslum sem starfa án útgerðar.

Hin krafa SFÚ er að hinn svokallaði gámafiskur, óunnið hráefni sem sett er í gáma og flutt á erlenda markaði, fari fyrst inn á innlendan fiskmarkað svo íslensk fiskvinnsla fái að bjóða í íslenskan fisk í samkeppni við erlenda jafnt sem innlenda kaupendur sem vilja kaupa fisk á opnum markaði.

Í frumvarpi ríkisstjórnar er ekki að finna eitt orð um fiskmarkaði en án þeirra eiga sjálfstætt starfandi fiskverkendur litla framtíð.

Ólafur Arnarson hagfræðingur flutti langt ávarp á fundinum og vék hann m.a. að stöðu byggðarlaga í landinu og benti á að sjálfstæðir fiskverkendur væru bakbein þeirra. Hann sagði hlutverk Alþingis vera að setja sanngjarnar og réttlátar leikreglur sem m.a. eigi að koma í veg fyrir samkeppnisójöfnuð. Frumvarp ríkisstjórnar tryggir það hins vegar ekki. „Ef þetta fer svona í gegn þá er einfaldlega verið að þröngva sjálfstæðum fiskverkendum út af markaði með þeim afleiðingum að 10.000 störf eru í uppnámi,“ sagði Ólafur og spyr hvort vöntun sé á atvinnulausu fólki hér á landi.