Eggert Hjartarson

Þegar ég var sex ára byrjaði ég í Fossvogsskóla. Þar voru lítil timburhús – sel – notuð sem skólastofur. Eitt sinn gleymdi ég nestinu mínu heima og pabbi kom með það handa mér. Hann var svo hávaxinn að hann þurfti að beygja sig til að komast inn í kennslustofuna. Hinir krakkarnir fylltust aðdáun og ég var mjög stolt af því að eiga „stórasta“ og besta pabba í heiminum.

Ég var lánsöm að eiga hann sem föður – hann var alltaf blíður og góður – hafði endalausa þolinmæði.

Að læra að aka bíl var mjög skrautleg lífsreynsla. Þegar ég var um 16 ára fékk ég að keyra malarveg í sveitinni. Hann var beinn og fínn. Mamma sat í framsætinu og leiðbeindi mér. Mér gekk svo vel að ég mátti taka nokkuð krappa beygju inn á aðalveginn. Ég náði ekki beygjunni og bíllinn stefndi niður allbratta brekku. En mamma náði að stíga á bremsuna í tíma. Eftir þetta atvik var það hlutverk pabba að kenna mér að keyra. Land-Rover jeppi, árgerð 1966 (þetta var árið 1986), var notaður til æfingaakstursins. Við fórum að vatnstönkunum í Grafarholtinu þar sem ég fékk að keyra þennan forláta bíl. Það var mjög skrautlegt. Mikið afl þurfti á kúplinguna og gírstöngin var stirð. Erfiðast var að skipta yfir í annan gír á leið upp brekku. Þegar ég loksins náði að skipta um gír var bíllinn nær kyrrstæður og þurfti ég að skipta aftur í fyrsta gír til þess að missa bílinn ekki aftur á bak. Pabbi sat þolinmóður við hlið mér og brosti út í annað.

Það var aldrei hægt að vera í fúlu skapi nálægt föður mínum. Ef ég var önug þá spurði hann hvort það væri lágskýjað. Svo kímdi hann og leit sposkur á mig. Á endanum mundi ég ekki ástæðuna fyrir geðvonskunni og við skellihlógum saman.

Ef ég var mjög leið þá kom pabbi og faðmaði mig án þess að spyrja nokkurs. Það var það besta sem hann gat gert og einmitt það sem mig vantaði. Hlýja án nokkurra skilyrða.

Ég fór oft í tjaldferðalög með foreldrum mínum. Þau voru mjög skemmtileg og við gengum oft á fjöll og skoðuðum fallegar náttúruperlur. Eitt sinn vorum við að skoða fallegan foss. Þá varð ég alveg miður mín af því að við höfðum gleymt myndavélinni. Þá sagði pabbi mér að vera ekki leið. Ég ætti að taka mynd af fossinum í huganum og varðveita hana þar í staðinn.

Eftir að pabbi fékk blóðtappa í heila um páskana 2010 sögðu læknarnir að honum myndi hraka smám saman. Hann missti hæfileikann til að tjá sig með orðum en sýndi með svipbrigðum hvað honum fannst. Ég gifti mig sumarið 2010 og gat pabbi fylgt mér inn kirkjugólfið. Hann gat líka verið viðstaddur skírn beggja sona okkar hjóna. Sá yngri var skírður 1. júní síðastliðinn. Ég er þakklát fyrir svo margt í fari föður míns, einkum hvað hann var skilningsríkur og hlýr.

Faðir minn hefði orðið 75 ára í dag. Ég minnist hans með söknuði og þakklæti.

Hann átti gott líf stærstan hluta ævinnar en hvíldin nú var kærkomin eftir veikindi síðustu æviárin.

Pabbi var ávallt að hjálpa ættingjum og vinum með allt milli himins og jarðar, svo sem bílaviðgerðir, húsasmíði, pípulagnir og annað sem krafðist verklagni og nákvæmni. Hann var sérstaklega duglegur að heimsækja móðursystur sínar hér í bænum, þær Jónínu og Sillu, og aðstoða þær við ýmislegt á meðan þær lifðu. Úr bernsku minni minnist ég þess hve oft við fórum að heimsækja fólk, hvort sem það var hér í borginni eða fyrir norðan. Það fannst mér skemmtilegt, sérstaklega þegar við heimsóttum sveitabæi á Vatnsnesinu. Það var alltaf mikið tilhlökkunarefni að fara að Ósum á Vatnsnesi. Þá var yfirleitt alltaf stoppað á Þorfinnsstöðum hjá Fríðu, móðursystur pabba. Hún gaf okkur börnunum alltaf bláan Ópal. Á Ósum var alltaf margmenni og glatt á hjalla.

Ferðir í Engidal til móðurömmu og afa voru stundum ævintýralegar. Eitt sinn fluttum við þangað girðingarstaura frá Hvammstanga sem pabbi hafði sagað niður úr rekaviði. Við vorum á gömlum Volvo-trukk og á leiðinni lyftist pallurinn án þess að nokkur tæki eftir því og allir staurarnir rúlluðu af. Önnur eftirminnileg ferð var farin á vörubíl sem hann hafði búið til úr tveimur vörubílum. Farmurinn var steinull frá Reykjavík sem til stóð að nota í nýja húsið í Engidal. Hleðslan á pallinum var svo há að við þurftum að gæta þess að rekast ekki uppundir símalínur á leiðinni. Allt fór vel að lokum enda leyst úr öllum vandamálum sem komu upp með jákvæðni og útsjónarsemi að leiðarljósi.

Pabbi hugsaði vel um heilsuna. Hann vaknaði snemma, gerði morgunæfingar og svo fékk hann sér alltaf heilsusamlegan morgunverð. Hann var mjög duglegur að hjóla og fara í sund og hélt því áfram á meðan heilsa hans leyfði. Pabbi borðaði mikið en það sást ekki á holdafari hans. Mamma talaði gjarnan um að „lengi tæki sjórinn við“ í því samhengi. Það gerðist ekki nema einu sinni að pabbi kláraði ekki af disknum og það var þegar hann og mamma heimsóttu okkur Írisi til Texas en þar eru skammtarnir vægast sagt af stærri gerðinni. Fyrir pabba var matur nauðsynleg næring en framsetning og bragð voru aukaatriði.

Ég minnist föður míns sem manns sem fann lausnir á öllu. Hann var sérstaklega rólegur, athafnasamur og duglegur en alltaf var þó stutt í húmorinn. Hann kenndi okkur að með útsjónarsemi og þrautseigju er hægt að finna lausnir á öllum málum. Hann var alltaf hlýr og góður faðir.

Ég var lánsöm að búa í návist við Eggert frænda minn, Guðrúnu, Hrein, Skúla og Sólveigu öll æskuár mín í Haðarlandinu. Ég lék mér mikið með frændum mínum Hreini og Skúla og má með sanni segja að heimili þeirra hafi verið mitt annað athvarf þar sem alltaf var tekið vel á móti mér.

Eggert var afskaplega almennilegur maður. Hann var hjálpsamur, úrræðagóður og margt til lista lagt og þótti afburða laginn í höndunum. Það fór ekki framhjá nokkrum manni að Eggert var mikill áhugamaður um viðgerðir á tækjum og vélum og var hann oft kvaddur til slíkra verkefna á heimili foreldra minna enda báru þau mikið traust til Eggerts. Þá var Eggert í eðli sínu uppfinningamaður sem hugði að því að endurnýta það sem til var. Eggert lagfærði vélar og tæki af kunnáttusemi, hannaði og útbjó jólatré fyrir jólin og hikaði ekki við að setja permanent í hár Guðrúnar.

Eggert og Guðrún voru á undan sinni samtíð hvað lifnaðarhætti og heilsufar varðar. Meðvitað lögðu þau áherslu á heilsusamlegt mataræði. Hreinn, Skúli og Sólveig fóru ekki varhluta af heilsusamlegu líferni foreldra sinna því voru ein fárra barna sem ég þekkti sem voru alls laus við tannskemmdir enda gos og sælgæti ekki á boðstólum nema við hátíðleg tækifæri eins og á jólum. Hjólreiðar, sundferðir og fjallgöngur voru hluti af þeirra lífsstíl. Eggert ferðaðist mikið um á reiðhjóli innanbæjar og lét íslenskt veðurfar ekki aftra sér í að nota reiðhjólið allan ársins hring og setti nagla eða keðjur á hjóladekkin til að komast örugglega leiðar sinnar.

Eggert átti glæsilega vínrauða bifreið af gerðinni Citroën DS 19. Ég varðveiti minningu þess að á brúðkaupsdaginn okkar þann 4. október 2003 ók hann okkur brúðhjónunum í Citroën-bifreiðinni glæsilegu til og frá Dómkirkjunni í Reykjavík.

Ég kveð Eggert frænda minn með þakklæti og virðingu í huga. Blessuð sé minning Eggerts Hjartarsonar.

Guðrúnu, Hreini, Skúla, Sólveigu og fjölskyldum þeirra votta ég mína dýpstu samúð.

Þeim fjölgar samferðamönnunum sem leggja í ferðina sem okkur öllum er búin.

Eggerti Hjartarsyni kynntist ég fljótlega á níunda áratugnum. Það voru skólasysturnar Borg kona mín og Guðrún Eggertsfrú sem tengdu okkur.

Gagnkvæmar heimsóknir og ferðalög eru fersk í minni.

Eggert var ákaflega traustur og ráðagóður, enda uppfinningamaður – olli straumhvörfum í framræslu votlendis með hugviti sínu. Var drjúgur yfir þeim afrekum. Ekki lakara að hagurinn vænkaðist jafnframt.

Upp í hugann kemur minning um ferð, eftir miðjan níunda áratuginn, – suður um land, tjaldað í Skaftafelli, þar nýttu hjónin tímann til þarfaverka sem eru fáséð á tjaldstæðum, síðan austurum í Bárðardal. Engidalur er einstakur staður, þar naut fjölskyldufaðirinn sín, vissi, gat og gerði. Hann þekkti fiskiveiði, hvort heldur um ís að vetri, með flugumaðk sem beitu, eða líkt og við þetta tækifæri í net. Ég sé hann fyrir mér draga netin að bátshlið, fara höndum um aflann, lýsandi með stolti vænleik fiskanna, tungutakið nokkuð í eldra kantinum, strákarnir mínir lærðu orðtækin og höfðu fyrir munni sér: „Vænn fiskur, vænn fiskur.“ Ungviðinu leiðbeint með hógværð og festu, ef maldað var í móinn þá kom „Ekkert undanfæri, ekkert undanfæri“.

Eftir að heilsu Eggerts tók að hraka, varð strjálla um samfundi – því miður.

Á tindi Kaldbaks vestra barst Guðrúnu fregnin um hrakandi heilsu Eggerts, viðstöddum dylst ekki hver tilfinningabönd tengdu þessa lífsförunauta.

Fjölskylda mín kveður góðan samferðamann og minnist Eggerts Hjartarsonar með djúpri virðingu.

Við minnumst þess þegar Eggert var unglingur í sveit á Ósum hjá skyldfólki sínu. Það kom fljótt í ljós að þar var upprennandi mikill hæfileikamaður á sviði véla. Við minnumst þess þegar Eggert keypti ungur jarðýtu sem hann endurbætti og vann síðan fyrir bændur í Húnavatnssýslu við túnrækt í nokkur ár. Það er til marks um hugvitssemi Eggerts þegar hann rúmlega tvítugur lagði í að smíða kílplóg sem þá voru að ryðja sér til rúms og notaðir voru til að þurrka upp mýrar og blaut tún. Þessi smíði þótti mikil hugvitssmíði á sínum tíma, sérstaklega af svo ungum manni. Um svipað leyti keypti Eggert sér stærri jarðýtu til þess að draga kílplóginn. Það liðu nokkur ár þar til að Eggert seldi þessa útgerð og sneri sér að öðrum viðfangsefnum.

Í kringum 1970 urðum við nágrannar í Fossvoginum en Eggert og Guðrún byggðu sér einbýlishús á lóð í Haðarlandi í Fossvoginum eða skáhallt á móti okkur. Þar bjuggum við sem nágrannar í yfir þrjátíu ár í góðu nábýli við Guðrúnu, Eggert og börn þeirra þrjú og var það mikil gæfa að fá þar með að kynnast Eggerti betur sem og Guðrúnu sem við höfðum ekki þekkt áður. Milli fjölskyldnanna myndaðist góð vinátta sem aldrei hefur borið skugga á. Eggert var sérlega bóngóður og nutum við þess í miklum mæli fjölskyldan. Ef bifreið bilaði var Eggert boðinn og búinn að veita aðstoð sína við viðgerðir og oftar en ekki kom hann að fyrra bragði og bauð fram aðstoð sína.

Á kvöldin var oft hent að mörgu gaman í Haðarlandinu. Eggert tölti ósjaldan yfir til okkar í kvöldkaffi. Þá var soðið vatn borið á borð og hellt í tekönnu ásamt dreitli af Vodka. Gamansögur úr Húnavatnssýslunni voru rifjaðar upp og karakterar sem þóttu kynlegir kvistir þess tíma dregnir fram í dagsljósið.

Á árinu 1986 hófum við hjónin byggingu á verslunarhúsnæði í Grafarvogi. Við bygginguna töldum við brýnt að fá einmuna góðan mannskap til liðs við okkur, menn sem byggju yfir dugnaði og elju og sem unnt væri að treysta á. Leituðum við meðal annars eftir aðstoð Eggerts við að reisa grunn byggingarinnar en bygging hans var vandasöm fyrir margra hluta sakir. Þau vandamál sem upp komu við bygginguna leysti Eggert með sínu hugviti og af sinni alkunnu snilld. Það var afskaplega þægilegt að vinna með Eggerti enda var hann einstaklega hagur hugvits- og iðnismaður sem var útsjónarsemin í blóð borin. Eggert var ætíð snarráður og verkhygginn og fór ótroðnar slóðir í lausnum á viðfangsefnum hverju sinni.

Eftir síðustu aldamót varð Eggert fyrir slysi og upp úr því brast heilsan smátt og smátt og náði hann sér aldrei almennilega á strik á nýjan leik. Síðustu æviárin dvaldi hann á Skjóli og þrátt fyrir að hann hafi verið orðinn málvana og bundinn að mestu við hjólastól eftir mörg áföll gátum við skynjað hlýju hans og velvild í okkar garð.

Við þökkum Eggerti fyrir samferðina á lífsleiðinni sem hefur verið gefandi og skemmtileg.

Að lokum viljum við votta Guðrúnu, Hreini, Skúla, Sólveigu og fjölskyldum þeirra okkar innilegustu samúð. Blessuð sé minning Eggerts Hjartarsonar.