Birgitta Jónsdóttir Klasen
Birgitta Jónsdóttir Klasen
Eftir Birgittu Jónsdóttur Klasen: "Börn vita nákvæmlega hvað þau vilja borða og hvað ekki."

Þegar við sofum töpum við einum til tveimur lítrum af vatni hverja nótt í gegnum húð eða öndunarfæri. Til að komast heilsusamlega í gegnum lífið er ráðlegt að drekka einn lítra af vatni fyrir hádegismat og síðan annan lítra af vatni yfir daginn fram að kvöldmat. Vatn er næring fyrir nýrun sem stilla steinefni, stjórna vökvakerfinu og losa út efnaskiptaúrgang. Þau stjórna einnig blóðþrýstingi, mynda hormón og umbreyta D-vítamíni svo það nýtist líkamanum. Nýrun losa út ónáttúruleg efni eins og eitur og lyf. Of mikil neysla próteina leggur aukið álag á nýru sem leiðir til mikils úrgangs eggjahvítuefna í þvagi. Einnig skyldu menn forðast nikótín. Fiskur og kjöt tvisvar í viku koma að góðu gagni og mikil hreyfing hefur jákvæð áhrif á efnaskipti í nýrum. 70% mannslíkamans eru vatn og mikilvægt að hann fái nægt vatn daglega. Líffæri, vöðvar og bein þróast mikið á fyrstu æviárunum, allt fram til tuttugu og eins árs aldurs hjá konum og tuttugu og fjögurra ára aldurs hjá körlum eftir það eru þeir fullþroskaðir. Almennar reglur um næringu snúast um að borða nóg af grænmeti, minna af dýraafurðum og lítið af fituríkum mat. Aldurstengdir dagskammtar af hitaeiningum þurfa að fara upp í 90% af orkuþörf líkamans. Börn á aldrinum 10 til 12 ára ættu að fá um það bil 2.150 hitaeiningar á dag, stúlkur á aldrinum 13 til 14 ættu að fá 2.200 hitaeiningar og strákar á sama aldri um 2.700 hitaeiningar. Stúlkur frá 15 til 18 ára ættu að fá 2.500 hitaeiningar daglega en drengir hins vegar 3.100. Um 55% allrar orku líkamans koma úr kolvetnum, korni, kartöflum, núðlum og ávöxtum. Fita er um það bil 30% orkunnar en hún er fengin úr olíu, smjörlíki og smjöri. Hin 15% orkunnar koma úr próteini, mjólk, kjöti, fiski og eggjum. Ekki er hægt að segja að einhver næringarefni séu hollari en önnur. Hvaða næring sem er getur í raun flokkast sem „hollusta“. Börn vita nákvæmlega hvað þau vilja borða og hvað ekki. Ráðlegt er að taka þau með út í búð að versla til að kanna hvað verður fyrir valinu hjá þeim. Stundum má líka fá sér hamborgara sem inniheldur að vísu mikið af hitaeiningum og fitu en það má borða hann með grænmeti eða salati og fá sér til dæmis ávexti eftir á. Einnig er ráðlegt að fá sér lítinn skammt af hráu fæði, til dæmis ferskt salat eða ávexti fyrir hverja máltíð. Það hefur góð áhrif á starfsemi þarma og getur dregið úr hægðatregðu. Einn þriðji daglegrar næringar ætti að vera hráfæði. Þarmarnir geta tekist á við ýmislegt misjafnt en ekki of mikið á heilli mannsævi.

Góð þarmahreinsun fæst meðal annars með því að borða ferska og þurrkaða ávexti, hrátt grænmeti, hörfræ og sólblómafræ. Draga má úr uppþembu í maga og þörmum með neyslu á belgávöxtum, lauk, hvítkáli, blómkáli, rauðkáli, geri, nýbökuðu brauði og drykkjum sem innihalda kolsýru.

Fæða sem hefur herpandi áhrif á þarmastarfsemi eru bananar, hnetur, möndlur, kókosmjöl, þurr ostur og ekki síst súkkulaði.

Lyktarmyndandi fæðuvörur eru egg, fiskur, kjöt, laukur og hvítlaukur en trönuberjasafi, jógúrt og steinselja draga úr lykt. Mestu máli skiptir hvenær dags þau næringarefni sem nefnd voru hér að framan eru tekin inn þótt auðvitað megi neyta þeirra hvenær sem er. Fæðan er jafn mikilvæg fyrir líkama þinn og sálina og það eru sterk tengsl milli þess hvað þú setur ofan í þig og hvernig þér líður. Ekki vanrækja það að borða og hugsaðu vel um mataræði þitt. Lærðu að þekkja takmarkanir á því sem þú setur ofan í þig og hafðu gott jafnvægi á mataræði þínu. Þess vegna mæli ég með því að þú hafir máltíðir dagsins svona:

Borðaðu morgunmat eins og konungur, hádegisverð eins og keisari en kvöldmat eins og betlari! Umfram allt lifðu lífinu núna.

Vítamín eru ekki alltaf vítamín

Framboð af vítamínum og fæðubótarefnum hefur aukist mikið á síðustu árum og ég leyfi mér að segja að vítamín-markaðurinn er ekki viðráðanlegur lengur. Það verður að stíga varlega til jarðar þegar fólk er að kaupa sér hin ýmsu vítamín. Hvernig virka öll þessi efni á líkamann og hverju er varasamt að blanda saman? Ég hvet fólk ávallt til að leita traustra upplýsinga um vítamín og fæðubótarefni t.d. á netinu. Það verður líka að gæta að skammtastærðum, því of stórir skammtar af vítamínum geta skaðað líkamann. Við megum ekki gleyma því að líkaminn okkar er ótrúlega duglegur að lækna sig sjálfur og þess vegna verðum við að gæta að því sem við setjum ofan í okkur svo líkaminn tapi ekki sjálfstæði sínu til að leiðrétta það sem miður fer. Við getum nefnilega verið fljót að gleyma okkur og áður en við vitum hefur líkaminn gefist upp.

Höfundur stundar náttúrulækningar, heilsu- og næringarráðgjöf.