Rætt um tugprósenta hækkanir

Baksvið

Baldur Arnarson

baldura@mbl.is

Formenn aðildarfélaga opinberra starfsmanna eru tregir til að nefna þær prósentuhækkanir sem farið verður fram á í komandi kjaraviðræðum. Ráða má af samtölum við þá að horft er til þess að laun hækki um minnst 10%.

Guðlaug Kristjánsdóttir, formaður Bandalags háskólamanna, segir laun háskólamanna hjá hinu opinbera hafa dregist verulega aftur úr launum á almennum vinnumarkaði.

„Við erum búin að eiga fyrsta fund með þremur viðsemjendum hjá hinu opinbera, ríki, sveitarfélögum og Reykjavíkurborg. Við förum fram á viðræður við þessa aðila um umfang þeirrar leiðréttingar á kjörum okkar félagsmanna sem er nauðsynleg. Ég held að allir séu sammála um að það þarf að leiðrétta þau,“ segir Guðlaug sem telur að ekki þurfi að taka fram að félagsmenn fari fram á meiri launahækkanir en þau 2,8% sem samið var um á almennum markaði.

„Það er engan veginn eðlilegt að nota þá viðmiðun,“ segir Guðlaug og nefnir í því samhengi að munur á launum hjá félagsmönnum BHM og á almennum markaði sé upp undir 40% hjá samanburðarhæfum hópum. Það bil þurfi að brúa. Félagsmenn BHM eru um 10.000 og opinberir starfsmenn þar af 8.000.

Óraunhæfur samanburður

– Í maí 2013 kom út skýrsla um gerð kjarasamninga á Norðurlöndum. BHM kom að gerð þeirrar skýrslu. Þar var ein niðurstaðan sú að stuðla beri að stöðugleika. Eru kröfur BHM til þess fallnar?

„Langtímamarkmið allra er stöðugleiki og það er í okkar stefnu að tryggja stöðugleika. Það er hins vegar óraunhæft að bera t.d. saman stöðugleikann í Svíþjóð og hjá okkur. Verkefnið í okkar huga núna, þegar rætt er um aðfarasamninga að lengri þjóðarsáttarsamningum, er að koma okkur á þann stað að við getum yfir höfuð rætt um hæga og rólega kaupmáttarþróun á grundvelli stöðugleika. Með því að festa okkur í þessu fari næstu ár og hækka laun allra jafnt erum við að skrifa upp á að við viljum hafa atgervisflótta á menntuðu fólki frá Íslandi.“

– Telurðu að það sé borð fyrir báru hjá hinu opinbera?

„Sá möguleiki er ekki fyrir hendi að láta þennan hóp dragast aftur úr því hið opinbera missir hann frá sér. Við erum meðvituð um stöðuna í landinu en við erum líka meðvituð um að það hefur skapast óviðunandi ástand,“ segir Guðlaug.

Snorri Magnússon, formaður Landssambands lögreglumanna, segir félagsmenn fara fram á styttingu vinnuvikunnar.

„Kröfur okkar eru í samræmi við kröfur aðildarfélaga á 43. þingi BSRB 2012. Þar var gerð sú krafa að vinnuvikan verði stytt úr 40 stundum í 36 stundir. Þar er skírskotað til þess að jafna beri möguleika kynjanna til þess að taka þátt í uppeldi barna og verja meiri tíma með fjölskyldu, að samþætta vinnu og fjölskylduábyrgð,“ segir Snorri sem svarar því aðspurður til að lögreglumenn vilji halda óbreyttum launum fyrir styttri vinnuviku. Við það bætist þær hækkanir sem nú sé krafist.

„Við horfum til meiri hækkana en kveðið er á um í samningum ASÍ og Samtaka atvinnulífsins. Það er ekki rætt um 2,8% launahækkun, enda teljum við okkur hafa dregist töluvert aftur úr þeim stéttum sem lögreglumenn hafa gjarnan verið miðaðir við. Við teljum okkur eiga inni meiri hækkun en er að sjá í samningunum sem voru gerðir fyrir jól.“

Snorri bendir því næst á að byrjunarlaun lögreglumanns, þ.e. grunnlaun, séu nú rúmlega 271.000 kr. á mánuði eftir nám í lögregluskólanum. Við það bætist greiðslur vegna vaktavinnu. „Við förum fram á að lögreglumenn þurfi ekki að vinna eins mikla yfirvinnu og raun ber vitni og að grunnlaunin nægi til framfærslu. Svo er ekki í dag.“

Elín Björg Jónsdóttir, formaður BSRB, segir kröfur aðildarfélaga bandalagsins mismunandi en þau eru 26 og félagsmenn um 22.000.

Hún staðfestir að kröfur félaganna séu umfram þau 2,8% sem samið var um á almennum markaði.

Ógnar ekki stöðugleika

BSRB kom að gerð áðurnefndrar skýrslu um gerð kjarasamninga á Norðurlöndum. Elín telur aðspurð að umræddar kröfur ógni ekki stöðugleika. Þær séu þvert á móti í samræmi við markmið skýrslunnar.

„Ég tel að kröfugerðin sé í takt við markmið skýrslunnar um að auka kaupmátt og halda niðri verðbólgu. Við förum að hluta til fram á annars konar leiðréttingar en ASÍ og SA sömdu um,“ segir Elín Björg.

Kristín Á. Guðmundsdóttir, formaður Sjúkraliðafélags Íslands, SLFÍ, segir félagsmenn sína hafa setið eftir í launaþróuninni.

„Stóra krafan er að fá lagfæringu á launum í samræmi við það sem fram hefur komið í kjarakönnunum, að opinberir starfsmenn hafa setið eftir í launaþróuninni. Við viljum fá þetta bætt,“ segir Kristín og bætir því við að SLFÍ og önnur aðildarfélög ríkisstarfsmanna innan BSRB, BHM og Félag íslenskra hjúkrunarfræðinga þar sem vaktavinna er útbreidd, geri kröfu um styttri vinnuviku. Með því verði tekið á því mikla álagi sem þær stéttir búa við.