Margrét Magnúsdóttir

„Þú skrifar minningargrein um mig þegar ég dey“ sagði Margrét við mig fyrir löngu. Þar sem hún var hvorki frek né stjórnsöm þá játti ég. Hún ítrekaði þetta í nokkur skipti en þegar hún var sannfærð um að á milli okkar væri heiðurssamkomulag um þetta minntist hún aldrei á það framar. Þannig var Margrét, hreinskiptin, án frekju eða dónaskapar, treysti þeim sem traustsins voru verðir og undraðist mjög ef fólk brást.

Margrét var móðir barnsföður míns og tók ekki annað í mál en að kynnast sonarsyni sínum. Hún sótti það líka fast að kynnast mér. Smátt og smátt byggðum við upp vináttu og ég áttaði mig fljótlega á því að Margrét leyndi á sér. Þótt hún hefði litla skólagöngu og enn minna af góðri reynslu af skólum hafði hún til að bera skynsemi og eðlisgreind. Af frásögnum hennar af æsku sinni var augljóst að hún ólst upp við fátækt og skort og aldrei varð hún Margrét rík af öðru en umhyggju fyrir sínum. Það ríkidæmi nægði henni.

Í þeim harða heimi sem hún ólst upp í um og í kringum stríð hefði hún eflaust verið talin „aumingjagóð“ en nú á tímum heitir slíkt hjartahlýja. Hún vildi öllum vel, nema náttúrulega þeim sem brugðust hennar fólki því aldrei mátti orði halla á afkomendur Margrétar í hennar eyru, þá gat hún breyst úr hjartahlýrri konu í tannhvassa tengdamóður.

Hún ræktaði sambandið við sonarson sinn vel og bauð mér ætíð með um stórhátíðir. Það var aldrei til umræðu annað en að ég mætti þó svo að ég ætti ekki í sambandi við son hennar. Ég gladdist mjög yfir að sonur minni fengi að kynnast þessari ömmu sinni, hreinskiptri, látlausri, skemmtilegri og velviljaðri. Ég þakka góð kynni sem hafa auðgað líf mitt.

Fyrir tæpum 35 árum varð ég þeirrar gæfu aðnjótandi að kynnast Möggu og Kidda. Þá höfðum ég og Gunni sonur þeirra verið að draga okkur saman um nokkurt skeið og Möggu fannst kominn tími á að berja stúlkuna augum og bauð sér því í heimsókn. Frá þeim tíma átti eftir að ríkja á milli okkar mikill og góður vinskapur.

Magga ólst upp í Bjarnaborginni, sú þriðja í hópi sjö systkina. Tæplega 22 ára að aldri eignaðist hún Gunnar Örn og fyrstu árin bjuggu þau mæðginin tvö saman undir kvisti í Bjarnaborginni. Kristjáni Einarssyni, eða Kidda, kynntist hún svo nokkrum árum síðar og hófu þau búskap fljótlega upp úr því. Ragnhildur Margrét bættist svo í hópinn árið 1967 og 1970 fluttu þau í Þórufellið.

Þegar árin með Möggu og Kidda eru rifjuð upp er ekki hægt annað en að minnast heimsóknanna í Þórufellið. Magga og Kiddi voru með eindæmum gestrisin, sem sýndi sig í því að oft var þéttsetinn bekkurinn á heimilinu. Systkini Möggu voru þar tíðir gestir og þá sérstaklega yngsti bróðirinn hann Eðvald, eða Elli, sem átti alltaf vísan næturstað í Þórufellinu þó að plássið væri ekki mikið. Kiddi var kokkur mikill og hafði yndi af að laða fram stórsteikur. Það var líka svo einstakt með pottana í Þórufellinu að í þeim var alltaf nægur matur fyrir alla þá sem áttu leið hjá.

Leiðir okkar Gunna skildu fljótlega en tengdafjölskylduna var ég svo heppin að eiga áfram. Á þeim árum sem við Kristján Már bjuggum hjá mömmu og pabba í Skaftahlíðinni kom Kiddi ófáar ferðirnar færandi hendi til mömmu og pabba með fullar hendur matar til að létta undir með þeim. Á milli foreldra minna og Möggu og Kidda myndaðist góður vinskapur og höfðu mamma og Kiddi einstaklega gaman af að ræða landsmálin og pólitík.

Alltaf voru Magga og Kiddi til í að passa og ekki leiddist Kristjáni að fara í pössun í Þórufellið, þar vafði hann ömmu og afa um fingur sér og fékk þar ýmsu framgengt sem hann hefði aldrei fengið heima hjá sér.

Árið 1998 ákváðu Magga og Kiddi að fara út í eigin atvinnurekstur og keyptu söluturninn Hallann við Bókhlöðustig. Þar stóðu þau samhliða vaktina næstu árin. Kiddi missti heilsuna á þessum árum, en vann þó í Hallanum allt til dauðadags.

Það kom engum á óvart sem þekktu til Kidda og Möggu að á örskömmum tíma í Hallanum höfðu þau eignast aragrúa nýrra vina, en það voru krakkarnir í MR sem flykktust í Hallann í frímínútum og keyptu sér „peppó og kók“.

Magga lét fátt stoppa sig í því sem hún ætlaði sér. Gott dæmi um það er að eftir að Kiddi féll frá hélt hún ótrauð áfram rekstrinum á Hallanum í nokkur ár. Hún var ekkert að víla það sérstaklega fyrir sér, heldur keypti sér lítinn bíl og brunaði síðan allra sinna ferða. Það eru ófáar skemmtisögurnar af þeim túrum, t.d. þegar sú gamla brunaði galvösk á móti umferð.

Fyrir utan þá góðmennsku og væntumþykju sem Magga sýndi mér og mínum hafði hún þann skemmtilega eiginleika að hún tók sjálfa sig aldrei neitt sérlega hátíðlega og enginn hló hærra að eigin skakkaföllum en hún. Þessu einstaka viðhorfi hélt hún alla tíð.

Frá því í desember 2016 dvaldi Magga á hjartadeild Landspítalans, Landakotsspítala, Vífilsstöðum og á hjúkrunarheimilinu Mörk, þar sem hún andaðist 13. mars síðastliðinn. Starfsfólki þessara stofnana er þakkaður hlýhugur og góðsemi í garð Möggu.

Að lokum vil ég segja: Magga tengdó, takk fyrir allt og allt.

mbl.is/minningar

Tildrög þess að við Margrét kynntumst voru þau að við eignuðumst sameiginlega barnabarn; dóttursonur minn var sonarsonur hennar. Ég velti því fyrir mér nokkuð lengi hvort það væri í raun eðlilegt að ömmurnar þekktust ekki. Spurðist reyndar fyrir um það og fékk þau svör að á því væri nú allur gangur og alls engin nauðsyn. Mér fannst eiginlega alveg ótækt að þekkja ekki til þess fólks sem drengurinn væri hluti af. Hvenær ég lét svo til skarar skríða man ég ekki nákvæmlega en lét slag standa og fékk Margréti til að hitta mig á kaffihúsi. Þetta varð svo upphafið að áralöngum vinskap okkar. Við höfðum þann háttinn á að hittast hálfsmánaðarlega og drekka saman sunnudagskaffi, lengi vel í Perlunni, sem gerði okkur auðvitað að Perluvinkonum og síðar fórum við á Kaffivagninn úti á Granda. Sjálfsagt höfum við báðar kviðið þessum fyrsta fundi okkar, en það var ástæðulaust. Við náðum strax nokkuð vel saman og nutum þessara stunda. Ég notaði alltaf skírnarnafn hennar, Margrét, sem mér þykir mjög fallegt, þótt gamlir vinir og félagar kölluðu hana ýmist Systu eða Möggu. Nafnið Margrét þýðir reyndar perla. Eftir því sem við kynntumst betur uppgötvaði ég ýmsa eftirsóknarverða eiginleika hjá Margréti. Hún var mikil félagsvera og laðaði að sér fólk, kannski vegna þess að hún var í eðli sínu svo glaðlynd. Þá var hún líka bæði hreinskiptin og einlæg. Allir þessir góðu eiginleikar hennar komu sér vel þegar heilsan fór að bila. Aldrei leit hún þó á sig sem sjúkling og sýndi mikið úthald og dugnað við erfiðar aðstæður. Ég lærði mikið af henni. Nú er hún farin og mikið verður þá lífið fátæklegra. Hún er kvödd með miklum söknuði.

Þriðjudagskvöldið 13. mars kvaddi góð vinkona mín á hjúkrunarheimilinu Mörk í faðmi fjölskyldu sinnar og vinkvenna eftir langvarandi veikindi.

Elsku Magga mín, nú á ég í erfiðleikum með að byrja. Leiðir okkar lágu saman þegar ég flutti upp í Breiðholt í Þórufell 12. Ég var ákveðin í að eignast ekki vinkonu í stigaganginum en það þurfti ekki nema þrjú skipti hjá þér, þú hringdir bjöllunni og ég opnaði og þú sagðir: „Hæ á ekki að hleypa manni inn?“ Margs er að minnast, eins og þegar þú varst að fara að skemmta þér, þá komstu upp til mín í nýjum kjól og sagðir: „Hvernig finnst þér?“ Þú varst alltaf svo fín. Ég á eftir að sakna tryggðar þinnar og væntumþykju sem aldrei bar skugga á. Þó að oft liði langur tími milli símtala eða samverustunda var alltaf eins og við hefðum hist á hverjum degi og þráðurinn bara tekinn upp þar sem frá var horfið. Ég þakka fyrir allar góðu minningarnar sem munu ylja mér um ókomna tíð. Megi allir góðir vættir geyma þig, Magga mín.

Elsku Ragnhildur og fjölskylda, Gunnar og synir og aðrir aðstandendur, ég votta ykkur mína dýpstu samúð.

Þín vinkona

Elsku amma.