María Jónsdóttir

Það var erfitt að vera í fjarlægu landi þegar móðir mín kvaddi, en við vorum alltaf svo nánar hvor annarri. Í huga mínum og hjarta finn ég nálægð hennar og minnist mömmu með hlýju og þakklæti. Það er gott að ylja sér við minningar frá liðinni tíð hvort sem ég var barn að aldri eða fullorðin manneskja. Það bjó í mömmu mikil seigla, gjafmildi, og kærleiksrík var hún mér og mínum. Spiladrottningin Maja í Vík eins og við sögðum stundum, hvort sem það var bridds, manni, vist, kani, skrafl, kasína eða jóna þá geislaði af henni gleðin og keppnisskapið við spilaborðið. Hún hafði gaman að vísum; kunni ógrynnin öll af alls konar vísum og ljóðum og fannst ekki leiðinlegt að kveðast á við okkur börnin sín þegar við vorum að alast upp. Lestur góðra bóka og krossgátur voru í miklu uppáhaldi. Mamma hafði fallega rithönd og fannst mikilvægt að skrifa alltaf á kort þegar hún gaf gjafir. Hún var víðlesin og margar bækur las hún oftar en einu sinni.

Þegar komið er að kveðjustund þykir okkur gott, mér og fjölskyldu minni, að hugsa um allar þær helgarferðir sem hún kom á Furuvellina síðustu árin eftir að pabbi lést. Tengdasonurinn eldaði góðan mat og hafði einstaklega gaman af því að bjóða sérríglas fyrir matinn. Þessar helgar var tekið í spil, spjallað og oft var farið í heimsóknir. Hún fræddi okkur um margt úr bernsku sinni og ljómaði þegar rifjaðar voru upp gamlar minningar. Mamma kynntist pabba á vertíð hér fyrir sunnan og þrátt fyrir að Keflavik yrði bærinn sem fóstraði hana í tæp 70 ár var hún fyrst og fremst Austfirðingur og ekkert jafnaðist á við fjörðinn hennar, Norðfjörð. Það var dásamlegt þegar hún orðin 89 ára og fór með tveimur barna sinna og uppáhalds frænku austur og maður fann svo innilega hvað þetta veitti henni mikla gleði.

Ég gæti sagt svo margt um alla umhyggjuna og það góða uppeldi sem ég fékk frá foreldrum mínum en í huganum ylja ég mér við minningarnar, hvort sem það var að ferðast með þeim um landið og austur á Norðfjörð á Moskvitchnum og gista í botnlausu hvítu tjaldi á leiðinni eða góðar stundir á Spánarströnd. Það er komið að því að kveðja og þar varð fyrir valinu ljóðið sem mér fannst alltaf vera um hana mömmu mína.

Elskulega mamma mín

mjúk er alltaf höndin þín.

Tárin þorna sérhvert sinn

sem þú strýkur vanga minn.

Þegar stór ég orðin er

allt það skal ég launa þér.

(Sig. Júl. Jóhannesson.)

Þín

Við fráfall tengdamóður minnar leitar hugurinn til baka, heil 30 ár aftur í tímann. Ég kornung byrjuð að skjóta mér í örverpinu hennar. Það er margt sem kemur upp í hugann, fallega heimilið þeirra hjóna í Krossholti 10 þar sem allt var svo smekklegt og skínandi hreint. Dásamlegir réttirnir sem María töfraði fram, að því er virtist með engri fyrirhöfn. Stebbi bróðir í eldhúsinu að heilsa upp á systur sína og grínast í henni.

María alltaf svo fín og vel tilhöfð en dró aldrei af sér í dugnaði, skar af netum í skúrnum, bakaði og fór í göngur til að heilsa upp á vinkonur sínar. Já, hún var mikil myndarkona sem fórst flest vel úr hendi. Spilakonan María er sérkafli út af fyrir sig, þvílíkt keppnisskap og aldrei gaf hún eftir, nema kannski þegar hún spilaði jónu við yngstu barnabörnin. Svo kom að því að við hjónin ákváðum að flytja til Danmerkur í nokkur ár. Ég veit að það var ekki auðvelt fyrir Maríu því hún sá ekki sólina fyrir börnunum okkar tveimur. Sem betur fer þá rættist úr þessu og tengdó komu til okkar á sumrin og við eyddum jólunum hjá þeim á Íslandi, þannig að þau fengu að njóta barnabarnanna. Það sýndi sig á dánarstundu hve mikil amma María var, barnabörnin umvöfðu hana og kærleikurinn skein úr hverri ásýnd. María var mikil fjölskyldumanneskja og tengingar hennar náðu langt út í stórfjölskylduna. Margir búa yfir hlýjum og góðum minningum um atlæti hennar og ástúð. María kvaddi okkur södd lífdaga, hún átti hamingjuríkt líf og hætti aldrei að hafa gaman af góðum mannfagnaði. Hún var skvísa fram í andlátið, réð krossgátur fram á það síðasta og tapaði aldrei einstakri kímnigáfu sinni. Ég kveð elskulega tengdamóður með þakklæti í huga fyrir allt sem hún hefur gefið mér og börnum mínum.

Elsku amma Mæja. Það eru margar minningarnar sem koma upp þegar ég sest niður og minnist ömmu minnar. Við vorum góðar vinkonur og áttum oft gott spjall saman um gömlu góðu dagana. Það voru rólegar og góðar stundir þegar ég naglalakkaði þig en þú varst svo ánægð með að hafa góðar neglur og vildir vera vel til höfð.

Amma var frá Norðfirði og eitt sumar fórum við austur saman og mikið sem amma hafði gaman af því. Í barnaskóla tók ég viðtal við ömmu sem skólaverkefni og nefndi það „þegar amma var ung“, en þar sagði hún mér meðal annars frá bernsku sinni, og hversu yndislegt henni fannst að hafa alist upp á Norðfirði í Víkinni. Hún sagði mér frá frönsku skútunum sem komu og áhöfnin gaf krökkunum beinakex í staðinn fyrir ber sem þau höfðu tínt í berjamó. Hún sagði mér líka frá skólagöngu sinni og að íslenskan hefði verið hennar uppáhald, sérstaklega málfræðin en hún var í stúku sem hét vorperlan nr. 64 og var ritari síðasta árið.

Amma og afi komu reglulega inn á heimili foreldra minna þegar ég var barn og gættu okkar Ásgeirs þegar foreldrarnir voru uppteknir erlendis. Þá var aldrei spurning um annað en að hlaupa heim í hádeginu og fá heita kakósúpu og kruður sem amma beið með. Þetta voru ljúfar stundir sem við systkinin minnumst með þakklæti.

Elsku amma, ég veit að afi hefur tekið á móti þér með útbreiddum faðmi og nú leiðist þið um lífsins helgidóm eins og segir í kvæðinu Draumur fangans sem ykkur þótti svo vænt um.