Metfjöldi Í janúar árið 2001 safnaðist mesti mannfjöldi sem sögur fara af, saman á trúarhátíðinni Kumbh Mela við Allahabad á Indlandi. Einar Falur fylgdist með hátíðarhöldunum og tók mynd af mannþrönginni þegar um 30 milljónir komu saman við ármót fljótanna Jamuna og Ganges í birtingu á helgasta degi hátíðarinnar.
Metfjöldi Í janúar árið 2001 safnaðist mesti mannfjöldi sem sögur fara af, saman á trúarhátíðinni Kumbh Mela við Allahabad á Indlandi. Einar Falur fylgdist með hátíðarhöldunum og tók mynd af mannþrönginni þegar um 30 milljónir komu saman við ármót fljótanna Jamuna og Ganges í birtingu á helgasta degi hátíðarinnar. — Morgunblaðið/Einar Falur
[ Smellið til að sjá stærri mynd ]
Myndir Einars Fals Ingólfssonar hafa birst í Morgunblaðinu í rúma þrjá áratugi og hann hefur getið sér orð fyrir að vera jafnvígur á ritmál og myndmál. Nú stýrir hann menningarumfjöllun blaðsins.

Lykilatriði í menningarumfjöllun er það sama og verið hefur síðan ég kom til leiks inn á Morgunblaðið og það er að endurspegla breidd og dýpt íslensks menningarlífs, ætíð með það í huga að þjónusta áskrifandann sem best,“ segir Einar Falur Ingólfsson, fréttastjóri á menningarritstjórn Morgunblaðsins. „Hlutverk blaðamanns hlýtur á hverjum tíma að vera að benda á helstu viðburði. Vitaskuld fer alltaf fram ákveðið val í því ferli. Það byggist á því að á menningarritstjórn Morgunblaðsins starfar sérmenntað fólk á þessu sviði, blaðamenn með góða menntun á ólíkum sviðum menningar, sem eru í stakk búnir til að fjalla á vandaðan og lifandi hátt um það sem efst er á baugi á hverjum tíma, og ég vona að lesendur njóti góðs af því.“

Einar Falur segir að skipta megi menningarumfjöllun í tvennt, fréttir og rýni.

„Í fréttaflutningi okkar reynum við að fylgjast með því sem er í gangi, einkum hér á Íslandi þótt við bendum líka á það sem er mikilvægt og efst á baugi erlendis. Hin hliðin er rýni. Við gerum okkar besta til að rýna í helstu menningarviðburði með því að birta gagn rýni,“ segir hann og leggur áherslu á gagnið í rýninni þegar hann talar. „Hér áður fyrr var rýnt í fleiri verk og viðburði, en það hefur breyst með breyttu efnahagsástandi í útgáfunni. Nú þurfum við að velja þá atburði, sem fjallað er um á gagnrýninn hátt, hvort sem það eru leikhús, tónleikar, myndlistarsýningar eða bækur. Engu að síður reynum við að sinna því, sem efst er á baugi.“

Að umfjöllun sé sanngjörn, heiðarleg og fagleg

Í menningarumfjöllun þarf að draga fram bæði það viðtekna og vaxtarbroddinn.

„Á menningarritstjórninni ræðum við á hverjum degi hvað er að gerast og erum mjög meðvituð um að bæði þurfi að benda fólki á það sem er nýstárlegt og forvitnilegt og sinna um leið þeim reyndu listamönnum, sem þegar hafa sannað sig,“ segir Einar Falur. „Í þeirri vinnu hjálpar ólík reynsla okkar blaðamanna gríðarlega og hjálpar okkur að ná yfirsýn yfir strauma og stefnur. En því má ekki gleyma að íslenskt menningarlíf er – blessunarlega – það blómlegt og margt í gangi að við náum aldrei að komast yfir það allt. Vitaskuld geta lesendur verið missáttir við það val sem á sér stað, en við verðum að standa og falla með okkar vali og gæta þess að öll umfjöllun sé sanngjörn, heiðarleg og fagleg. Og lykilatriðið er alltaf að þjónusta áskrifandann, lesandann.“

Einar Falur byrjaði sem fréttaritari fyrir Morgunblaðið og íþróttaljósmyndari í apríl 1981. Þá var hann fjórtán ára. Í þrjú ár fór hann með filmur og fréttir á puttanum eða með rútum í bæinn. Tengslin hafa haldist síðan og ýmist hefur hann verið fastur starfsmaður eða fréttaritari. Hann nam bókmenntafræði við H.Í., er með meistaragráðu í ljósmyndun frá New York, varð myndstjóri á Morgunblaðinu þegar hann sneri þaðan 1995 og gegndi þeirri stöðu þar til hann fór á menningarritsjórnina 2007. Þáttur ljósmyndarinnar í að segja sögu eða frétt er honum því mjög hugleikinn.

„Það hefur margoft verið rannsakað hvernig fólk les prentmiðla,“ segir hann. „Fyrst tekur fólk eftir fyrirsögn. Ef hún er áhugaverð skoðar fólk myndefnið. Ef það heldur athyglinni les fólk myndatextann. Haldi þetta þrennt áhuganum les fólk textann. Þetta virðist vera mynstrið. Það er gríðarlega mikilvægt í þessum myndlæsa heimi á 21. öld að myndefni í blöðum sé vandað. Ástæðan er einföld. Fólk ber orðið svo gott skynbragð á form og innihald ljósmynda að séu myndirnar ekki vandaðar og áhugaverðar flettir fólk framhjá þeim. Þetta er mjög einfalt.“

Einar Falur segir að ljósmyndadeildin sé einn helsti styrkur Morgunblaðsins.

„Hér á blaðinu hefur verið safnað saman sterkasta hópi ljósmyndara, sem nokkurn tímann hefur unnið saman á Íslandi,“ segir hann. „Það hefur verið gæfa blaðsins hvað hæft fólk hefur ráðist hingað inn á ljósmyndadeildina – og gæfa lesenda.“