Gísli Thoroddsen

Ég elska þig. Þinn,

Okkur langar til að minnast Gísla frænda, yngsta bróður pabba okkar. Skemmtilegri mann var varla hægt að finna. Hann var alltaf með bros á vör og ljúfmennskan geislaði af honum. Hann var mikill húmoristi sem hafði alveg einstaka sýn á lífið. Við eigum öll mjög góðar minningar af því þegar við fórum í heimsókn til Bryndísar og Gísla í Fjarðarásinn og síðar á Sólvallagötuna. Það var alltaf svo góður andi í kringum þau og gott að vera í návist þeirra. Ekki spillti maturinn fyrir í heimsóknunum, en Gísli var náttúrulega frábær kokkur. Gísli gekk alltaf strax í málin og var alltaf boðinn og búinn til að hjálpa. Einu sinni var verið að undirbúa jólamatinn og var hann spurður ráða um hvar maður fengi hreindýr var svarið: „Ég renni við hjá ykkur með almennilegt kjöt, það er tómt drasl í búðunum“. Hálftíma síðar var Gísli mættur heim með dýrindishreindýrasteik. Þegar pabbi var að missa vitið við samsetningu á gasgrilli mætti Gísli og reddaði málunum, hann skírði dúkkur Hrefnu og Hörpu og gerði það svo listavel að við héldum að hann væri líka prestur, hann kenndi okkur líka að gera krans úr blómum og reddaði sumarvinnu ef þurfti. Gísli og Bryndís hafa verið dugleg að ferðast og meðal annars heimsótt Völu og Birgi þar sem þau bjuggu í Bandaríkjunum.

Allar þessar minningar eru ljóslifandi og munu alltaf ylja okkur. Þau hjónin voru mjög samrýnd og samband þeirra hjóna mjög fallegt. Þegar Gísli var orðinn mjög veikur og var að segja sögur, þá tók Bryndís við sögunni sem hann var að segja þegar hann var orðinn þreyttur í röddinni. Það fannst okkur svo fallegt og lýsandi fyrir þau. Hann sýndi ótrúlegt æðruleysi í veikindum sínum og lét þau ekki stoppa sig í að segja sögur og brandara.

Elsku Bryndís, það er aðdáunarvert að fylgjast með því hvað þú ert búin að standa þig vel í þessu erfiða ferli. Mikið var Gísli lánssamur að eiga þig að og að sama skapi þú að hafa átt hann að. Elsku Bryndís, Arnar, Curver og Eva, við sendum ykkur okkar innilegustu samúðarkveðjur. Minning um einstakan gleðigjafa lifir.

Látinn er Gísli Thoroddsen, samstarfsmaður og vinur okkar til margra ára. Fráfall hans var ótímabært og mikil sorg kveðin að fjölskyldu hans. Það er margs að minnast, margar góðar stundir við leik og störf á langri samferð og minning Gísla mun lifa með ástvinum hans og vinum. Eins og hendi sé veifað er leiksviðinu skipað upp á nýtt, nú með öðrum leikurum, samt sama leikritið og leikstjórinn en allt leiksviðið breytt.

Við minnumst hve gaman var að uppskera og starfa með Gísla, fá að upplifa fölskvalausa lífsgleði hans og margbreytileika. Gísli var yfirleitt maður dagsins, hann var mjög opinskár í skoðunum, innilegur og góðgjarn, enda vinamargur og vinsæll. Lífsskoðanir Gísla voru einfaldar, þar fór maður sem kallaði ekki allt ömmu sína,Gísli þorði nefnilega að vera heiðarlega einlægur. Hann var vel að sér um matreiðslu og hefði etv. mátt kalla hann „fag-idiot“ eða smámunasaman en Gísli vildi hafa rétt rétt. Þýskur hrísgrjónagrautur er jú alltaf Riz L´Allemande en ekki Ris a la mandle, sama hvað hver segir. Það stendur þannig í dönsku matreiðslu biblíunni.

Kynni okkar og samstarf hófust árið 1970, þá var haldið veglegt afmælisboð SVG í Þjóðleikhúskjallaranum, þar var Gísli starfandi sem matreiðslunemi að láni frá Hressingarskálanum. Þau kynni leiddu af sér óslitið vinnu- og vináttusamband í 45 ár. Fyrst í Brauðbæ og Hótel Óðinsvéum og þá í Perlunni, þar sem Gísli starfaði og var við stýrið ásamt Stefáni í slétt 25 ár, eða þar til yfir lauk. Á þessum 45 árum brölluðum við margt, það má eiginlega segja að ef okkur skorti verkfærin – þá var byrjað á því að búa þau til svo gengið til verks. Smáar veislur eða stórar ekkert mál – við félagarnir þrír gengum þroskabrautina saman og mættum því sem að hendi bar og leysa þurfti. Við urðum í tímans rás Perluvinir og gengumst við við því nafni.

Auðvitað verður aldrei komist hjá því að misvindar blási, en alltaf hélt skipið okkar réttum kúrs. Einhverju sinni þótti freistandi að selja mat „út úr húsi“ í Brauðbæ en Gísli var á annarri skoðun og orðaði það svo að það mætti jú gerast stundum – en ekki alltaf. Við fundum sameiginlega lausn á málinu og auglýstum eftirleiðis í Mogganum „sendum stundum heim“ – það gekk ágætlega eftir og vakti kátínu manna. Hafsjór er til af sögum um Gísla, einhver orðaði það hve erfitt væri að hætta að reykja, Gísl kom þar kankvís að og sagði það lítinn vanda; ég veit allt um það, búinn að hætta 29 sinnum og það var ekkert mál.

Gísli annaðist fjölmörg trúnaðarstörf á starfsferli sínum, m.a. á vegum ríkisins og embættis forseta Íslands varðandi móttökur erlendra þjóðhöfðingja. Þá var honum Hótel- og veitingaskólinn afar hugleikinn, hann starfaði þar í fjölda ára í prófnefnd og lét gott af sér leiða. Gísli var fremstur meðal jafningja í framvarðasveit íslenskra matreiðslumeistara, sem hófu faglega þáttinn í íslensku veitingahúsaflórunni til vegs og virðingar á heimsvísu. Afrek sem Ferðaþjónustan hefur lyft sameiginlega í atvinnusköpun landsmanna væri ekki til án þeirra sem vildu sífellt gera betur. Þannig var Gísli Thoroddsen að upplagi, bara að nefna það – ekkert mál. Þessa setningu hafði hann oft yfir og breytti sjálfur samkvæmt því.

Nú í seinni tíð talaði hann um hve gott væri að taka einn dag fyrir í einu og láta það duga. Hann var sannfærður um að þar lægi stór hluti lausnar lífsgátunnar. Ef maður breytir eins og maður predikar, þá verður allt auðveldara. Skömmu fyrir andlát Gísla ræddum við saman um lífsgátuna eilífu. Hann var léttur í lund og sáttur við flest, þannig er gott að kveðja.

Gísli giftist æskuástinni sinni, Bryndísi Þ. Hannah, Vesturbæjarmey, sem var þar fædd og uppalin eins og Gísli. Þau áttu þrjú börn, Arnar, Birgi og Evu Engilráð, barnabörnin eru orðin fimm og syrgir nú fjölskyldan eiginmann, föður og afa. Við, ásamt starfsfólki Perlunnar, sendum Bryndísi og fjölskyldunni hugheilar samúðarkveðjur okkar. Blessuð sé minningin um góðan dreng, Gísla Thoroddsen.

„Fastar,“ sagði Gísli þegar við stóðum í lok heimsóknar á líknardeildina fyrir um mánuði og föðmuðumst. „Það er svo hollt að fá gott faðmlag,“ bætti hann við og ég faðmaði hann eins fast og ég gat. Það var ekki fyrr en ég gekk út í sólina að ég skildi að hann hafði verið að kveðja mig í síðasta skipti.

Ég kynntist Gísla fyrir um 45 árum. „Hann er alltaf í rauðum sokkum,“ sagði Bryndís vinkona mín þegar hún sagði mér frá stráknum sem hún var orðin hrifin af. Það kom Rauðsokkahreyfingunni ekkert við, heldur var þetta árangursríkt ráð til að koma í veg fyrir að bróðirinn nappaði sokkunum hans. Og hann var kokkur, eins og Bryndís hafði óskað sér að mannsefnið yrði, og eldaði fyrir hana henni rétti eins og á Sælkeranum, sem hún féll fyrir í þá daga, og enn girnilegri krásir. Hann var rómaður matreiðslumaður, síðast í Perlunni, sem þau hjónin áttu og ráku með fleirum. Vinirnir nutu líka, t.d. í ferðum í Brekkuskóg með börnin okkar lítil, í búningaboðunum frægu og í bústaðnum þeirra góða, Álfalundi.

Gísli sá um grínið, en það var með ólíkindum hvað hann kunni og mundi marga brandara og reytti þá óspart af sér. Glaðværð einkenndi hann alla tíð. Hann var m.a.s. glaður á líknardeildinni. Æðruleysið var allsráðandi og hann benti á að hann væri ekki þrítugur þegar dauðinn blasti við, heldur hafi hann fengið næstum sextíu og sex góð ár. Hann var að skipuleggja jarðarförina. Engum á að leiðast á meðan beðið verður eftir að athöfnin hefjist, né í henni sjálfri, heldur njóta þess að hlusta á Bítlalög, sem eru okkar kynslóð svo kær.

Bryndís og Gísli voru fyrst í vinahópnum til þess að ganga í hjónaband, sem minnir á skiptið þegar Gísli hætti að brosa. Brúðkaupið var 1. apríl og brúðurin ekki komin klukkan kortér yfir tilsettan tíma. Það fór líka um gestina. En Bryndís skilaði sér. Hún hafði gleymt brúðarvendinum og Gísli brosti á ný og brosti svo áfram með henni í á fimmta áratug.

Nær tveimur árum síðar urðu þau fyrst okkar til að eignast barn, en fyrst létu þau draum rætast og bjuggu í Kaupmannahöfn þar sem Gísli vann í Tívolí og á nokkrum hótelum. Á Præstögade var gestrisnin í hávegum og margir fengu að gista, m.a. undirrituð.

Börnin urðu þrjú, öll foreldrunum til gleði. Þar á listin ríkan þátt; mynd- og tónlist og gaman að minnast uppákomanna þegar öll fjölskyldan, grafalvarleg á svip, blæs í, strýkur og/eða hamrar á hljóðfæri sem ekkert þeirra kann þó á. Allt er tekið upp og sýnt á listsýningum yngri sonarins.

Nú síðast „spiluðu“ þau í garðinum fyrir framan líknardeildina. Húmorinn var enn til staðar og hefur erfst til næstu kynslóðar.

Enn eru þau fyrst okkar vinanna, Gísli að kveðja og Bryndís þar með að verða ekkja. Við hin verðum að muna að njóta hvers dags sem við fáum og ættum öll að læra af jákvæðni og stillingu Gísla þegar á bjátar. Ég bið Guð að taka öðlingnum Gísla Thoroddsen opnum örmum í ríki sitt. Megi hann líka umvefja, vernda og styrkja Bryndísi, Arnar, Curver, Evu og barnabörnin fimm.

Fari kær vinur í friði og hafi þökk fyrir góða samfylgd.

Ég skrifa þessa litlu minningagrein um minn gamla góða vin og matreiðslugoð, Gísla Thoroddsen, hans minnast allir með hlýju.

Ég kynntist Gísla fyrir þrjátíu árum þegar hann var prófdómari í Hótel- og veitingaskóla Íslands. Sjö árum síðar lágu leiðir okkar aftur saman, þegar ég hóf störf sem matreiðslumaður í Perlunni, árið 1992.

Þar unnum við saman í tíu ár og var það ómetanleg reynsla og gæfa að fá það tækifæri að kynnast þessum höfðingja betur. Við unnum einnig saman um tíma fyrir forsetaembættið, bæði fyrir frú Vigdísi og hr. Ólaf, og áttum við saman ótal stundir sem voru hverri annarri skemmtilegri.

Mér þótti afar vænt um þennan glaða og skemmtilega vin minn sem var vinur vina sinna. Fólk laðaðist að honum og kokkanemar hans dáðu hann, enda var Gísli gæddur manngæsku og hlýju.

Ég er afar þakklátur fyrir þann stuðning sem Gísli veitti mér þegar ég tók þátt í Bocuse d'Or-keppninni 1999, Gísli og Perlan ruddu brautina með mér.

Ég tel það vera forréttindi að hafa fengið að kynnast slíkum mannkostamanni sem Gísli var, heimurinn er fátækari nú þegar hann er allur.

Blessuð sé minning þessa litríka, skemmtilega og góða starfsfélaga og vinar. Við Freyja vottum Bryndísi og börnum hina dýpstu samúð.

Gísli Thoroddsen, meistarakokkur og húmoristi, okkar besti og kærasti vinur, er farinn eftir snörp og erfið veikindi.

Minningarnar renna í gegnum hugann, ferðalögin okkar með Gísla og Bryndísi til útlanda sem settu svip á líf okkar stóran hluta ársins, fyrst að skipuleggja, þá að upplifa og síðan að ylja sér við að rifja þær upp. Að minnsta kosti tvisvar á ári fórum við í dásamleg ferðalög saman.

Og ferðirnar eru margar og fjölbreyttar, siglingarnar standa upp úr en einnig Ítalíu- og Frakklandsferðir. Við fjögur gátum verið saman í nokkrar vikur í senn, allan sólarhringinn og aldrei slettist upp á vinskapinn.

Við matarborðið um borð í skemmtiferðaskipunum fengum við útskýringar á matseðlinum og hvernig réttirnir voru búnir til.

Og maturinn sem hann er búinn að elda fyrir okkur í öllum þessum ferðum, sérstaklega í húsunum sem við höfum tekið á leigu saman á Flórída, þvílíkur snillingur. Með í ferð var alltaf „litla eldhúsið“ hans pakkað nauðsynlegum græjum og kryddi til að töfra fram dýrindismáltíðir.

Ofarlega í huga eru líka allar yndislegu stundirnar í Álfalundi við Þingvallavatn. Þau Bryndís voru dugleg að bjóða okkur að gista og þar áttum við rólegar og skemmtilegar stundir saman. Og að sjálfsögðu fengum við alltaf gott að borða og vorum kvödd í hádeginu á sunnudeginum með brunch a la Gísli.

Eiki og Gísli þóttu afar líkir í útliti, þeir völdu sér of oft óafvitandi mjög svipaðan klæðnað og fengu mikið út úr því þegar þeir voru spurðir hvort þeir væru tvíburar, jú, það passar, við erum mæðrasynir. Bryndís á myndarlegt myndasafn af þeim „bræðrum“ saman við ýmsar aðstæður og tækifæri en þeir voru ekkert skyldir, bara bestu vinir.

Skemmtilegri og fróðari maður er vandfundinn. Hann hafði áhuga á öllu mögulegu, las mikið og upplýsti okkur um allskonar fróðleik og einnig margt skrýtið og skemmtilegt.

Eins og allir vita sem þekktu Gísla mundi hann alla brandara sem hann heyrði og deildi þeim með vinum og vandamönnum. Þeir voru örugglega miklu fyndnari þegar hann sagði frá, því hann kunni svo sannarlega að deila skemmtisögum. Hann var líka gjafmildur og góður, mátti ekkert aumt sjá.

Við vinir Gísla og ættingjar munum sakna hans óskaplega mikið en minningarnar munu ylja okkur það sem eftir er.

Elsku Bryndís, Arnar, Birgir og Eva. Tengdabörn og barnabörn.

Megi allir góðir vættir fylgja ykkur og hugga á erfiðum tímum framundan þegar söknuðurinn verður sárastur, við munum gera okkar besta til að fylgjast með ykkur og umvefja með sama kærleika og Gísli gaf okkur öllum.

„Hæ, ég heiti Gíttli“ – fannst mér hann segja þegar ég hitti hann í fyrsta sinn fyrir um fjórum áratugum. Vissi ekki að hann var svolítið smámæltur og að hann heyrði heldur ekki vel. En, á þessum fjórum áratugum sem við höfum þekkst þá hef ég ekki þekkt mann sem að er jafn hreinskilinn, hjartahlýr – já og góður maður eins og hann Gísli vinur minn var. Alltaf boðinn og búinn til þess að hjálpa og veita góð ráð, gefa þær bestu uppskriftir að mat sem hugsast getur og vera einn minn besti vinur síðan þá.

Gísli og Bryndís pössuðu oft dætur okkar Kristínar þegar þær voru litlar er við fórum til útlanda en Kristín og Bryndís kynntust í Versló og hafa verið bestu vinkonur í næstum hálfa öld.

Gísli útbjó mat í brúðkaup okkar Kristínar og sá m.a um að síðasta saumaklúbbsboð heima hjá okkur hjónum í janúar sl. væri nú samkvæmt stöðlum Club des Chefs des Chefs, en það eru alþjóðleg samtök matreiðslumeistara, forseta og konunga í heiminum. Gísli var fyrsti Íslendingurinn sem öðlaðist þann heiður og sá eini sem hefur farið víða erlendis sem fulltrúi Íslands og matreitt íslenskan mat ofan í fjölmarga þjóðhöfðingja. Forsetakokkur frú Vigdísar Finnbogadóttur alla hennar forsetatíð.

Við höfum spilað bridge ásamt góðum vinum í aldarþriðjung, fyrst vikulega en hin seinni ár á tveggja vikna fresti. Er hans nú sárt saknað því hann var djarfur og skemmtilegur spilari sem stóð oftar en ekki sínar djörfu sagnir.

Við hjónin höfum farið með Bryndísi og Gísla í ótalmörg ferðalög, bæði innanlands og utan – og til annarra heimsálfa. Ferðalög sem eru okkur Kristínu ógleymanleg enda þau hjón einstaklega þægilegir ferðafélagar. Gísli þekkti marga kónga- og forsetakokka sem gáfu honum góð ráð hvert við ættum að fara að borða og því var oftar en ekki farið á staði sem okkur hefði ekki staðið til boða eða dottið til hugar að fara á.

En þó það sé dásamlegt að hafa fengið að njóta alls kyns „konunglegra“ kræsinga með honum þá var hann þó líka maður einfaldrar matargerðar. Eitt sinn er við hjón vorum í Róm fórum við Gísli tveir út að borða í hádeginu á pínulítið veitingahús sem var bara með þremur litlum borðum og ein „mamma“ sá um matinn. Gísli sagði oft að hann hefði sjaldan fengið jafngóðan mat og við fengum þá... svona ekta ítalskan einfaldan „mömmumat“.

Gísli hafði mikla og góða kímnigáfu og aldrei sá ég hann í leiðu skapi. Hann var einstaklega snöggur að öllu sem hann gerði og alltaf til í að vera með í prakkarastrikum, svo fremi sem þau kæmu ekki illa við aðra.

Er hann veiktist í lok janúar sl. þá tók hann veikindum sínum af einstöku æðruleysi og lauk öllum þeim verkefnum sem honum fannst hann eiga eftir. Góða skapið og skopskynið voru líka til staðar fram á síðasta dag.

Það hafa verið mikil forréttindi og heiður fyrir okkur Kristínu að eiga Gísla að vini. Við vottum Bryndísi, Arnari, Birgi, Evu og fjölskyldum þeirra okkar innilegustu samúð og megi góður Guð styrkja ykkur og blessa í ykkar miklu sorg.

Gísli vinur minn er látinn. Mínar fyrstu minningar af honum hef ég úr æsku. Við ólumst upp á Ásvallagötunni þar sem allir krakkar léku sér úti eins og þá tíðkaðist. Gísli var prakkarinn í götunni og ein fyrsta minning mín um Gísla frá Ásvallagötunni er þegar hann tók hlaupahjólið okkar Maju systur. Þetta var ég hreint ekki ánægð með, fór auðvitað inn til mömmu og kjaftaði frá. Mamma huggaði mig og sagði að Gísli ætti ekkert hlaupahjól, ég ætti bara að segja að hann mætti fá það lánað öðru hvoru. Þessa sögu rifja ég oft upp með ömmustelpunni minni, hún vill heyra hana aftur og aftur, og þannig lifir minningin áfram. Þegar ég flutti úr Vesturbænum slitnaði samband okkar Gísla um tíma.

Einhverjum árum seinna vildi svo til að við Bryndís vinkona mín vorum saman á ferð, og hún kynnist þá Gísla. Hann var enn sami prakkarinn og í fullum gír. Þá byrjaði okkar vinskapur fyrir alvöru sem aldrei hefur rofnað. Bryndís og Gísli fluttu saman til Kaupmannahafnar og bjuggu þar um tíma. Þau bjuggu í Præstøgade og ég var í næstu götu hjá afa og ömmu á sumrin. Mikið var um gesti á heimili Gísla og Bryndísar. Ég kom daglega, það var svo gaman að koma í heimsókn og alltaf var tekið vel á móti mér. Gott andrúmsloft, fjör og mikið var grínast og hlegið.

Seinna flutti ég til Kaupmannahafnar og Bryndís og Gísli heimsóttu okkur Allan oft, bæði í Eskildsgade og á Hvalsøvej. Margar yndislegar stundir höfum við átt saman þar. Gísli eldaði hjá okkur, eldhúsið var eins og sprengja á meðan á eldamennskunni stóð, en þegar henni var lokið var eldhúsið eins og eftir jólahreingerningu. Allan og Gísli voru oft saman í eldhúsinu og kenndi hann Allan margar kokkakúnstir. Gísli var ófeiminn og blátt áfram, vantaði hann orð í dönskunni skáldaði hann þau sjálfur, t.d. varð gervihnöttur að „forloren måne“.

Mínar síðustu minningar með Gísla voru þegar ég var heima í sumar.

Ég heimsótti Bryndísi og Gísla á Sólvallagötuna, sat á rúmstokknum hjá honum og við ræddum um heima og geima. Gerðum grín að dönsku stjórnmálunum, Henrik drottningarprins og töluðum um slifsatísku Dana í gamla daga. Gísli talaði líka um sín veikindi, hvernig hann hefði það þann daginn. Þrátt fyrir vanlíðan gat hann grínast og prakkarast eins og alltaf. Ég er þakklát fyrir að eiga góðar og skemmtilegar minningar um góðan og tryggan vin.

Elsku Bryndís, börn, tengdabörn og barnabörn, við Allan vottum ykkur innilega samúð, megi Guð styrkja ykkur í sorg ykkar.