Sér tækifæri í nánara samstarfi

Viðtal

Kristján H. Johannessen

khj@mbl.is

„Ég hef áður starfað í hinum ýmsu löndum, en Ísland hefur lengi verið mér kært – þetta er fyrsta landið sem ég bjó í utan Kína og hér hóf ég minn diplómatíska feril,“ segir Jin Zhijian, sendiherra Kína á Íslandi, í samtali við Morgunblaðið.

Zhijian kom fyrst hingað til lands árið 1985 og stundaði nám í íslensku og ensku við Háskóla Íslands og starfaði í sendiráði Kína í Reykjavík árin 1988 til 1991. Á þessum tíma kynntist hann vel landi og þjóð, en í febrúar síðastliðnum afhenti Zhijian forseta Íslands trúnaðarbréf sitt á Bessastöðum sem sendiherra Kína. Er hann fyrsti kínverski sendiherrann sem mæltur er á íslensku.

„Tími minn í háskólanum kenndi mér ýmislegt, einkum um Ísland, og ég man að mér fannst mjög gaman þar. En á þessum tíma var ég eini kínverski námsmaðurinn við skólann. Maður kynntist auðvitað mörgum í gegnum námið og eldaði ég oft kínverskan mat fyrir vini mína á Nýja-Garði. Þau eru því mörg ævintýrin frá þessum tíma sem maður á aldrei eftir að gleyma,“ segir Zhijian og heldur áfram: „Íslenska er mjög erfitt tungumál að læra og allt öðruvísi en móðurmál mitt. Áður en ég yfirgaf landið árið 1991 talaði ég mun betri íslensku en ég geri nú. Maður reynir samt að halda henni vel við, meðal annars með því að horfa á sjónvarp, hlusta á útvarp og ræða um málefni líðandi stundar við Íslendinga í sundlaugunum,“ segir Zhijian og hlær við.

Miklir en nokkuð ólíkir vinir

Stjórnmálasamband komst á milli Íslands og Kína árið 1971. Samskipti ríkjanna hafa verið góð allt frá þeim tíma og opnuðu Kínverjar sendiráð í Reykjavík 1972 og Íslendingar í Peking árið 1995. Fjöldi samninga er í gildi milli ríkjanna, þ.á m. á sviði viðskipta, menningar og ferðaþjónustu. Zhijian segist bjartsýnn á aukna samvinnu Íslands og Kína.

„Samskipti þessara tveggja landa eiga sér langa sögu og það má segja að þau hafi aldrei verið betri en einmitt nú. Ísland var fyrst Evrópulanda til að gera fríverslunarsamning við Kína og það var mjög mikilvægt fyrir viðskipti milli landanna,“ segir Zhijian og bætir við að margt sé þó ólíkt með Íslandi og Kína.

„Þegar kemur að fólksfjölda, stærð hagkerfis og félagskerfi þá erum við ólík. En Ísland og Kína hafa þrátt fyrir það náð góðu sambandi og er ég mjög bjartsýnn á framtíðina,“ segir Zhijian, en hann segist jafnframt finna fyrir miklum vilja frá hendi Íslendinga og Kínverja til að efla samstarf og samvinnu á hinum ýmsu sviðum. Nefnir hann í því samhengi jarðhita, innviði, málefni norðurslóða, menntun, menningu og ferðaþjónustu. „Svo eru margir Íslendingar mjög góðir í hönnun, nýsköpun og tækninýjungum. Ef við gætum fundið tækifæri til að vinna saman að nýjum verkefnum þá getum við látið til okkar taka,“ segir Zhijian og bendir á að þótt langt sé á milli Íslands og Kína skipti fjarlægðir litlu þegar stefnt sé að sameiginlegum markmiðum.

Er eitthvað sem íslensk stjórnvöld geta gert til að efla þetta samband?

„Ég held að Kínverjar og Íslendingar þurfi að efla sambandið – ekki bara íslensk stjórnvöld. Við þá vinnu tel ég gagnkvæmt traust vera afar mikilvægt því löndin eru á ýmsum sviðum svo ólík. Við þurfum að auka þekkingu og skilning hvert á öðru, þ.e.a.s. þegar ágreiningur kemur upp þurfum við að leita ráða og grípa til viðræðna svo hægt sé að leysa málið á farsælan hátt. Fulltrúar beggja stjórnvalda mættu einnig eiga í nánara sambandi og hittast oftar því það er mjög mikilvægt til að koma á persónulegu sambandi,“ segir hann og bætir við að aukið samstarf á sviði jarðhita sé einnig líklegt til að styrkja sambandið.

Fólk ferðist á milli landanna

Kína er það land í Asíu sem flestir ferðamenn koma til Íslands frá. Zhijian segist myndu vilja sjá enn frekari ferðir fólks á milli landanna tveggja, meðal annars námsmanna. „Við ættum að ýta undir ferðalög fólks. Vissulega er langt á milli Íslands og Kína, en núna er hægt að koma á mjög góðum samgöngum og tengja lönd okkar saman,“ segir hann og bætir við að góðar samgöngur séu lykilatriði þegar komi að samstarfi. „Ég vil því sjá meiri samskipti á milli þjóðanna. Það væri t.a.m. hægt með menningastarfsemi ýmiss konar og skiptinámi.“

Þá segist Zhijian halda að Ísland verði áfram einn heitasti áfangastaður ferðafólks frá Kína.

„Millistéttin í Kína telur um 400 milljónir manna. Þessi hópur fólks hefur mikil tækifæri og sterkan vilja til að ferðast um heiminn. Flestir kunna þeir ensku, eru vel menntaðir og hegða sér í anda heimsborgara. Mín skoðun er sú að Ísland hefur nú þegar orðið og mun áfram vera einn af vinsælustu áfangastöðum margra ferðamanna frá Kína, sérstaklega þeirra sem yngri eru. Við þurfum því að búa okkur undir komu fleiri gesta hingað,“ segir hann.

Er þá ekki brýnt að koma á beinu flugi á milli Keflavíkur og Kína?

„Það er mjög mikilvægt. Þetta er eitt af þeim atriðum sem ég hef lengi hugsað um og meðal annars talað fyrir þessum samgöngum við hina ýmsu stjórnmála- og embættismenn. Ég tel að það sé vel hægt að opna beina flugleið á milli Kína og Íslands vegna þess að það bætist sífellt í hóp þeirra sem vilja ferðast þessa leið. Aukin viðskipti á milli landanna eru einnig önnur ástæða,“ segir hann bendir á að finna megi mikil tækifæri í flutningum á ferskum fiski með beinu flugi frá Íslandi.

„Íslendingar eru nú þegar þekktir fyrir gæði þegar kemur að fiskvöru og það er búið að byggja upp ímynd Íslendinga á mörkuðum í Kína. Vörurnar eru þekktar fyrir hreinleika og hollustu og það er góður grunnur að frekari kynningu og sölu. Fengjum við beint flug yrði hægt að koma vörum til neytenda í Kína með fljótvirkum hætti,“ segir hann. „Ég vil sjá minnst eitt kínverskt og eitt íslenskt flugfélag fljúga á milli landanna.“