Róbert segir neytendur á stöðum eins og Kína ekki vana þorski og ýsu. Beint flug frá Íslandi þangað eða á aðra áfangastaði í Asíu gæti því skipt meira máli fyrir útflutning á ferskum laxi sem selst nú þegar í þessum heimshluta.
Róbert segir neytendur á stöðum eins og Kína ekki vana þorski og ýsu. Beint flug frá Íslandi þangað eða á aðra áfangastaði í Asíu gæti því skipt meira máli fyrir útflutning á ferskum laxi sem selst nú þegar í þessum heimshluta. — Morgunblaðið/Hari
Flugvallarstarfsmenn afferma vél í Keflavík. Í breiðþotunum rúmast 16-17 tonn af fragt og hægt að hafa vörurnar á brettum sem flýtir afgreiðslu.
[ Smellið til að sjá stærri mynd ]
Ásgeir Ingvarsson ai@mbl.is Með beinu flugi til Dallas má eiga von á ferskum íslenskum fiski á Texas-markað. Óljóst er hvaða þýðingu fyrirhugað beint flug frá Íslandi til Asíu mun hafa fyrir íslenska fiskútflytjendur því takmörkuð eftirspurn kann að vera þar eftir þorski og ýsu.

Íslenskir fiskútflytjendur eru fljótir að bregðast við þegar nýir áfangastaðir bætast við leiðakerfi íslensku flugfélaganna eða þegar erlend flugfélög byrja að fljúga til Íslands. „Það á þó aðallega við um heilsárs áfangastaði enda töluverð vinna að koma á nýjum viðskiptasamböndum á hverjum stað og ekki endilega forsenda fyrir útflutningi á fiski með flugi þegar aðeins sumarflug er í boði,“ segir Róbert Tómasson, framkvæmdastjóri Cargo Express.

Fyrirtækið stofnaði Róbert árið 2008 en Cargo Express sér um alla fraktsölu fyrir WOW air og er fragtumboð fyrir nokkur erlend flugfélög sem fljúga til Íslands. WOW air er stærsti viðskiptavinur Cargo Express og á í dag 60% hlut í rekstrinum í gegnum fjárfestingafélagið Titan.

Bandaríkin stærsti markaðurinn

Cargo Express tók þátt í Sjávarútvegssýningunni í Boston um helgina og var þar í fyrsta skipti með eigin bás. Róbert segir það hafa verið gert til að auka sýnileika fyrirtækisins vestanhafs enda hefur flugtengingum milli Íslands og Bandaríkjanna fjölgað mjög og Bandaríkin orðin einn stærsti markaður Cargo Express. Er það stækkun leiðakerfis WOW air sem hefur drifið áfram vöxtinn í umsvifum Cargo Express á svæðinu:

„Við vinnum mjög náið með WOW air og ég þykist vita, þó að það sé kannski ekki ráðandi þáttur, að þau taka það með í reikninginn við val á nýjum áfangastöðum hvort búast má við meiri eða minni eftirspurn eftir flugfragt,“ segir Róbert og bendir t.d. á nýjan fluglegg til Dallas sem tekinn verður í notkun seint í maí. „Þangað verður flogið með breiðþotu þrisvar í viku, og mögulegt að flytja mikið magn af fiski og annarri vöru. Að jafnaði rúmast um 16-17 tonn af fragt í breiðþotunum og munar líka mikið um að hafa má vörurnar á

pallettum frekar en að þurf að stafla þeim með handafli um borð. Það breytir allri meðferð vörunnar og þýðir að hægt er að hlaða og afhlaða meira vörumagn á skemmri tíma.“

Róbert segir íslenska fiskútflytjendur þegar hafa samið við kaupendur í Texas sem taka munu við fiski sem berst þangað með flugi beint frá Íslandi. „Það sama gerðist þegar byrjað var að fljúga beint til Los Angeles og San Francisco, og við höfum líka flutt töluvert af fiski til Flórída eftir að WOW byrjaði að fljúga beint á Miami.“

Fundu lausn í Flórída

Því miður hefur WOW air ákveðið, að svo stöddu, að hætta að fljúga beint til Miami eftir páska, og kemur það sér illa fyrir íslenska seljendur sem hafa byggt þar upp góðan kaupendahóp. Segir Róbert að það hvíli þá á Cargo Express að finna hentuga lausn: „Við höfum fundið aðra þægilega flutningaleið þar sem fiskurinn fer til Flórída í gegnum London og París, og þar sem tengingarnar eru góðar þá tapast enginn tími þótt þessi leið sé farin.“

Róbert segir bætta kælingu og greiðari flutninga á sjó hafa valdið því að núna fer mun meira af ferskum fiski sjóleiðina til Evrópu. „Þegar ég byrjaði í þessum geira árið 1998 skiptist hlutfallið gróflega þannig að 80% af ferskum fiski fóru með flugi og 20% með skipi. Í dag hafa hlutföllin snúist við, en magnið líka aukist og sennilegt að þessi 20% sem fara með flugi í dag séu mun meira magn af fiski en 80% sem fóru flugleiðis áður.“

Þó svo að sjóflutningarnir sæki á segir Róbert að alltaf verði þörf fyrir flutninga á fiski með flugi. Á mörgum markaðssvæðum sé flugið eini raunhæfi kosturinn fyrir ferskan fisk og þar sem koma má fiskinum á markað sjóleiðina nýta seljendur flutninga með flugi til að fylla upp í göt sem myndast á milli siglinga.

Lax til Asíu, frekar en þorskur

Mikil umferð er um Keflavíkurflugvöll og mun meira pláss um borð í vélunum en þarf undir allan þann íslenska fisk sem seldur er ferskur til erlendra kaupenda. Róbert segir suma flugleggi fullnýtta undir fisk á meðan aðrar flugleiðir gætu tekið meira magn. „Það er t.d. ekki meira pláss í vélunum sem fljúga til Boston og fragtplássið uppselt langt fram í tímann. Við finnum samt lausnir fyrir alla viðskiptavini og grípum t.d. til þess ráðs að fljúga með fiskinn til New York í staðinn og flytja með vöruflutningabílum áfram til Boston.“

Á suma áfangstaði fer hins vegar lítill sem enginn íslenskur fiskur, t.d. til Osló, og svo mikil flugumferð er um Keflavíkurflugvöll að framboðið á fragtplássi er miklu meira en sjávarútvegurinn hefur þörf fyrir. Cargo Express fyllir því laust pláss með vörum á leið yfir hafið, og til Íslands. „Við flytjum t.d. töluvert af berjum frá Kaliforníu til Evrópu, og höfum gert samninga við erlendar póststofnanir um að ferja póst á milli heimshluta,“ upplýsir Róbert.

Áhugavert verður að sjá hvað gerist þegar íslensku flugfélögin hefja beint flug til Asíu, eins og þau hafa boðað. Þar með myndi opnast greið leið fyrir ferskan íslenskan fisk inn á mjög spennandi markaðssvæði. „Þetta hefur borist í tal í samræðum við fiskútflytjendur og benda þeir á að fisktegundir eins og þorskur og ýsa, sem er uppistaðan í útflutningi til annarra svæða, eigi kannski ekki erindi við staði eins og Kína, nema ráðist verði í markaðsátak til að koma þessum tegundum á kortið hjá neytendum þar í landi. Í staðinn liggur beinast við að flytja íslenskan lax inn á þessa markaði, eins og Noregur og Síle gera nú þegar.“