Guðrún Elín Klemensdóttir

Þú ljós, sem ávallt lýsa vildir mér,

þú logar enn,

í gegnum bárur, brim og voðasker.

nú birtir senn.

Og ég finn aftur andans fögru dyr

og engla þá, sem barn ég þekkti fyr.

(Matthías Jochumsson)

Þín

Glæsileg og gjörvuleg var frænka mín, sem settist í handavinnudeild Kennaraskólans haustið 1957. Að henni í báðar ættir stóðu sterkir eyfirskir stofnar, en Brekka í Svarfaðardal var æskuheimilið og kjölfestan. Guðrún Elín ólst upp við þriggja kynslóða heimilishald og síðar þegar systir hennar Kristín og Gunnar maður hennar tóku við Brekku bjuggu þar áfram foreldrar þeirra systra, Sigurlaug og Klemens. Brekka var áratugum saman einstakt heimili og faðmur fólksins þar umvafði margan gestinn.

Gunnella, eins og hún var ætíð kölluð, átti ekki langt að sækja handavinnuáhugann. Amma okkar á Bakka var einstök prjónakona og dætur hennar flestar hannyrðakonur og handavinnukennarar. Gunnella var með eindæmum öguð, iðjusöm og vandvirk, enda varð hún fremst meðal jafningja á lokaprófinu sem handavinnukennari, sem og áður í Húsmæðraskólanum á Laugalandi.

Í minningunni finnst mér að á heimili foreldra minna í Skipasundi hafi meira eða minna komið og eða dvalið glæsilegar og lífsglaðar frænkur úr Svarfaðardal og Ólafsfirði. Gunnella dvaldi hjá okkur í tvo vetur meðan hún nam kennslufræði handmennta í borginni. Þetta var á unglingsárum mínum og deildum við Gunnella herbergi. Engin frænka varð mér því eins nákomin og hún mótaði mig á margan hátt. Sennilega hefur unglingurinn ekki alltaf verið móttækilegur fyrir góðum ráðum, en þau síuðust inn. Ég leit mjög upp til hennar og dáði hana sem og fleiri frænkur mínar og mikið fannst mér eftirsóknarvert ef ég gæti orðið „eins og þær“ þegar ég yrði stór.

Gunnella kenndi fyrstu árin eftir nám á Ísafirði og Ólafsfirði, en lífsstarfið var á Dalvík og kenndi hún þar um áratugaskeið. Í heiðursskyni við hana áttræða héldu fyrrverandi nemendur hennar sýningu á vönduðum handavinnugripum í Menningarhúsinu Bergi á Dalvík, sem þeir höfðu unnið undir handleiðslu hennar. Kennari getur tæpast fengið betri vitnisburð frá nemendum sínum.

Dætur mínar héldu mikið upp á Gunnellu, en hún tók að sér að gæta þeirra fyrir foreldrana í nokkra daga upp úr 1980. Í mörg ár fékk ég að heyra hvað hún hefði eldað góða eggjaköku, hvaða bækur hún hafði lesið fyrir þær o.s.frv. Þær eiga líka fallega handavinnu frá henni – útsaumaðar jólamyndir sem og heklaðar jólabjöllur sem halda áfram að ylja og gleðja. Ekki má gleyma bútasaumnum. Gunnellu var mikils virði félagsskapur kvenna um bútasaum. Listfengi hennar og vandvirkni naut sín afar vel við að setja saman litríka fleti í borðdúk eða rúmteppi.

Ein mesta hamingjan í lífi frænku var þegar hún eignaðist Halldór Inga. Mér er fyrir minni hvað ég hreifst af honum þar sem hann stóð tveggja ára gamall á hlaðinu í Brekku með útsýninu fagra yfir fjöll og grundir, svo glaðbeittur og myndarlegur. Hann var hvers manns hugljúfi og mikið eftirlæti enda fyrsta barnabarn þeirra Laugu og Klemensar. Sagan endurtók sig síðan með barnabarn Gunnellu. Elín Inga var sólargeislinn í lífi ömmu sinnar og var mjög kært með þeim – allt til hinstu stundar. Innilegustu samúðarkveðjur.

Blessuð sé minning Gunnellu.

Móðursystir okkar, Guðrún Elín, var ávallt Gagga í huga okkar systkinanna en það var í raun gælunafn mömmu. Það var þó viðeigandi að þær systur bæru sama gælunafn því þær voru afar nánar, enda aðeins þrjú ár á milli þeirra. Svo eignuðust þær fósturbróður þegar þær nálguðust unglingsaldur og þeirra sameiginlegi staður var Brekka. Þegar við ólumst upp í Brekku var Gagga, ásamt syni sínum Halldóri, ein af heimilisfólkinu þótt hún byggi og kenndi á Dalvík. Hún kom hverja helgi og dvaldi þar meira eða minna á sumrin. Hennar vígi og sérþekking í sveitastörfunum var rakstur. Hún rakaði hraðar og betur en allir aðrir og þótti eflaust við á stundum vera frekar áhugalaus um þetta göfuga hreinsunarstarf. Hún var líka hamhleypa í berjatínslu. Við systur bjuggum allar hjá Göggu á unglingsárum okkar þegar við vorum á Dalvík og öll sumrin sem við unnum í fiskvinnslu eldaði hún ofan í okkur hádegismat. Temmi átti líka skjól hjá henni þótt hann væri annars á heimavist og fór hún jafnvel á foreldrafundi með honum. Við litum á það sem sjálfsagðan hlut en eftir á að hyggja er það meira en svo að opna heimili sitt fyrir fjórum unglingum.

Handavinna var hennar kennslugrein og hún var einkar vandvirk. Allt varð að vera óaðfinnanlegt í frágangi. Hún saumaði oft föt á okkur systkini, einkum spariföt, grænu flauelsfötin á Temma, smáköflóttu svunturnar og bláu kjólana á okkur systur. Fermingarfötin. Stúdentsfötin. Eitt sinn neitaði Temmi að fara í spariföt þar sem honum þótti buxurnar í styttra lagi og þótt veislugestir væru teknir að streyma að vílaði hún það ekki fyrir sér að spretta upp saumum, síkka og sauma aftur svo barnið væri sómasamlega klætt í sjötugsafmæli afa síns og ömmu.

Á seinni árum gat hún frekar sinnt því sem henni þótti skemmtilegra, ekki síst bútasaumi og eigum við öll falleg rúmteppi, dúka, pottaleppa og annað eftir hana.

Gagga var greind og stærðfræði lá vel fyrir henni eins og afa okkar og pabba hennar. Eflaust hefði hún getað farið lengra á menntabrautinni ef aðstæður hefðu verið aðrar. Kvenna af hennar kynslóð beið oft að beygja sig undir skyldur sem aðrir ætluðu þeim og ekki allra að taka því án eftirsjár. Göggu þótti lífið stundum mótdrægt, var gagnrýnin og lét ekki teyma sig neitt í umræðum. En unga kynslóðin, þriðja kynslóðin, í fjölskyldunni var utan þeirrar gagnrýni. Elín Inga, sonardóttir hennar, var augasteinn alla tíð. Ömmubörn systur hennar voru líka hennar ömmubörn, þar gat hún sýnt væntumþykju og kærleik sem hún bjó yfir en sparaði stundum gagnvart öðrum. Jafnvel á síðustu ævidögunum þegar orkan var horfin og minnið að hverfa, dásamaði hún myndir eftir þær Gullbrekkusystur sem skreyttu veggina í herberginu hennar á Dalbæ.

Eflaust höfum við ekki gert okkur fyllilega grein fyrir því hversu missir hennar var mikill þegar móðir okkar dó fyrir sex árum. Þær systur hittust nánast á hverjum degi og töluðu saman í síma oft á dag. Síðustu dagana í þessu lífi leitaði hún systur sinnar og talaði um hana. Þær hafa nú náð saman aftur og munu hvíla hlið við hlið í kirkjugarðinum á Tjörn, við fuglasönginn í Svarfaðardalnum undir háum fjöllunum.

Halldóri og Elínu Ingu vottum við okkar dýpstu samúð við fráfall móður og ömmu. Hafðu kæra þökk fyrir allt, kæra Gagga okkar.