„Einfaldasta platan okkar til þessa“

Helgi Snær Sigurðsson

helgisnaer@mbl.is

Smilewound , nýjasta breiðskífa hljómsveitarinnar múm, kom út í fyrra og hefur hlotið mikið lof gagnrýnenda víða um heim. Múm er tilnefnd til Norrænu tónlistarverðlaunanna í ár fyrir plötuna og verða þau veitt í Osló á morgun, 1. mars. Múm er önnur af tveimur íslenskum hljómsveitum sem tilnefndar eru til verðlaunanna, hin er Hjaltalín fyrir plötuna Enter 4 . Fastir liðsmenn múm eru Örvar Þóreyjarson Smárason og Gunnar Örn Tynes og á plötunni nýju snýr einn upphafsmanna sveitarinnar aftur, Gyða Valtýsdóttir. Aðrir sem leika og syngja á plötunni eru Mr. Silla, Samuli Kosninen, Hildur Guðnadóttir og Ólöf Arnalds. Múm er síbreytileg stærð og Örvar segir það mikilvægt heilsu hennar.

Vönduð verðlaun

„Þetta var ógurlega gaman, mjög notalegt. Mér sýnist líka allt vera mjög vandað í kringum þessi verðlaun, margar skemmtilegar plötur tilnefndar og ekki alltaf það augljósasta. Þetta er góður hópur að vera í,“ segir Örvar, spurður að því hvernig það sé að vera tilnefndur til Norrænu tónlistarverðlaunanna.

En hvernig skyldi vera að keppa við vini sína í Hjaltalín? „Við höfum unnið mikið saman, við Gunni komum báðir að fyrstu Hjaltalín-plötunum og við höfum samið lög saman. Högni spilaði með okkur í múm á tímabili og það er einmitt lag á Smilewound sem var upphaflega samið fyrir plötuna okkar, á undan Sing Along to Songs You Don't Know (fimmtu breiðskífa múm) og passaði ekki inn á hana þannig að Hjaltalín notaði það á sinni plötu,“ segir Örvar og á þar við „Sweet Impressions“, eitt laga Terminal. Örvar segir múm því eiga eftir að fagna með Hjaltalín, hljóti Enter 4 verðlaunin enda sé platan æðisleg.

– Þessi plata er töluvert frábrugðin þeirri síðustu eins og við var að búast, þið fetið alltaf nýjar slóðir...

„Við gefum aldrei sömu plötuna út tvisvar, þá myndum við fljótt fá leiða á þessu,“ svarar Örvar. Lögin á Smilewound eru frá ólíkum tímum og Örvar segir það oft eiga við um plötur múm. „Við eigum alltaf mjög stóran banka af lögum og svo eru þau tilbúin á mismunandi tímum. Það er t.d. lag á þessari plötu sem var samið á kassagítar 2005, svona kassagítarsgutlslag, og það virkaði aldrei neitt að taka það upp. Við breyttum því algjörlega í elektrónískt lag og það endaði í allt öðrum búningi á plötunni.“

Misskildu leikstjórann

Einn flytjenda á Smilewound er öðrum frægari, ástralska poppdívan og leikkonan Kylie Minogue. Hvernig stendur á því að hún syngur í lagi múm, „Whistle“?

„Það bara atvikaðist einhvern veginn. Við gerðum tónlist fyrir bíómynd, Jack & Diane , fyrir nokkrum árum, tveimur eða þremur, sem hún var að leika í. Leikstjóranum fannst vanta lag fyrir klúbbatriði í myndinni og datt í hug að við gætum gert lag sem hún gæti sungið. Ég var að tala við leikstjórann í síma og sambandið var svo lélegt að ég heyrði ekki almennilega hvað hann var að segja. Þannig að við sömdum lag sem okkur fannst henta henni vel og áttuðum okkur ekkert á því að þetta ætti að vera eitthvert klúbbalag. Við sendum leikstjóranum það og þá kom í ljós að við höfðum misskilið hann svona hrapalega. Svo hringdi hann aftur nokkrum vikum seinna og vildi endilega láta af þessu verða og hún gerði þetta.“ Blaðamaður veltir því í kjölfarið fyrir sér hversu þekkt múm sé orðin á heimsvísu, hvar hún sé stödd í „meikinu“. Örvar segist ekki vita það almennilega en múm sé þó orðin þekkt stærð í ákveðnum kreðsum enda búin að gefa út fjölda platna og spila um allan heim margoft. „Það væri skrítið ef nafnið væri ekki fljótandi einhvers staðar. Síðan eru þetta bara tilviljanir, hlutirnir gerast bara einhvern veginn og ef maður er opinn fyrir því gerist eitthvað jákvætt,“ segir hann. Beðinn um að nefna þau lönd sem hann telji múm hvað vinsælasta í nefnir Örvar Japan, Hong Kong, Singapúr, Taíland, Ítalíu og Pólland.

Smilewound er dreift um Evrópu, Bandaríkin og Asíu af þýska fyrirtækinu Morr Music sem hefur gefið út síðustu tvær plötur múm. Áður var múm á mála hjá enska fyrirtækinu FatCat Records og Örvar segir landslagið í plötuútgáfu hafa verið allt annað á þeim tíma. „Það seldust ennþá diskar en eins og staðan er núna eru allir að reyna að laga sig að þessum nýja heimi, það veit enginn almennilega hvað er að gerast,“ segir Örvar. Tónleikahald múm hafi þó verið nokkuð stöðugt frá því önnur plata hennar, Finally We Are No One , kom út árið 2002.

Titill frá Sin Fang

Smilewound er forvitnilegur plötutitill og Örvar er beðinn að segja aðeins frá honum. „Við vorum mikið að hræra með þetta og kasta hugmyndum á milli með ýmsu fólki. Sindri „Sin Fang“ á eiginlega heiðurinn af titlinum, hann var að snúa út úr einhverjum hugmyndum sem við vorum með og ég held að hann hafi verið að reyna að vera fyndinn. Okkur fannst þetta passa svo vel, bæði inn í nafnahefðina hjá okkur - við erum alltaf með hugmyndir í titlunum sem takast á, smá togstreitu – og þetta var líka einfalt, eitt orð. Þessi plata er líklega einfaldari en allar hinar plöturnar okkar og titillinn nær að vera jákvæður og bjartur en líka dálítið ofbeldisfullur, margir textanna fjalla um ofbeldi.“

– Hvers vegna ofbeldi?

„Ég veit það ekki, þetta æxlaðist þannig núna. Ég er búinn að vera í kvikmyndafræði í Háskóla Íslands síðustu þrjú ár, horfa á kvikmyndir allan daginn og ég áttaði mig á því að svo mikið af okkar menningu; skáldsögum, kvikmyndum og umræðum í samfélaginu, snýst um ofbeldi. Mér fannst gaman að skoða hvernig það teygir anga sína, í mörgum textanna er fjallað um ofbeldi í hversdagsleikanum.“

– Þið hafið fengið jákvæða dóma fyrir Smilewound , m.a. í Slant sem segir hana aðgengilegustu plötu ykkar til þessa. Ertu sammála því?

„Já, ég held að það geti alveg verið. Ég veit líka ástæðuna fyrir því. Síðan við gerðum Go Go Smear the Poison Ivy, sem var rosalega flókin plata, 160-70 rásir í hverju lagi og 20-30 hljóðfæri, þá settum við okkur lítið verkefni, að einfalda músíkina okkar tímabundið. Það er skemmtilegt að einfalda hlutina, gerðum það á Sing Along ... og gengum lengra á þessari plötu. Þetta er einfaldasta platan okkar til þessa og ég held að það skili sér kannski líka í því að hún sé aðgengileg,“ segir Örvar.