Ragnheiður Ester Guðmundsdóttir

Elsku amma Ester hefur fengið hvíldina sem hún í nokkurn tíma hafði óskað eftir. Amma náði með sínu hlýja og umhyggjusama viðmóti að sá fræjum til framtíðar. Okkur er minnisstætt hversu innilega hún tók á móti okkur eftir löng ferðalög landshluta á milli. Það var svo gott að koma inn um dyrnar á Þröm og sjá ömmu efst í tröppunum með sitt fallega, einlæga bros og opna hlýja faðminn sinn. Kærleikinn og umhyggjan leyndi sér ekki. Samverustundirnar og samtölin við eldhúsborðið í Þröm voru einnig eftirminnileg. Oft var frekar fjölmennt við borðið og endalausar veitingar. Amma stóð í eldhúskróknum og tók undir samræður en vildi þó fyrst og fremst sjá til þess að enginn færi svangur frá borði. Amma vildi öllum það besta og var í raun hin skýrasta mynd af Pollyönnu sem við nefnum af og til þegar sópa þarf vandamálum til hliðar og horfa á kosti, fremur en ókosti í lífinu. Hún gladdist iðulega yfir samverustundum með sínum nánustu. „Ertu komin að finna ömmu gömlu,“ sagði hún iðulega þegar maður birtist í dyrunum og í seinni tíð á Lundi. Ef hún var spurð um líðan var hún þó alltaf fljót til svars að hún hefði það nú gott. Hún vildi aldrei að nokkur maður hefði áhyggjur af sér. Amma var þakklát og æðrulaus. Mögnuð á svo margan hátt.

Minningarnar lifa um ókomna tíð.

Elsku amma Ester, takk fyrir allt. Við erum þakklátar þér. Í huganum beið afi á hvítum hesti með annan í taumi tileinkuðum þér, sem tölta mjúkt með ykkur inn í eilífðina.

Þegar horft er til baka á árin sem við systur bjuggum á Laugarvatni, þá eru allmargar minningar sem koma upp í hugann tengdar bæði ömmu og afa í Þröm. Að skóla loknum á daginn þegar við vorum farnar að finna fyrir hungri þá lá leiðin oft í Þröm því við vissum að amma tæki á móti okkur efst í tröppunum, brosandi með opinn faðminn og gæfi okkur að borða, alveg sama hvernig stóð á hjá henni. Ef það var ekki jólakaka eða vínarbrauð úr búrinu sem boðið var upp á þá var hrært í pönnsur eins og ekkert væri sjálfsagðara. Á meðan vorum við spurðar spjörunum úr á meðan hún hlustaði af gaumgæfni og einstökum áhuga. Oftar en ekki var húsið hjá ömmu og afa fullt af börnum og aldrei fundum við fyrir því að við værum of mörg eða með of mikil læti, amma brosti bara og bakaði enn stærri stafla af pönnukökum handa okkur. Stundirnar sem maður átti með ömmu, hvort sem það var úti í garði að dytta að blómunum, göngutúrarnir, spilakennslan eða ferðirnar í berjamó eru ómetanlegar og eins sögurnar sem hún sagði okkur á seinni árum um æsku sína og ævintýri. Þessar minningar verða vel varðveittar og ylja þegar hugsað er til baka. Femíníska eðlið var sterkt og hún fullvissaði okkur um það að við gætum að sjálfsögðu gert allt eins og karlmenn og lagði sérstaka áherslu á allt sem fól í sér tækifæri til menntunar, því það að geta ekki eitthvað var ekki til í hennar orðaforða. Amma okkar var hlý, einstaklega þolinmóð og alltaf tilbúin að bjóða faðmlag og öryggi. Hún var fyrirmynd okkar systra í mörgu og lærðum við mikið af henni hvernig á að koma fram við fólk, því hún tók öllum eins og þeir voru og aldrei voru viðhöfð neikvæð orð um aðra.

Elsku amma okkar, takk fyrir að vera alltaf til staðar, takk fyrir fallega brosið þitt og hlýja faðminn. Við kveðjum þig með þakklæti og söknuði en vitum að þú ert komin til afa (og þið farin að bralla eitthvað saman).

Hvíl í friði, elsku amma okkar,

Amma Ester hefur kvatt þennan heim.

Hún fæddist á Hólmavík og eyddi fyrstu árum sínum þar með móður sinni. Fjögurra ára gömul var hún send til föður síns, sem hún hafði aldrei séð, í heiðarkotið Þröm í Blöndudal í Austur-Húnavatnssýslu. Móður sína hitti hún ekki aftur fyrr en átta árum síðar. Amma var feimin og óörugg í fyrstu við þennan bláókunnuga mann en það breyttist fljótt. Amma bjó næstu árin í torfbæ hjá föður sínum og fóstru sem jafnframt var móðursystir hennar. Amma varð strax mjög hænd að föður sínum og varð samband þeirra afar náið. Hún kunni fátt skemmtilegra en að vera með honum í náttúrunni, við að veiða fisk, smala, heyja og gera allt það sem gert var í sveitinni. Hún var alla tíð mikið náttúrbarn, þekkti allar plöntur landsins og einnig alla fugla og fjárglögg var hún með eindæmum.

16 ára gömul flutti hún á mölina í þeim tilgangi að vinna sér inn peninga til að geta menntað sig. Vann hún m.a. í fæðingarbæ mínum, Keflavík. Leiðin lá svo í Héraðsskólann að Laugarvatni þaðan sem hún lauk landsprófi 1948, með láði, þá ófrísk að tvíburunum. Á þessum námsárum sínum á Laugarvatni kynntist hún ástinni sinni, Þorkeli Bjarnasyni.

Að námi loknu fluttist hún til móður sinnar í Reykjavík. Leiðin lá svo aftur til Þorkels og Laugarvatns og þau gengu í hjónaband 1952. Bjó unga fjölskyldan fyrst í Garði en 1970 fluttu þau svo í sitt eigið húsnæði sem nefnt var Þröm.

Amma átti sér þann draum heitastan að mennta sig en örlögin höguðu því þannig að sá draumur rættist ekki. Hún lagði þess vegna mikla áherslu á að börnin hennar og barnabörnin menntuðu sig. Nú tók við móður- og húsfreyjuhlutverkið. Sjö börn á 13 árum var ærinn starfi og fjölskyldufaðirinn mikið í burtu starfs síns vegna. Hún átti samt sín áhugamál sem hún náði að sinna. Hún hafði m.a. þann háttinn á að eftir að hún var búin að koma börnunum í háttinn á kvöldin þá skellti hún sér á hestbak, oftar en ekki á sínum uppáhaldshesti, Funa.

Amma var bráðgreind, mikill ljóða- og vísnavinur. Hún var dugleg að lesa fyrir börn sín og syngja þau í svefn með undurfagurri söngrödd.

Amma var hörð af sér og bar harm sinn í hljóði, ákveðin og með sterkar skoðanir. Amma bar hag þeirra fyrir brjósti sem minnst máttu sín í samfélaginu, var rauðsokka, jafnréttissinni og jafnaðarmaður. Hún var mikill friðarsinni og hafði óbeit á öllu hernaðarbrölti. Hún gerði allt vel sem hún tók sér fyrir hendur og til marks um það hafði hún ekkert sérstaklega gaman af að elda mat en það breytti því þó ekki að allt sem hún reiddi fram var algert lostæti.

Amma ræddi lítið um sín örlög og síns fólks: „Þýðir ekkert að tala um það, svona var þetta bara,“ var hennar lífsspeki.

Amma Ester var yndisleg. Ég er svo heppinn að hafa verið mikið hjá henni og afa á Laugarvatni og bý að því alla tíð. Ég er gríðarlega þakklátur fyrir allt sem hún gaf mér. Mínar allra skemmtilegustu stundir voru hjá þeim í sveitinni í því undursamlega umhverfi sem Laugarvatn er.

Ömmu verður sárt saknað en hún kveður södd lífdaga. Hvíl í friði, elsku besta amma mín.

Mágkona mín, Ragnheiður Ester Guðmundsdóttir, er látin. Mig langar til þess að þakka henni fyrir ógleymanlegar samverustundir og allt það góða sem hún lét frá sér fara. Við fórum á hestbaki frá Laugarvatni til Þingvalla og var sú ferð svolítið eftirminnileg vegna þess að knapinn fékk ekki að ráða. Hún var ættuð úr sveit og þurfti því að sýna hvað hún kunni, til dæmis hvað hún hefði gott lag á hestunum. Það var hennar yndi að fara á hestbak og oft var farið í lok dags með Olla í reiðtúr á gæðingunum þar sem hleypt var á skeið. Minning lifir um ferðir í berjabrekkurnar þar sem hún lét ekki deigan síga við að fylla föturnar. Margs er að minnast og verkefnin mörg er árin liðu.

Hjartans þakkir fyrir allt.

Að ala upp sjö börn er ærið verkefni. Það eru engar orður veittar fyrir slíkt eða gull-, silfur- eða bronsmerki. Af hverju veit ég ekki en mikið væri það viðeigandi og verðskuldað. Að taka svo að sér unglingsstelpu inn á heimilið, rétt þegar fór að fækka í hópnum og þau elstu voru flutt að heiman, það var nákvæmlega það sem Ester og Olli móðurbróðir minn gerðu og þvílíkar móttökur. Þröm var mitt heimili á menntaskólaárunum á Laugarvatni og þar var húsmóðirin í aðalhlutverki. Að fá að vera hluti af fjölskyldunni á þessum árum var ómetanlegt, líf og fjör alla daga og enginn maður með mönnum nema hann hefði þekkingu á hestum og körfubolta. Á þessum árum var Olli mikið í burtu vegna vinnu sinnar sem hrossaræktarráðunautur en hann vissi að heimilið var í góðum höndum. Þegar litið er til baka er hreint aðdáunarvert hve þessi ljúfa og yndislega kona, hún Ragnheiður Ester, lét allt ganga, hljóðlaust og rólega en afköstin meiri en nokkur gerði sér grein fyrir. Mestu ljúfmenni geta haft miklar og sterkar skoðanir sem betur fer og Ester var föst fyrir og stóð á sínu þegar þörf var á eða þegar rætt var um pólitík. Þá var gaman og sú kona gæti verið stolt af sjálfri sér sem hefði verið jafn mælsk og sannfærandi og hún vinkona mín, húsmóðirin í Þröm. Það eru yndislegar minningar sem lifa um árin á Laugarvatni, menntaskólaárin, sumarfríin með fjölskyldunni þegar keyrt var frá Húsavík á Laugarvatn til að hitta frændfólkið og allar góðu samverustundirnar. Minningar um Pink Floyd hljóma í stofunni á hæsta styrk og húsmóðurina láta sem ekkert sé, þar þurfti taugar til. Henni var skemmt þegar ég unga, fríska stelpan, nennti ekki að ganga í kaupfélagið og fékk gamla traktorinn í lánaðan. Kom svo gangandi heim því það var hvergi hægt að geyma mjólkurpokana í traktornum. Þá var hlegið og er enn hlegið þegar rifjað er upp. Minningin um okkur frændsystkinin á leið í skólann kemur upp í hugann en það var erfitt að fylgja eftir stóru skrefunum hans Gylfa. Það verður aldrei fullþakkað, sú einstaka hlýja sem mér var sýnd alla tíð þegar komið var á Laugarvatn og nú síðast í Lund á Hellu. Við Ester mynduðum snemma sterk vináttubönd og traust og góð vinátta ríkti milli okkar. Ég skynjaði oft að lífið hafði ekki alltaf verið auðvelt og fékk stundum sögur frá erfiðum tíma í barnæsku hennar en það sem stóð upp úr, var alltaf gleðin yfir litlu hlutunum, væntumþykja og stolt gagnvart fjölskyldunni sinni sem stækkaði á hverju ári og listin að kunna að meta það sem er.

Elsku hjartans vinkona mín, guð geymi þig. Takk fyrir allt.

Nú hefur Ragnheiður Ester Guðmundsdóttir skipt um svið og er komin til hans Þorkels síns og annarra vina og ættingja. Hún er trúlega hvíldinni fegin eftir langan og farsælan ævidag. Eftir stendur hér stór og myndarlegur barna- og afkomendahópur.

Það gefur augaleið að vinnudagur hennar á heimilinu var ekki bara frá níu til fimm. Þorkell maður hennar var hrossaræktarráðunautur um árabil og þurfti starfs síns vegna að vera mikið að heiman. Ester studdi hann í starfi og fjölskyldan fylgdist að í að rækta góðan hrossastofn og njóta hans saman.

Ég kynntist Ester fyrst á Laugarvatni árið 1970. Hún og Þorkell voru þá virkir og traustir félagar í Söngkór Miðdalskirkju. Einnig var hún í Kvenfélagi Laugdæla og munaði þar aldeilis um framlag hennar. Þegar um hægðist á heimilinu hjá Ester kom hún til starfa í mötuneyti Menntaskólans að Laugarvatni. Þar naut sín vel hennar létta lund, hlýja og móðurlega umhyggja sem hún sýndi nemendum og öllu samferðafólki. Fyrir þessa samfylgd er ég henni innilega þakklát og kveð Ester með virðingu og þökk. Eftirlifandi ástvinum hennar óska ég blessunar Guðs.