Sósíalismi andskotans...

...er stjórnarstefna þegar ríkið þjóðnýtir tap, en afhendir gróðann til einkaaðila, oftar en ekki svokallaðra klíkukapítalista (crony capitalists).

Óhætt er að flokka sem orwellska snilld þegar svo vel tekst til að hægt er að blekkja heila þjóð með ágæti einokunarverslunar undir formerkjum lýðheilsusjónarmiða, samfélagslegrar ábyrgðar, hagkvæmni í rekstri og síðast en ekki síst að einungis einokun tryggi gott vöruval! Eitt grófasta dæmið um slíka þjóðarblekkingu er núverandi fyrirkomulag áfengissölu hér á landi. Svo vel hefur tekist til að stór hluti þjóðarinnar raunverulega trúir því að einokunarverslun sé neytendum hagfelld (jú, jú, sama fyrirkomulag og Samkeppniseftirlitið á að hindra) hvort heldur litið sé til vöruvals, þjónustu eða verðlags.

Fæstir átta sig hinsvegar á að ÁTVR er í raun tvíhöfða skepna sem rekin er með um 18% álagningu. Annar helmingurinn rekur 48 áfengisverslanir með stórfelldu rekstrartapi. Hinn hlutinn er einhverskonar gerviheildsala með tóbak sem augljóslega þjónar engum tilgangi öðrum en að niðurgreiða smásöluverslunina. Hið upplogna „heildsöluhlutverk“ er svo réttlætt með því að einungis starfsmenn ÁTVR geti passað upp á að íslenskir hræðsluáróðursmiðar séu til staðar á tóbaksumbúðum. Þó er sú kvöð í raun ekki annars eðlis en umbúðamerkingar almennt. Nýlega upplýsti svo DV að ÁTVR hefði brotið reglur um umbúðir á neftóbaki en auðvitað eru aldrei viðurlög við lögbrotum ríkisstofnana, hvort heldur er þegar unglingar eru afgreiddir með áfengi eða lög um innihaldslýsingar eru brotnar, hvað þá banni við einokun.

Af einhverjum óútskýrðum ástæðum er embættismönnum ÁTVR ekki treyst til þess að reka hina einokunarverslunina sem ríkið rekur í Leifsstöð. Í hinni rangnefndu „fríhöfn“ er hinsvegar ekkert „frítt“ þvert á móti er álagning á áfengi og aðrar vörur um 60% sem þó dugar ekki til þess að reksturinn standi undir sér. Ástæða þess að hægt er að reka ÁTVR með hagnaði með 18% álagningu en fríhöfnin nær ekki landi með 60% álagi er hinsvegar sú að tóbaksskattur sem með réttu ætti að renna í ríkissjóð er notaður til að niðurgreiða áfengissölu. Að ríkið niðurgreiði 48 áfengisverslanir er svo kostuleg staðreynd með tilliti til hugmyndar margra að ÁTVR torveldi aðgengi að áfengi.

Það er svo einungis á færi hæfustu vísindamanna í erfðatækni að útskýra lýðheilsurökin fyrir því af hverju óhætt er að einkaaðilar sjái um smásölu á tóbaki en einungis heildsölu á áfengi og svo aftur af hverju ríkisvaldinu sé ekki treystandi til að sjá um heildsölu og innflutning á áfengi. Af hverju skyldi tóbak ekki vera selt í smásöluverslunum ÁTVR undir formerkjum lýðheilsusjónarmiða eins og háttað er til með áfengi? Sömuleiðis hlýtur að mega spyrja hvernig „lýðheilsa“ geti verið tryggð með því að treysta einkaaðilum (lesist afgreiðslufólki sem ekki er í BSRB) til að afgreiða áfengi á veitingahúsum og börum þar sem hinn margumræddi „freistnivandi“ hlýtur að vera mestur og stærstu rökin einmitt fyrir bábiljunni um „torvelt aðgengi“

Sósíalismi andskotans er rekinn áfram í þágu samtaka undir forystu Ólafs Stephensen sem skyndilega varð andsetinn af ríkisforsjárhyggju við það eitt að skipta um starf en hans fyrra sjálf hafði áður mært fyrirliggjandi áfengisfrumvarp í leiðara Fréttablaðsins. Félag atvinnurekenda er jafnframt hagsmunasamtök hilluplásshafa í ÁTVR. Að undirlagi þessara samtaka var því kostulega („kostunarlega“ væri kannski betur lýsandi) fyrirkomulagi að heildsöluálagning tóbaks myndi greiða niður smásöluverslunina, sem þar með yrði heildsölum ókeypis auk þess sem þeir einir fengju því ráðið hvað rataði í hillur ríkisverslana! Einnig var hinu opinbera meinað að keppa við félagsmenn samtakanna með innflutning áfengis.

Nytsamir sakleysingjar á Alþingi sporðrenndu þessari spillingu og gera enn.

Líklega er það svo einnig einungis á færi hæfustu vísindamanna að útskýra hvernig framangreint kerfi færir arðinn af ósómanum til þjóðarinnar. Varlega áætlað kostar rekstur hinnar óþörfu stofnunar um 2,5milljarða á ári, taprekstur sem er þjóðnýttur til að áfengisinnflytjendur geti hirt gróðann.