Mæðrastyrksnefnd í 90 ár

Viðtal

Teitur Gissurarson

teitur@mbl.is

Í gær hófst átakið Poki fyrir poka þegar Katrín Jakobsdóttir forsætisráðherra keypti skreyttan taupoka af Mæðrastyrksnefnd Reykjavíkur en átakið er haldið í tilefni af 90 ára afmæli nefndarinnar.

„Við erum með taupoka og kaffibolla til sölu sem við erum búin að láta framleiða fyrir okkur,“ segir Anna Pétursdóttir, formaður Mæðrastyrksnefndar, í samtali við Morgunblaðið. Pokana og kaffibollana fékk Mæðrastyrksnefnd gefins, en þá prýðir mynd eftir Hörpu Einarsdóttur. Anna segir myndina tákna styrkinn og staðfestuna sem þarf til að halda velli í lífsins ólgusjó en Harpa gaf Mæðrastyrksnefnd myndina til að nota fyrir átakið.

„Vonandi náum við að selja allt og safna fimm milljónum,“ segir Anna en framleiddir hafa verið 2.000 pokar og 1.000 bollar. Salan fer fram á vefsíðu Mæðrastyrksnefndar og Instagram, en einnig er hægt að kaupa poka í Melabúðinni, Hagkaupum í Kringlunni og Smáralind og á fleiri stöðum.

Slysið sem varð kveikjan að nefndinni

„Við erum að halda upp á þetta nú í kringum sjómannadaginn vegna slyssins sem varð kveikjan að stofnuninni,“ segir Anna, en formlegur afmælisdagur nefndarinnar var 20. apríl síðastliðinn. Slysið sem um ræðir átti sér stað 27. febrúar 1928 þegar togarinn Jón forseti strandaði úti af Stafnesi og með honum drukknuðu fimmtán skipverjar.

Í kjölfarið komu 22 konur saman í þeim tilgangi að verða ekkjum og föðurlausum börnum til hjálpar. Fyrsti fundur var haldinn á Kirkjutorgi 4 í Reykjavík og þar með var Mæðrastyrksnefnd Reykjavíkur stofnuð.

„Eitt fyrsta verkefni nefndarinnar var að vinna að því að allar einstæðar mæður, ekkjur, ógiftar og fráskildar, fengju rétt til að fá greidd meðlög með börnum sínum. Jafnframt var unnið að því að þær fengju mæðralaun sem nægðu til að tryggja afkomu heimilanna,“ segir Anna.

Hún segir að starf nefndarinnar hafi eðlilega breyst í áranna rás og bendir á að mikil fjölgun hafi átt sér stað í gegnum tíðina. Þó hefur fjöldi heimsókna verið nokkuð jafn og stöðugur allra síðustu ár, þá sérstaklega eftir sprengingu í heimsóknum eftir efnahagshrunið 2008.

„Það er ennþá sæmilegur fjöldi sem leitar til Mæðrastyrksnefndar þrátt fyrir góðærið,“ segir Anna en Mæðrastyrksnefnd úthlutar um 300 matarpokum í hverri viku.

Þeim sem sækja aðstoð nefndarinnar hefur þó fækkað umtalsvert síðan fjöldinn náði hámarki á árunum eftir hrun en um 700 manns á viku þáðu stuðning nefndarinnar á árunum 2008-2011.

„Það er afskaplega ánægjulegt að fjöldinn sé á niðurleið,“ segir Anna, en í fyrra þurftu í fyrsta skipti í mörg ár færri en þúsund manns að sækja aðstoð nefndarinnar um jólin. Til samanburðar þáðu yfir 3.000 manns „jólaúthlutun“ á eftirhrunsárunum.

Karlmenn hafa bæst við

„Það eru ekki lengur einungis einstæðar mæður sem sækja styrk hjá okkur. Við hafa bæst karlmenn, bæði einstæðir og með forsjá barna, en einnig er áberandi hve öryrkjum og eldri borgurum hefur fjölgað.“

Anna segir að þrátt fyrir þá ánægjulegu þróun að þeim sem þurfa aðstoð hafi fækkað telji hún að hlutverk Mæðrastyrksnefnd verði áfram mikilvægt.

„Sumir koma hérna bara tímabundið og svo sjáum við þá ekki meira,“ segir Anna en bætir við:

„En ég held því miður að það verði alltaf einhverjir sem þurfa aðstoð.“