Júlíus Jónasson fæddist á Húsavík 11. nóvember 1947. Hann lést á Heilbrigðisstofnun Norðurlands á Húsavík 26. maí 2018. Foreldrar hans voru Rannveig Júlíusdóttir, húsmóðir á Húsavík, fædd 30. apríl 1923, dáin 15. desember 1955 og Jónas Sigurjónsson, sjómaður og verkamaður frá Flatey á Skjálfanda, fæddur 27. desember 1918, dáinn 29. janúar 1987. Júlíus átti eina systur, Sigurveigu Jónasdóttur, fædda 2. júní 1949, gifta Sigmundi Óla Eiríkssyni fæddum 16. júní 1943 á Húsavík. Hún lést 2. apríl 2015. Eftir andlát móður sinnar flutti Júlíus, þá átta ára gamall, með föður sínum til föðurafa síns og ömmu, Sigurjóns Jónassonar og Jakobínu Pálsdóttur.

Snemma á unglingsárum var Júlíus hjá Sveini Júlíussyni við hafnarvinnu og á síldarplani á Húsavík. Hann tók landspróf 1964 og svo lá leiðin á sjóinn. Fyrsta sjóplássið fékk Júlíus 17 ára gamall þegar Kalli í Höfða réð hann á Sæborgina ÞH 55. Hann var svo nokkur ár með Hauki Sigurjónssyni frænda sínum á Freyju ÞH 125 áður en hann fór í Vélskólann, fyrst á Akureyri og svo í Reykjavík. Júlíus varði allri starfsævi sinni við sjómennsku og ávallt sem vélstjóri eftir að hann lauk vélskólanum árið 1971. Lengst af frá Húsavík, á Júlíusi Hafstein ÞH 1, Sigþóri ÞH 100 og Björgu Jónsdóttur ÞH 321, þar sem hann var í 18 ár. Á síðari hluta starfsævinnar var hann nokkur ár á Lundey NS 14 sem gerð var út frá Vopnafirði. Hann sótti sjóinn áfram fram yfir eftirlaunaaldurinn og fór sinn síðasta túr á sjó í nóvember 2017, þá nýorðinn sjötugur.

Júlíus giftist 26. júlí 1986 Kristínu Sigurðardóttur kennara fæddri 29. mars 1953. Foreldrar Kristínar voru Sigurður Pálsson, bóndi í Skógahlíð, fæddur 2. ágúst 1905, dáinn 8. mars 1981 og Aðalheiður Þorgrímsdóttir húsfreyja og bóndi, fædd 10. nóvember 1912, dáin 12. október 1975. Börn Júlíusar og Kristínar eru: 1) Sigríður Árdís Kristínardóttir leikskólakennari, fædd 26. desember 1972; 2) Aðalheiður Ámundadóttir lögfræðingur, fædd 13. maí 1976. Sambýlismaður Aðalheiðar er Þorvaldur Sverrisson, fæddur 26. nóvember 1966. Aðalheiður á tvo syni: a) Elmar Freyr, fæddur 14. desember 1995. Unnusta hans er Antonía Sigurðardóttir, fædd 2. maí 1996. b) Davíð Snjór, fæddur 14. ágúst 2001. Börn Þorvalds eru Steinunn og Oddný, fæddar 30. maí 1996, og Þorsteinn, fæddur 26. desember 2006; 3) Kristján Júlíusson, vörubílstjóri, fæddur 16. febrúar 1982. Eiginkona hans er Selma Hrönn Vilhjálmsdóttir húsmóðir, fædd 13. september 1987. Synir þeirra eru a) Alexander Máni, fæddur 29. apríl 2006, og b) Matthias Anton, fæddur 15. febrúar 2009; 4) Rannveig Júlíusdóttir iðjuþjálfi, fædd 19. ágúst 1983. Sambýlismaður hennar er Guðlaugur Orri Gíslason sjómaður, fæddur 12. janúar 1985. Dóttir þeirra er Jóna Kristín, fædd 14. maí 2016. Fyrir á Guðlaugur Bríeti Hrefnu, fædda 29. nóvember 2010.

Útför Júlíusar fer fram frá Húsavíkurkirkju í dag, föstudaginn 1. júní, kl. 14.

„Það eiga allir að vera sósíalistar, ef ekki alla ævi, þá á einhverju æviskeiði í það minnsta. Annað er óeðli.“ Það sagði stjúpi minn sem ég kveð í dag. Hann var óvenju örlátur maður og ég verð mömmu ævinlega þakklát fyrir að hafa lánað honum séníver í aðdraganda alþingiskosninganna 1978. Ég var þá tveggja ára og Sigga systir á sjötta ári. Það var mikil gæfa fyrir okkur allar að eignast þennan mann fyrir pabba og eiginmann. Hann kenndi mér að hugsa skýrt og öll mín lífssýn er innblásin af hans. Hann gat vel unnt mönnum þess að vera frjálslyndir, jafnvel hægrisinnaðir, en til að vera raunveruleg manneskja þarf maður einhvern tíma að hafa verið jafnaðarmaður og sósíalisti.

Pabbi greiddi glaður sína skatta og kenndi öllum að fagna því að fá að leggja sitt af mörkum. Hann hafði óbeit á kvótakerfinu og gerðist æ meiri umhverfissinni með aldrinum. Hann var líka prinsippmaður. Þegar Davíð Oddsson tók við ritstjórn Morgunblaðsins hringdi hann upp á Mogga til að segja upp áskrift sem hann hafði haft um áratugaskeið. Nokkrum árum síðar sat ég í morgunkaffi með pabba og þótti fara hálfilla um hann, blaðalausan við tölvuna hennar mömmu. „Saknarðu Moggans, pabbi?“ spurði ég. „Alltaf,“ svaraði hann.

Hann gaf sig þó ekki. Þegar ekið var fyrir nokkru með yngstu sonarsyni hans fram hjá Hádegismóum varð öðrum þeirra að orði: „Þarna verður lygin til, það segir afi.“

Pabbi var afar vandvirkur í öllu. Hann nálgaðist grjónagraut og uppáhelling af vísindalegri nákvæmni og mér er sagt að í Björginni hafi vélin alltaf verið hrein og strokin. Á sjónum saumaði hann skurði og gerði að hjartasárum skipsfélaga sinna, því um borð var Júlíus allt í senn: vélstjóri, læknir, sálfræðingur og vinur. „Menning er að gera hlutina vel,“ sagði Þorsteinn Gylfason heimspekingur.

Pabbi var hrekkjóttur og þeim mun hrekkjóttari sem sá sem fyrir varð var honum kærari. Hann var í ævilöngu banni fyrir að svindla í hundi og fleiri spilum sem gripið var í á Höfðavegi 18. Á jólum var möndlugrauturinn óvissuferð þar sem svindlmöndlum var gjarnan laumað í lófa sessunauta pabba undir borðinu.

Pabbi var ekki bara handverksmaður, heldur afbragðsteiknari og góður penni. En hann bar ekki næga virðingu fyrir þessum gáfum til að teikna og skrifa á hreinan pappír með úrvals verkfærum heldur teiknaði hann með kúlupenna aftan á dagatöl, servíettur og spássíur. Hann sagði líka dásamlega vel frá. Hann færði í stílinn en laug aldrei, málaði sterkum litum til að ljá efninu iðandi líf. Hann kenndi mér að skilja og unna góðum bókum og hvatti mig til að lesa heimsbókmenntir. Stundum, þegar hann sat í stólnum sínum og las, hóf hann upplestur upp úr þurru, og sagði svo: „Er þetta ekki unaðslegt?“

Pabbi kenndi mér að þekkja nöfnin á bæjum og fjöllum sem við ókum hjá. Hann kenndi mér hvað fuglarnir heita og fór oft með mér upp að Gónhól til að hlusta á þögnina breiða sig yfir lágnættið. Nú er búið að skemma Gónhól og ég man ekki lengur hvað fuglarnir heita. Svona fer maður illa með gjafir sínar, pabbi minn.

Aðalheiður Ámundadóttir.

Mér tregt er um orð til að þakka þér,

hvað þú hefur alla tíð verið mér.

Í munann fram myndir streyma.

Hver einasta minning er björt og blíð,

og bros þitt mun fylgja mér alla tíð,

unz hittumst við aftur heima.

Ó, elsku pabbi, ég enn þá er

aðeins barn, sem vill fylgja þér.

Þú heldur í höndina mína.

Til starfanna gekkstu með glaðri lund,

þú gleymdir ei skyldunum eina stund,

að annast um ástvini þína.

Þú farinn ert þangað á undan inn.

Á eftir komum við, pabbi minn.

Það huggar á harmastundum.

Þótt hjörtun titri af trega og þrá,

við trúum, að þig við hittum þá

í alsælu á grónum grundum.

(Hugrún)

Rannveig.

Fyrstu minningar mínar um afa Júlla eru úr fjöruferðum. Við fórum í Eyvíkurfjöru og afi sagði mér frá fuglunum og eyjunum á Skjálfanda. Svo gerðum við stíflur. Hann sagði mér að það væru krókódílar í Eyvíkurá og þegar ég datt í ána í einni fjöruferðinni mátti engu muna að einn þeirra biti af mér fótinn. Í minningunni var áin það djúp að ég náði ekki niður og straumurinn í ánni hreif mig með sér en afi bjargaði mér á síðustu stundu og ég fékk að sitja í framsætinu á leiðinni heim á nærbuxunum einum fata. Ég hágrét alla leiðina heim.

Afi át býflugur í morgunmat og engar smáflugur heldur fannst honum risadrottningarnar bestar. Hann safnaði þeim í krukku og gleypti svo eina í einu. Eftir að hafa gleypt þær hristist hann og það mátti heyra suðið í honum. Svo kipptist hann reglulega til, jafnvel í nokkra daga á eftir.

Við afi stússuðum líka mikið í bátunum. Ég hjálpaði honum að líta eftir vélinni í Björginni og þá stálum við stundum ís úr eldhúsinu. Svo sinntum við viðhaldi á Svafari, litla bátnum hans afa. Oft vantaði varahluti og ég man að þá grömsuðum við stundum á ruslahaugunum fyrir utan Húsavík þar sem bílhræjum var safnað. Okkur afa leiddust konurnar á heimilinu þegar Eurovision var í sjónvarpinu. Þá fórum við frekar á ruslahaugana og athuguðum með pumpur fyrir Svavar í gömlum bílhræjum. Þar gátum við líka fundið varahluti í hjólið mitt. Í þessu stússi var algjört grundvallaratriði að vera almennilega skítugur. Þegar við komum heim áttum við að þvo okkur um hendur með kallasápunni hans afa. Það vildi ég alls ekki. Það er karlmannlegt að vera skítugur á höndunum og amma lét það eftir mér að setjast skítugur undir nöglunum að kvöldverðarborðinu.

Afi kenndi mér að keyra og ég keyrði fyrst á þjóðvegi tólf ára gamall. Það var vestur á Barðaströnd. Við héldum svo uppteknum hætti og afi fór oft með mér og lét mig keyra, fyrst á afviknum vegarslóðum í kringum Húsavík og á þjóðveginum báðum megin við bæinn. Fimmtán ára gamall keyrði ég fyrst innanbæjar með afa. Við fórum út í búð og mættum löggunni á Garðarsbrautinni. Afi kippti sér ekkert upp við það en leit undan þegar þeir keyrðu framhjá. Þegar ég fékk loksins æfingaakstursleyfi var ég orðinn fljúgandi fær á bíl. Svo þurfti ég að læra fyrir bóklega hluta bílprófsins. Það var hægt að taka slík próf á netinu til að æfa sig. Ég lagði þessi próf fyrir afa og hann kolféll á þeim öllum og amma reyndar líka.

Við afi áttum eftir að koma því í verk að fara á Svavari yfir að Kinnarfjöllum og fara í fjöruferð þeim megin. Þangað hafði hann farið með pabba sínum þegar hann var yngri og þeir fundu þar svo fallega steina. Ég safnaði lengi steinum og afi hugsaði alltaf til mín, leit eftir fallegum steinum og færði mér þá sem hann fann.

Ég lofa því, afi minn, að fara bráðum þangað yfir og færa þér fallegasta steininn sem ég finn.

Elmar Freyr Aðalheiðarson.

Afi minn, hér færðu til baka kvæðið hans Steingríms í Nesi sem þú valdir að lesa fyrir mig þegar ég var tekinn í fullorðinna manna tölu. Ég mun sakna þín alltaf.

Hugur flýgur heim til vina sinna,

hjartað verst í umsetinni borg.

Og hugur spyr, hvar huggun sé að finna

hjörtum er þjást af vinamissi og sorg.

Þekkir nokkur anda og efnis skil?

Allt er af hugsun mótað, sem er til,

og það er lífsins aðgangsorð: eg vil,

er opnar hurðir leyndra salarkynna.

Hver byggði hið mikla alheimsorkuver

og efnið kerfisbatt í himingeimi?

Hver samdi lögmál leynd og opinber

í lífsins þágu vorum eigin heimi?

Hver réði gerð á rós og kristalsmynd?

Svo rökvís er ei tilviljunin blind.

– Er sem töfravatn úr leyndri lind

í lífsins bikar streymi.

Hjartað kuldans heljartökum verst,

hugur reikull leitar eftir svari:

Í heljarauðn, hvar ekkert hjarta berst,

hvort eyðist hann sem ljós frá brunnu skari.

Andsvar berst frá alheims stóru sál

– orkustraumur – geimsins tungumál:

Hvert sjálf er vill fær sigrað dauðans ál,

ef siglt er þar með réttu hugarfari.

Davíð Snjór.