Ágúst Ingi Jónsson
aij@mbl.is
Borgarstjóri hefur ítrekað áskorun borgarstjórnar til Alþingis frá því í nóvember 2014 um stækkun griðasvæðis hvala í Faxaflóa. Í bréfi Dags B. Eggertssonar til Þorgerðar Katrínar Gunnarsdóttur sjávarútvegsráðherra segir að gríðarmiklir hagsmunir íslenskrar ferðaþjónustu séu að veði.
Hrefnuveiðar hafa um árabil verið stundaðar í Faxaflóa og hafa verið deilur milli talsmanna hvalaskoðunarfyrirtækja og hvalveiðimanna um það hvar skuli draga mörkin; hvar megi veiða og hvar ekki. Sumir hafa viljað banna hrefnuveiðar á flóanum öllum eða innan svæðis sem markast nokkurn veginn af Garðskaga á Reykjanesi og Arnarstapa á Snæfellsnesi.
Vorið 2013 stækkaði þáverandi sjávarútvegsráðherra, Steingrímur J. Sigfússon, griðasvæðið á Faxaflóa skömmu áður en hann lét af embætti og var þá miðað við griðasvæði austan við beina línu frá Garðskagavita norður í Skógarnes á Snæfellsnesi.
Hvalveiðimönnum fannst þetta of stórt svæði og bentu á að megnið af hrefnuveiðum á flóanum færi fram innan þessara marka og með þessari afmörkun myndu hrefnuveiðar á flóanum leggjast af.
Hvorki horft til vísindalegra sjónarmiða né hagsmuna veiða
Arftaki Steingríms, Sigurður Ingi Jóhannsson, færði mörkin aftur í samt horf sumarið 2013. Nú er því miðað við að ekki megi veiða hvali á svæði sem markast af Akranesi og Garðskagavita.Í tilkynningu frá sjávarútvegsráðherra í júlí 2013 segir að ákvörðun um stækkun griðasvæðis í maí 2013 hafi ekki verið í samræmi við tillögur Hafrannsóknastofnunar um afmörkun svæða til hvalaskoðunar frá mars 2009. Eins hafi legið fyrir álit stofnunarinnar frá 2012 um að ekki hafi verið sýnt fram á að meint aukin fælni hrefnu í Faxaflóa stafi af hvalveiðum á veiðisvæðinu. „Það er mat ráðherra að með þessari ákvörðun frá því í maí sl. hafi hvorki verið horft til vísindalegra sjónarmiða né hagsmuna hrefnuveiða á svæðinu,“ segir í tilkynningu ráðherra.
Í fyrrnefndu bréfi borgarstjóra segir meðal annars: „Uppbygging hvalaskoðunarfyrirtækja við Gömlu höfnina hefur styrkt og eflt fyrirtæki og mannlíf á svæðinu, þar sem þúsundir ferðamanna leggja leið sína á svæðið og njóta þar afþreyingar og þjónustu með tilheyrandi tekjuauka fyrir þjónustuaðila og Reykjavíkurborg. Stækkun griðasvæðis og hvalaskoðunarsvæðis í Faxaflóa er því mikið hagsmunamál...,“ segir m.a. í bréfi Dags B. Eggertssonar. Jafnframt minnir hann á að samtök ferðaþjónustunnar hafi ítrekað lagt fram áþekkar áskoranir.