Kristján H. Johannessen
khj@mbl.is
Greining Íbúðalánasjóðs á vöntun á húsnæðismarkaði hér á landi hefur leitt í ljós að uppsafnaður mismunur á framboði og eftirspurn íbúðarhúsnæðis er um 4.600 íbúðir, sé tekið tillit til þess að um 1.600 íbúðir séu á hverjum tíma í skammtímaleigu til ferðamanna. Þá er heildarþörf á uppbyggingu á íbúðarhúsnæði á næstu þremur árum alls 9.000 íbúðir.
Er sagt frá þessu í tilkynningu á heimasíðu Velferðarráðuneytisins, en greiningin var unnin að beiðni Þorsteins Víglundssonar, félags- og jafnréttismálaráðherra.
„Þegar meta skal hver þörfin er fyrir húsnæði er mikilvægt að skoða hversu mikið íbúðum hefur fjölgað undanfarin ár og leggja mat á birgðastöðu á landsvísu. Á árunum fyrir hrun fjölgaði íbúðum mun meira en um 1.700 íbúðir á ári,“ segir í greiningu Íbúðalánasjóðs, en almennt er talið að íbúðum þurfi að fjölga u.þ.b. um 1.700 á ári á landinu öllu til þess að mæta eðlilegri þróun.
„Íbúðum fjölgaði að meðaltali um tæplega 3.900 á ári á árunum 2005-2008, en svo tók við tímabil þar sem mjög lítið var byggt. Á árunum 2009 til 2013 fjölgaði að meðaltali um 621 íbúð á landinu öllu,“ segir þar einnig.
Ferðamönnum fjölgað um 80% á síðastliðnum tveimur árum
Skýrsluhöfundar benda einnig á að mikil fjölgun ferðamanna hingað til lands hafi haft talsverð áhrif á framboð íbúða, en á síðasta ári komu um 1,8 milljónir ferðamanna hingað og hefur þeim fjölgað um 80% á síðastliðnum tveimur árum. „Á sama tíma hefur framboð á hótelgistirými ekki aukist nema um 40% samkvæmt gögnum Hagstofunnar. Ætla má að ferðamenn séu því í auknum mæli í heimagistingu, tjöldum eða að nýta sér annars konar gistimáta,“ segir í greiningu Íbúðalánasjóðs.Þá er bent á að tölur um fjölda landsmanna sem bjóða fram íbúðir sínar til heimagistingar, eða Airbnb-leigu, séu óaðgengilegar þar sem slíkt kemur ekki fram í opinberri skráningu. Notast skýrsluhöfundar hins vegar við erlenda gagnasíðu um Airbnb-skráningar víðs vegar um heim. Samkvæmt henni voru í lok febrúar sl. alls 5.820 einingar á skrá til leigu hér á landi og þar af voru um 4.900 heilar íbúðir.
„Af þessum 5.820 einingum voru 3.587 skráðar á höfuðborgarsvæðinu. Airbnb-skráningum alls hefur fjölgað um ríflega 1.000 hér á landi á um það bil hálfu ári, sem verður að teljast mikil aukning á tímum þar sem mikill skortur er á framboði húsnæðis,“ segir í skýrslu.