Helga Brynjólfsdóttir

Helga tengdamóðir mín var glæsileg kona og falleg að utan sem innan. Hún var hávaxin, ljós yfirlitum, bar sig afar vel og hafði fágaða framkomu. Hún var svo yndisleg heim að sækja að maður kom alltaf glaðari og léttari af hennar fundi. Helga kunni vel þá list að hrósa öðrum og gleðjast með þeim. Hún hafði góða frásagnargáfu, var alltaf til í að spjalla um menn og málefni og fylgdist vel með þjóðmálum. Hún var skarpgreind og stálminnug, hafði gaman af fólki og ættfræði, mikil íslenskumanneskja og hafði lifandi áhuga á lestri góðra bóka, ekki síst ævisagna, en líka á málfræði, stafsetningu og rituðu máli almennt. Hún var óskaplega tónelsk, hafði unun af óperum og söng og elskaði Maríu Callas og Kristján Jóhannsson. Helga lét aldrei biðja sig tvisvar um að koma á tónleika eða í leikhús, jafnvel þótt fyrirvarinn væri stuttur.

Þótt Helga flytti ung suður var hún mikill Norðlendingur í sér, þótti vænt um heimahagana í Krossanesi og lét helst aldrei heilt sumar líða án þess að bregða sér norður. Hún kom úr stórum og samheldnum systkinahópi sem hittist oft og ferðaðist saman bæði innanlands og utan.

Það var mikill missir fyrir Helgu þegar maðurinn hennar, Eyþór Ómar Þórhallsson, lést langt um aldur fram 1988. Þau voru miklir mátar, höfðu kynnst í Menntaskólanum á Laugarvatni og voru saman alla tíð upp frá því. Eftir lát Eyþórs Ómars sinnti Helga börnunum sínum þremur, vaxandi hópi barnabarna og síðar litla langömmustráknum Jökli Kára. Helga var stolt af öllum sínum afkomendum og fylgdist með þeim hvar sem þeir voru staddir í heiminum og nýtti sér til þess nútíma tækni, tölvupóst og samfélagsmiðla. Hún var líka í góðu sambandi við aldraða tengdaforeldra sína og annaðist þau af alúð meðan þau lifðu.

Ég kynntist Helgu fyrir 35 árum og varð strax gott samband okkar á milli og aldrei bar skugga á þá vináttu. Hún heimsótti okkur þegar við bjuggum erlendis, til Þýskalands, Bandaríkjanna og Bretlands, og var alls staðar á heimavelli, enda málamanneskja og talaði bæði þýsku og ensku prýðisvel. Í sumar sem leið fór hún í eftirminnilega ferð með börnum sínum á fornar slóðir í Þýskalandi, um Rínarhéruð og til Heidelberg þar sem þau höfðu búið þegar Eyþór Ómar var í námi í tannlækningum. Systkinin geta nú yljað sér við þær góðu minningar. Ég hefði ekki getað hugsað mér betri tengdamóður né dætrum okkar Þórhalls betri ömmu. Takk fyrir allt, Helga mín. Blessuð sé minning þín.

Ég kynntist Helgu fyrir átta árum, þegar við Ragnar fórum að vera saman. Hún tók mér opnum örmum og mér leið alltaf vel í návist hennar. Þannig leið, held ég, öllum sem umgengust Helgu. Hún var mikill félagi, sem gott var að leita til og tala við. Börnunum okkar reyndist hún afar vel og átti erfitt með að neita þeim um nokkuð. Þau munu sakna hennar mikið.

Helga var glæsileg kona í alla staði. Hún var vel að sér og hafði áhuga á mönnum og málefnum. Áhuginn á lífinu var líklega það sem gerði hana svona unglega og tímalausa. Hún sagðist ætla að verða hundrað ára og enginn dró það í efa.

Ég kveð fallega konu sem mig langaði að kynnast miklu betur. Ég votta fjölskyldu hennar og öðrum aðstandendum mína dýpstu samúð.

Hvíldu í friði, Helga mín.

Það er erfitt að átta sig á að ég geti ekki lengur slegið á þráðinn til elsku systur minnar og spjallað við hana um alla heima og geima eða leitað ráða hjá henni um eitt og annað.

Minningar um Helgu hrannast upp, en hún var yngst okkar sjö systkina. Ég man hve stolt ég var af henni þegar eldri systkini mín voru að láta hana fallbeygja erfið orð og hún stóðst öll próf þeirra.

Helga var bráðgert barn, orðin læs fjögurra ára og kunni reiðinnar ósköp af vísum. Ég minnist þess að hún talaði oft við sjálfa sig og lék þá gjarnan margar persónur. Þóttist fara á næsta bæ og bað um að fá eitthvað að láni. Í eitt skiptið var það blámadós, en bláminn var settur í síðasta skolvatnið svo að þvotturinn yrði bláhvítur. Í barnaskóla var Helga valin til að leika og flytja ljóð á vorskemmtunum skólans því hún var mjög skýrmælt. Eitt sinn lék hún hlutverk litlu stúlkunnar með eldspýturnar. Öðru sinni flutti hún ljóð Páls Árdal „En hvað það var skrýtið“ af hreinni snilld.

Helga fór síðan í Gagnfræðaskólann og lauk þaðan landsprófi, og sótti síðar um skólavist í Menntaskólanum á Laugarvatni. Þar kynntist hún Eyþóri Ómari Þórhallssyni, sem varð eiginmaður hennar. Hann lærði tannlækningar í Heidelberg og fékk eitt árið námstyrk frá Kílarháskóla. Helga var á báðum þessum stöðum með Ómari, en þess á milli vann hún hér heima sem meinatæknir á Landspítalanum.

Helga gegndi starfi læknaritara á Hjúkrunarheimilinu Grund í rúm 30 ár. Hún kunni vel við sig á Grund og bar stjórnendum og læknum einstaklega vel söguna og hef ég heyrt að það hafi verið gagnkvæmt.

Helga og Ómar voru samrýnd hjón og heimili þeirra á Tjarnarbóli var smekklegt og einkar notalegt, enda ríkti ávallt á heimilinu glaðværð og góðlátleg glettni. Það var gaman að ferðast með þeim um okkar fagra land, til að veiða eða að fara norður í Krossanes. Það leyndi sér ekki að Ómar dáði konu sína, enda var Helga fjörmikil, með fallegt ljóst hár, hávaxin og spengileg, áhugasöm um menn og málefni og fylgdist grannt með allri þjóðfélagsumræðu. Hún var vel lesin, minnug og hafði sérstakt yndi af tónlist.

Það var mikið áfall fyrir Helgu og börnin þrjú þegar Ómar féll frá, langt um aldur fram, 53 ára. Öll eru börnin glæsileg, dugleg og vel gert fólk.

Í tilefni 60 ára afmælis Helgu fórum við átta saman, systkini og makar, til Flórída. Það var ógleymanleg ferð. Seinna fórum við í viðburðaríkt ferðalag til Havaí.

Helga var ekki tilætlunarsöm og lét ekki mikið fyrir sér fara. Það var í samræmi við hennar lífsmáta að sofna hljóðlát svefninum langa út frá krossgátu.

Ég þakka samfylgdina og geri mér grein fyrir að það er sérstök gæfa að hafa átt að slíka systur. Elsku Tolli, Gúddý, Raggi, tengdabörn og ömmubörn, ég samhryggist ykkur öllum. Góðar minningar um einstaka konu lifa hins vegar áfram.

Elsku besta amma Helga.

Þú varst svo sæt og fín þegar þú varst hjá okkur á aðfangadagskvöld. Þú reyndir samt að gera sem minnst úr því að þú ættir afmæli en okkur fannst þetta alltaf vera þitt kvöld. Núna um jólin leiddi Jökull Kári litli langömmukúturinn þinn sönginn „79 ára í dag“.

Þú hefur alltaf verið til staðar og auðvelt að leita til þín. Við eigum ótal margar góðar minningar við eldhúsborðið á Brekkustíg, þar sem yfirleitt var ristað brauð með osti, sultu og boskó (nesquik-kakó) á boðstólum. En við byrjuðum svo frekar snemma að kunna að meta sterka og góða kaffið þitt.

Það var alltaf svo gaman að ræða og rökræða öll mál við þig, það var yfirleitt mikill hiti í umræðunum. Þú hafðir svo mikið að segja en þér fannst alltaf jafn gaman af því að heyra okkar skoðanir á hinum ýmsu málum. Amma var alltaf með puttann á púlsinum, hvort sem við ræddum um daginn og veginn, stjórnmál, bækur, kvikmyndir eða tónlist. Þú sýndir öllu áhuga, varst með alla klassísku tónlistina á hreinu en vissir líka alltaf hvaða Eurovision-lag myndi vinna og hver staðan væri í leiknum, hvort sem það var Arsenal, KR eða heimsmeistaramótið.

Það var svo yndislegt að fá að upplifa að fara með þér í óperuna, þú varst svo heilluð af söngnum og sögunum og smitaðir okkur af áhuganum sem er enn til staðar, við héldum svo innilega að við myndum fara allavega einu sinni enn með þér.

Þú hafðir svo gaman af því að segja okkur sögur frá gamla tímanum og sagðir svo lifandi frá, bæði frá Krossanesi og öllum ævintýrunum ykkar afa Ómars, okkur var farið að finnast við þekkja hann bara af sögunum þínum.

Þú varst svo hlý og góð, maður var svo öruggur þegar þú leiddir mann, þú kreistir höndina alltaf svo fast og sagðir að það sýndi hversu vænt þér þætti um okkur. Þú varst alltaf svo eftirtektarsöm og flink að hrósa, bæði með orðum þínum og gjörðum. Þú sagðir sjálf að þú gæfir okkur frekar „like“ á Facebook en prjónaða sokka og við kunnum alltaf jafn vel að meta það.

Þín verður sárt saknað, elsku amma Helga, en við erum heppnar að eiga allar þessar dásamlegu minningar sem munu lifa áfram með okkur.

Þínar

Elsku amma. Takk fyrir öll góðu árin sem við áttum saman. Stundirnar sem ég átti með þér á Brekkustígnum eru orðnar að minningum sem ég mun aldrei gleyma.

Æskuminningar um spennandi strætóferðir vestur í bæ og vídeóleiguna á horninu þar sem ég fékk gjarnan að kaupa mér bland í poka og leigja spólu. Minningar um ævintýralega leiki okkar systkinanna á Bláa róló, úti í garði og í brunarústunum við hliðina. Ekki má svo gleyma Nonna og Manna-myndunum sem við horfðum svo oft á saman á meðan við drukkum kakómalt og nörtuðum í ristað brauð með smjöri sem þú hafðir skorið í litla bita.

Á unglingsárunum var alltaf svo gott að koma til þín í lambalæri og ís á sunnudögum og spjalla um lífið og tilveruna, heimsmálin, ættfræði, íþróttir og listir. Þú varst alltaf svo góð; hrósin frá þér og fallegu orðin þín, einlægu facebook-skilaboðin frá þér og öll ráðin sem þú gafst mér. Á síðasta ári fékk að búa hjá þér í fimm mánuði og kynntist þér þá enn betur. Hvað þú dekraðir við mig og vildir allt fyrir mig gera!

Elsku amma, takk fyrir að vera mér alltaf svona góð og hlusta alltaf á mig með áhuga. Takk fyrir að vera alltaf til staðar og fyrir að leiðbeina mér um allt milli himins og jarðar.

Ég mun sakna og minnast þín með gleði í hjarta.

Alltaf var gott að eiga ömmu að og þegar við systurnar vorum yngri þótti okkur fátt skemmtilegra en að koma til hennar og fá að gista. Hún snerist marga hringi í kringum okkur og við fengum alltaf rice krispies í morgunmat og máttum horfa á eins marga Nonna og Manna þætti og við vildum.

Andrúmsloftið á Brekkustíg var hlýlegt og þar var gaman að vera barn. Við máttum leika okkur í öllu húsinu, í garðinum, í þvottahúsinu og oftar en ekki fórum við með ömmu á bláa róló. Eitt það skemmtilegasta sem við gerðum var að fara með niður í geymslu og skoða allt gamla dótið. Þar var meðal annars uppstoppaður örn sem ég hafði mikið dálæti á. Hann var tígulegur og flottur. Ég gleymi því ekki hvað ég var glöð og hissa þegar örninn birtist í afmælispakka til mín nokkru síðar.

Amma var einstaklega lífsglöð og nægjusöm og það var dásamlegt að vera í návist hennar. Hún átti sér fjölmörg áhugamál og þyrsti í fróðleik. Ég átti mikinn vin í henni þegar ég varð eldri, hún var alltaf hress og svo ung í anda, fljót að tileinka sér nýja tækni, t.d. feisbúkk þar sem hún fylgdist vel með allri fjölskyldunni.

Ég hef sjaldan kynnst manneskju sem átti jafnauðvelt með að hrósa og amma. Það var dýrmætt að finna fyrir því hvað hún var ánægð með allt sem maður tók sér fyrir hendur og þótti ævinlega mikið til manns koma.

Elsku hjartans amma Helga er farin. Það er ennþá óraunverulegt því að við áttum eftir að gera svo margt saman. En góðar minningar um góða konu og frábæra ömmu lifa.

Elsku Helga mín.

Við áttum síst vona á að þú værir á förum, en það var svo sem þér líkt. Þú hefðir aldrei viljað neitt vesen. Þú dreifðir hlýju og gleði og krafðist einskis á móti. Það var svo gaman að spjalla við þig að meira að segja Benjamín minn fór oft í heimsókn til þín bara til að spjalla við ömmusystur sína um daginn og veginn. Frá því ég var lítil telpa varst þú alltaf unga frænka, litla systir mömmu, sem var alltaf eins konar sérstök vinkona mín. Það var alltaf eins og við ættum í smásamsæri – við vissum eitthvað sem hinir vissu ekki. Það var kannski ekkert áþreifanlegt en samt var það eitthvað einhver glóð eða lífsgleði. Svo áttir þú elsku krakkana, Tolla, Guðrúnu og Ragga. Og þau voru manni alltaf kær ekki síst sjóræningjabaninn hann nafni minn litli, sem sagði mér allt um bardaga sína við sjóræningjana þegar við fórum út í göngutúr einu sinni þegar hann var ca. þriggja ára. Ég man þegar þú varst um tíma í Krossanesi og ég var þar líka smá tíma eitt sumarið hjá ömmu, og við Didda löbbuðum á hverju kvöldi út á bensínstöð að hitta þig og labba með þér heim þegar þú komst úr vinnunni. Þú varst vinkona okkar, litla systir mömmu minnar og pabba Diddu. En heimurinn breytist. Langt er síðan Óli pabbi Diddu dó. Ragnheiður elsta systirin dó ung úr bráðaberklum og Didda næstelsta systirin dó fyrir þó nokkrum árum. Ari sá eldri af bræðrunum dó í fyrra og nú eru bara mamma og Sigrún eftir af systkinunum sjö. Krossanes er löngu orðið svo til óþekkjanlegt. En við erum hér enn. Við sem eftir erum búum að hlýju og umhyggju afa og ömmu í Krossanesi sem ólu upp hlýja og góða krakka sem allir voru hið besta fólk og sem ól síðan í hlýju og umhyggju upp okkur frændsystkinin. Það er yndisleg hvernig allir koma saman þegar einhver fellur frá og hlýjan streymir úr öllum áttum. Börnin hans Ara í Ameríku og börnin hennar Diddu í Noregi, börnin hans Óla á Akureyri og við systkini mín og og börn Sigrúnar finnum öll til samkenndar með börnum og barnabörnum Helgu fyrir þennan mikla missi. En við höfum hvert annað. Sem betur fer erum við fjölskylda og eigum hvert annað að.

Elsku Helga. Við búum að hlýju þinni og gleði og skulum reyna að miðla henni áfram.

Þín

Helga móðursystir mín er fallin frá og hennar verður minnst með alveg sérstökum hlýhug. Helga var yngst í stórum systkinahópi úr Krossanesi við Eyjafjörð og hafði þangað sterkar taugar alla tíð þótt hún hafi mestallt sitt líf búið annars staðar. Helga var óvenjuglæsileg kona á velli, bar sig vel þannig að eftir var tekið. Glaðværð hennar og jákvæðni, kímið bros og kankvíst augnaráð, eru samofin minningunni um hana í bland við einlæga hlýju sem alltaf stafaði af nærveru hennar.

Helga var skarpgreind kona sem fylgdist alla tíð vel með og var einstaklega vel heima í flestum þeim málum sem á góma bar í almennri umræðu. Dæmi um það er hversu vel hún náði að tileinka sér tölvutæknina og að fylgjast með þjóðfélagsumræðu jafnt í hefðbundnum miðlum sem á samfélagmiðlum og bloggsíðum. Samræður við hana gátu því verið mjög gefandi og hún var fljót að greina aðalatriði frá aukaatriðum og finna kjarna máls. Hún hikaði ekki við að taka afstöðu en var þó ávallt tilbúin að hlusta á mótrök og taka tillit til þeirra. Viðhorf hennar einkenndust af öfgaleysi og heilbrigðri skynsemi, sem mér finnst raunar að hafi verið einkennandi fyrir allan hennar lífsstíl. Hún lét mótlæti, smátt og stórt, ekki buga sig en tók því með þeirri reisn sem henni var eðlislæg.

En auk þess að fylgjast almennt með samfélagsmálum sem Helga ræddi mjög gjarnan við eftirlifandi systur sínar Áslaugu og Sigrúnu, þá fylgdist hún vel með öllu sem varðaði fjölskyldu og ættingja. Er nú skarð fyrir skildi og sár verður söknuður þeirra systra. Í Helgu og þeim systrum áttu og eiga börn, ættingjar og venslafólk vísan stuðning og málsvara í hverju sem þau á annað borð tóku sér fyrir hendur. Oft furðaði maður sig á hve góða yfirsýn Helga virtist hafa yfir hvað hinir ýmsu meðlimir stórfjölskyldunnar voru að gera jafnt á opinberum sem einkavettvangi, en slíkt helgaðist af einlægum áhuga hennar og umhyggju fyrir sínu fólki.

Ég og fjölskylda mín vorum svo lánsöm að eiga nokkrar góðar samverustundir með Helgu hér á Akureyri síðustu misseri. Þær stundir eru dýrmætar og fyrir þær erum við þakklát.

Ég vil fyrir hönd fjölskyldu minnar votta börnum Helgu, þeim Þórhalli, Guðrúnu og Ragnari, ásamt fjölskyldum þeirra innilega samúð.

Aldur er afstæður. Helga var sjö árum yngri en mamma, tvö systkin á milli, Óli og Áslaug. Helga var yngst í sjö systkina hópi, litla jólabarnið. Hún fæddist á aðfangadagskvöld og við höfum margsinnis heyrt söguna um gjöfina góðu sem þau fengu öll; í vonskuveðri og kafsnjó, svo læknirinn þurfti að berjast út eftir með fylgd. Litlu stelpurnar, mamma og Áslaug, héldu að þær væru að fá dúkku í jólagjöf þegar afi kom fram og sagði þeim að komin væri lítil stúlka. Mamma hefur alltaf litið á hana sem stelpu af því að hún var yngst og fannst hún eiginlega eins og við dæturnar enda ruglaði hún oft nöfnum okkar saman („já Helga, nei Guðrún“).

Um jólin 1995 hittust systkinin fimm sem þá voru á lífi á Flórída ásamt mökum þar sem þau héldu upp á sextugsafmæli Helgu. Ég bjó í Svíþjóð en ætlaði að koma til Íslands yfir jólin. Mamma vildi varla fara því hún þyrfti að vera heima til að taka á móti mér. Ég hvatti þau til fararinnar og bauðst til að passa húsið og kisu. Stuttu seinna hringdi hún með nýja hugmynd: Hvort ég kæmi ekki bara með til Flórída. Það yrði svo gaman fyrir Helgu. Hún væri sú eina sem væri ein og við tvær gætum farið saman á djammið og þyrftum ekki að vera alltaf með þeim gamla hjónafólkinu. Ég vildi að ég hefði farið, Helga hefði örugglega orðið góður djammfélagi.

Helga var skörp og skemmtileg kona fyrir utan að vera sérlega glæsileg. Hún var mikill óperuunnandi en líka mjög vel heima í annarri tónlist, bókmenntum, leiklist og myndlist. Hún var lokuð um sjálfa sig en samt hláturmild og glaðleg og alltaf gaman að hitta hana. Hún hafði mikla reisn og elegans.

Þær systur þrjár, allar ekkjur síðan 2009, hafa haft mikið og náið samband. Voru með leikhúsmiða saman, fóru á tónleika, hittust og töluðu saman daglega. Mamma og Helga alltaf og oft lengi.

Þær höfðu báðar mikinn áhuga á ættfræði og áttu löng samtöl um ættir fólks sem var í kastljósi umræðunnar hverju sinni. Það var mikil framför þegar þráðlausir símar komu á markað því þá gat mamma farið í bækurnar sínar Samtíðarmenn, Læknatal, Kennaratal og hvað þær heita nú allar og flett fólki upp meðan þær töluðu saman. Því ekki skyldi farið með neitt fleipur.

Helga var yngst og kannski var ég farin að líta á hana með augum mömmu, eða næstum sem jafnöldru mína. Hún var svo ung og hress og því erfitt að sætta sig við að hún skuli vera farin.

Tolla, Guðrúnu, Ragga og fjölskyldum, mömmu og Áslaugu votta ég mína dýpstu samúð.

Í dag kveðjum við þig, elsku Helga mín. Þú varst stórglæsileg kona og umfram allt svo skemmtileg. Hláturinn þinn situr fast í mér. Þú varst alltaf eins og unglingur, svo hress og það var gott að vera í þínum félagsskap.

Ég vil þakka þér fyrir allar yndislegu samverustundirnar okkar. Kanarí-jólaferðin okkar, þar sem við spiluðum öll mikið og nutum lífsins, matarboðin og aðrar góðar samverustundir. Nú er mikið tóm hjá fjölskyldunni, þið Guðrún, Anna Dís og Eva voruð svo nánar og sætar saman, þín verður sárt saknað.

Ég er þakklát fyrir að hafa kynnst þér, elsku Helga mín. Við sjáumst síðar og skálum og hlæjum saman.