Bergþóra Jóhannsdóttir, húsmóðir, fæddist 27. febrúar 1918 í Reykjavík á Laugavegi 63. Hún lést 2. janúar 2018 á Borgarspítalanum í Reykjavík.

Foreldrar hennar voru Jóhann Ögmundur Oddsson, kaupmaður í Reykjavík, f. 12.2. 1879 í Árbæ í Árnessýslu, d. 25.10. 1964, og Sigríður Halldórsdóttir húsmóðir, f. 30.9. 1880 í Stokkseyrarseli við Stokkseyri, d. 6.5. 1947.

Maki Bergþóru var Kristján Guðmundsson, framkvæmdastj. Æskunnar, f. 6.9. 1917, d. 21.9. 1991. Bergþóra og Kristján gengu í hjónaband 27.5. 1939. Þau eignuðust fimm börn: Jóhann Kristjánsson, f. 7.2. 1940, maki Agnethe Kristjánsson, f. 18.5. 1942. Dætur þeirra eru Linda, f. 8.6. 1965, og Helga, f. 2.7. 1967. Nína Valgerður Kristjánsdóttir, f. 13.9. 1943. Dóttir hennar, Bergþóra Kristín, f. 1.8. 1964. Sigurður Halldór Kristjánsson, f. 14.1. 1950. Guðmundur Kristján Kristjánsson, f. 12.8. 1957. Kjartan Oddur Kristjánsson, f. 27.11. 1959, maki Júlíana Friðrika Harðardóttir, f. 5.5. 1964. Börn þeirra Kristján Oddur Kjartansson, f. 9.7. 1993, Helga Þóra, f. 9.7. 1993, d. 29.5. 2006, og Friðrik Björn, f.7.3. 1995.

Barnabarnabörnin eru sjö og barnabarnabarnabörnin þrjú.

Útför Bergþóru fór fram 8. janúar 2018.

Það er sárt þegar kemur að leiðarlokum. Aldur er afstæður, það sannaðist á elskulegu ömmu minni Bergþóru. Hún hefði orðið 100 ára í lok febrúar en örlögin gripu inn í. Amma hrasaði skömmu fyrir jól og eitt leiddi af öðru þar til yfir lauk á örskömmum tíma. Það má sannarlega gleðjast yfir því að amma átti langt og ánægjuríkt líf, hélt fullum andlegum styrk til lokadags og var að því leyti ekki tilbúin að fara. En enginn veit sína ævi fyrr en öll er. Ég gleðst fyrst og fremst yfir minningunni um ömmu, sterka og glæsilega konu sem náði háum aldri við góða heilsu.

Ég og amma höfum alla tíð verið nánar, miklar vinkonur og ræktað okkar vinskap. Amma var ekki bara móðuramma mín heldur líka besti vinur minn. Ávallt reiðubúin að taka þátt í hugmyndum mínum og sjaldan sagði amma nei. Og alltaf var hún tilbúin með sinn hlýja faðm.

Amma Bergþóra var mér fyrirmynd um margt. Ég lærði af henni að taka hlutunum með jafnaðargeði og reyna að gera sem best úr þeim. Hún amma bjó líka yfir andlegum styrk og ákveðni sem hún fór vel með. Alltaf til staðar, lét sig sjaldan vanta og var aldrei uppáþrengjandi eða með miklar kröfur. Og iðin var hún. Þó að amma ætti stutt eftir í 100 ára afmælið sitt þá var hún búin að skrifa öll jólakortin og finna gjafir fyrir ættingjana í byrjun desember eins og endranær. Allt var tilbúið og vel skipulagt. Orka ömmu virtist ávallt óþrjótandi enda undi hún sér vel við hannyrðir, saumaskap og alls kyns föndur.

Amma var fagurkeri og snyrtileg í öllu því sem að henni snéri. Fram á síðasta dag lagði hún mikið upp úr því að vera vel til höfð og vel klædd og ávallt með varalit. Hún var sannarlega virðuleg og glæsileg eldri kona sem vakti athygli þar sem hún kom.

Um leið og ég kveð ömmu mína með virðingu og þökk vonast ég til að geta nýtt mér leiðsögn hennar og sýn á að nálgast beri hið góða í hverjum manni. Gleði, virðing, réttsýni og heiðarleiki var henni eðlislægur ásamt ræktarsemi við sitt fólk. Mér er að leiðarlokum efst í huga þakklæti fyrir þann tíma sem ég átti með ömmu minni og nöfnu og allar þær ljúfu og góðu stundir sem við áttum saman.

Hvíl í friði, elsku amma mín,

þín dótturdóttir og nafna,

Bergþóra Kristín.

Mikil heiðurskona og vinur minn er nú horfin, hún datt og meiddi sig 12. desember sem leiddi til þess að hún fékk ekki lifað lengur með okkur. Hennar munum við öll sárt sakna. En svona er nú lífið, það er að gleðjast og sakna, sakna vina og gleðjast með vinum. Þó að ég ætti heima langt frá hennar stað þá skiptumst við oft á kveðjum og áður en þetta kom fyrir hana þá hafði hún skrifað á jólakort og sent mér, eftir hlýleg orð var þessi vísa:

Hamingjan gefi þér gleðileg jól

gleðji og vermi þig miðsvetrarsól.

Brosi þér himinninn heiður og blár,

og hlýlegt þér verði komandi ár.

Svona var hún alltaf, alltaf fann hún orð til að gleðja í hvert sinn sem ég talaði við hana. Þessi kunningsskapur hafði staðið í svo mörg ár. Börnin hennar komu alltaf í sveitina, þrjú þeirra eru miklir vinir mínir og sá vinskapur mun aldrei slitna heldur mun hann endast meðan ævin varir. Maðurinn hennar var líka í sveit hjá foreldrum mínum í sex eða sjö sumur, hann reyndi að vera annars staðar í sveit en undi þar ekki. Móðir hans var Eyfellingur og hét Símonína, hún dó í spænsku veikinni og hét í höfuðið á föðurbróður sínum Símoni Guðmundssynin sem drukknaði í Steinholtsá 1867. Við hann er kenndur steinn eða bjarg sem má sjá þegar ekið er að Þórsmörk. Dóttir þeirra heitir Nína, þannig að nafn Símonar lifir bæði meðal fólksins og í umhverfinu.

Bergþóra var ákaflega traust og myndarleg kona. Hún var góð og mikill vinur vina sinna, þess naut ég. Það var ákaflega gaman að hitta hana. Alltaf höfðum við nóg að tala um og hún sagði mér svo margt, margt um hvernig allt var. Þó að hún ætti heima í Reykjavík fylgdist hún með öllu sem gerðist í sveitinni og það var traust samband, einlæg vinátta sem aldrei bar skugga á, við töluðum um allt milli himins og jarðar og alltaf var svo gott að koma til hennar. Hún hafði skoðanir á öllu sem fyrir bar hverju sinni, ákaflega gott skinbragð og gott að tala við hana um allt. Við skrifuðum stundum löng bréf hvort til annars þar sem við skiptumst á skoðunum og höfðum bæði gaman af held ég. Að endingu votta ég börnum hennar og barnabörnum mína dýpstu samúð.

Grétar Haraldsson

frá Miðey.

Bergþóra Jóhannsdóttir vann í áratugi með okkur hjónum í safnaðarstarfi við Dómkirkjuna. Einkum var það kvenfélagið sem naut hennar, en hún var þannig gerð, að allt menningarlíf höfðaði til hennar og kallaði á afstöðu, sem hún tók gjarna og stóð við af heilum hug. Þess vegna kom hún víðar að málum. En við vorum einnig tengd fjölskylduböndum, sem gaf okkur innsýn í fjölskyldulíf og vinahring. Þegar við minnumst hennar nú er leiðir skilur um sinn, þá koma okkur fyrst í hug orð Davíðs Stefánssonar, sem hann orti til móður sinnar:

Þú áttir þrek og hafðir verk að vinna

og varst þér sjálfri hlífðarlaus og hörð.

Þú vaktir yfir velferð barna þinna,

þú vildir rækta þeirra ættarjörð.

Frá æsku varstu gædd þeim góða anda,

sem gefur þjóðum ást til sinna landa,

og eykur þeirra afl og trú,

en það er eðli mjúkra móðurhanda

að miðla gjöfum eins og þú.

Allt þetta sem Davíð mærir mest hjá móður sinni á sér bergmál og samhljóm í lífi Bergþóru. Fjölskyldulífið í kringum hana segir þar sína sögu. Henni var gefinn mikill dugnaður og jafnframt hagar hendur sem urðu dýrmæt verkfæri atorku hennar. Í Kirkjunefnd kvenna Dómkirkjunnar, eins og kvenfélagið heitir, var unnin mikil handavinna fyrir árlega basara. Þar munaði mikið um Bergþóru. Auk þess að vera mikilvirk, skilaði hún bæði fallegu og vel unnu verki. Þar sameinuðust myndarskapur og handlagni í hverjum hlut. Hún var skaprík, en þó miklu auðugri að vináttu og ekki síst kærleika til þess málefnis, sem unnið var fyrir.

Bindindishreyfingin var henni kær og einnig þar gaf hún bæði hug og hönd í starfi.

Það var jafnan skemmtilegt að ræða við Bergþóru. Hún var svo vel gefin og umræðan því alltaf á vitrænum nótum, uppbyggileg og mannbætandi. Það var ætíð svo gott að njóta návistar þessarar fallegu, greindu og myndarlegu konu.

Allt þetta hljótum við að þakka, en þó mest og best þann kærleika sem hún sýndi okkur hjónum frá upphafi kynna og umvafði okkur alla tíð.

Kirkjunefnd kvenna Dómkirkjunnar hefur beðið okkur að flytja henni hér einlæga þökk fyrir alla hennar gjörð í starfinu þar.

Við segjum öll:

Far þú í friði,

friður Guðs þig blessi,

hafðu þökk fyrir allt og allt.

(Vald. Briem.)

Dagbjört og Þórir

Stephensen.

HINSTA KVEÐJA
Hún lifði með tign í tæpa öld,
trygg og einlæg hún var.
Hjá Bergþóru birtan var við völd,
bræðraþel hlýtt til annarra bar.

Baráttu lífsins harða hún háði,
hetja hún var í hverri þraut.
Margur sem þekkti hana drjúgt hana dáði,
hún dýrmæt var öllum á lífsins braut.

Sem læknir ég þekkti hana í þrjátíu ár,
með þakklæti hennar er minnst.
Hún skilur hvergi eftir sig sár,
en sælu í hjarta innst.

Ólafur F. Magnússon.