100 þúsund tonn af loðnu í hlut Íslendinga

Ágúst Ingi Jónsson

Benedikt Bóas

Heildaraflamark á loðnuvertíðinni verður 173 þúsund tonn í samræmi við aflareglu. Íslensk veiðiskip mega veiða 100.315 tonn, í hlut Norðmanna koma 45.005 tonn, Færeyingar fá 8.650 tonn og Grænlendingar mega veiða 19.030 tonn samkvæmt samningum við þessar þjóðir.

Hafrannsóknastofnun var við loðnumælingar frá 3. janúar þar til á miðvikudag er rannsóknaskipið Árni Friðriksson kom til heimahafnar. Auk Árna tóku rs. Bjarni Sæmundsson og veiðiskipin Sighvatur Bjarnason VE, Sigurður VE og Jóna Eðvalds SF þátt í verkefninu. Ákvörðun um aflamark byggist á nýrri aflareglu sem stjórnvöld ákváðu að taka upp vorið 2015 og byggist á því að skilja eftir 150 þúsund tonn til hrygningar með 95% líkum. Tekur aflareglan tillit til óvissumats útreikninganna, vaxtar og náttúrulegrar dánartölu loðnu, auk þess sem afrán þorsks, ýsu og ufsa á loðnu er metið.

Yfir 500 þúsund tonn í fyrra

Alls veiddust 517 þúsund tonn af loðnu á fiskveiðiárinu 2014/2015, en endanlegt aflamark var 580 þúsund tonn. 142 þúsund veiddust alls árið á undan, 551 þús. tonn 2012/13 og 747 þúsund tonn fiskveiðiárið 2011/12.

Ekki er hins vegar lengra síðan en fiskveiðiárið 2008-09 að loðnuaflinn í heild var aðeins 15 þúsund tonn, sem er það minnsta frá upphafi skipulegra loðnuveiða.

Fyrir og um aldamót var aflinn ár eftir ár um og vel yfir milljón tonn, mest 1.571 þúsund tonn 1996-7.

Leitarsvæðið náði frá Grænlandssundi og austur fyrir land. Árni Friðriksson hóf mælingar út af Víkurál þann 4. janúar, en varð frá að hverfa að kvöldi 5. janúar vegna óveðurs í Grænlandssundi. Árni hóf aftur mælingar til vesturs frá Kolbeinseyjarhrygg 7. janúar. Mælingunni lauk 13. janúar út af Víkurál. Aðstæður til bergmálsmælinga höfðu reynst erfiðar vegna veðurs mestalla yfirferðina og því ekki talið fært að nota niðurstöðurnar til ráðgjafar.

Góð vika

Dagana 13.-20. janúar var veður mjög gott til mælinga og á þeim tíma náði Árni Friðriksson mælingu með landgrunnsbrúninni frá Grænlandssundi austur að Bakkaflóadjúpi. Mat veiðistofns út frá þessari mælingu er um 675 þúsund tonn.

Sigurgeir Brynjar Kristgeirsson, framkvæmdastjóri Vinnslustöðvarinnar í Vestmannaeyjum, er ekki sáttur með að aflinn skuli vera svona lítill og furðar sig á því hvers vegna Norðmenn fái svona mikið.

„Það verður að segjast eins og er að þetta eru vonbrigði. Við vorum að vonast eftir meira en þessu. 100 þúsund tonn er mjög lítið.

Ef horft er til seiðarannsókna þá er þessi úthlutun minni en við gerðum ráð fyrir. Það er líka sérkennilegt að sjá hvað fer mikið til annarra þjóða, einkum Norðmanna. Það gengur ekki alveg upp í okkar huga að þeir séu að fá 45 þúsund tonn.“

Eldri aflareglan gaf góða raun

Hann gagnrýnir einnig vinnubrögðin við að setja nýja reglu um aflamark sem sett var á í fyrra. „Umræða um hana og vinnubrögð geta ekki talist ásættanleg. Við sem erum í útveginum komum þar hvergi nálægt og skiljum hana varla.

Við fréttum af þessari aflareglu seinni part síðasta sumars, ef ég man rétt, en þá fengum við einn kynningarfund og svo var hún sett á. Eldri aflareglan hafði gefið góða raun og samkvæmt henni hefði loðnukvótinn átt að vera umtalsvert stærri samkvæmt mælingu Hafró sem kynnt var í dag (gær). Þetta eru auðvitað ekki eðlileg vinnubrögð.“

Sigurgeir segir ekkert ákveðið hvenær bátar muni halda til veiða. „Þetta er ekki flókið. Það þarf ekki marga daga til að veiða þetta.“