Erna Guðrún Jensdóttir

Við andlát mömmu reikar hugurinn til baka. Minningarnar frá bernskuárunum eru bæði dýrmætar og mjög sérstakar.

Þegar mamma giftist pabba snemma árs 1953 hafði hún lokið námi í hattasaumi og hafði fasta vinnu í sínu fagi. Þegar elsti bróðir minn fæddist, sama ár, var mamma nýgift sjómanni og ekki um annað að velja en að fórna starfsframanum og gerast heimavinnandi húsmóðir. Ábyrgð heimavinnandi sjómannskonu var mikil, fjármálaleg og stjórnunarleg auk þess að sinna uppeldi fjögurra barna.

Mamma var alltaf til staðar fyrir okkur bræður, alltaf heitur matur í hádeginu, oftast fiskur matreiddur og framreiddur á ótal vegu. Lambalæri á sunnudögum og saltfiskur og grjónagrautur á laugardögum líkt og til sjós. Hollur og umfram allt besti matur sem völ er á. Á þessum árum voru fæstir sem fóru í leikskóla, engin frístundaheimili eða lengd viðvera í skólum. Við bræðurnir fórum aldrei á leikskóla og fórum bara heim til okkar eftir skóla. Við þurftum ekki einu sinni að eiga lykil. Mamma alltaf heima til þess að opna fyrir okkur.

Mamma hafði mestan áhuga á að eiga sem flestar samverustundir með sínum nánustu. Hún átti fjölmargar góðar vinkonur, einkum frá skólaárum sínum og í systkinahóp mömmu var ávallt mikil samheldni og góður vinskapur.

Á uppvaxtarárum okkar bræðra var farið í mörg ferðalög innanlands. Oft voru margar fjölskyldur saman, gist í tjöldum og farið í veiðiferðir. Eftir að við bræður vorum fluttir að heiman keyptu mamma og pabbi lóð í Hraunborgum í Grímsnesi undir sumarbústað. Þar reistu þau bústað í næsta nágrenni við bústaði sem tvær systur mömmu áttu. Á tímabili fóru mamma og pabbi austur um hverja helgi og oft fórum við bræður eða barnabörnin með í þessar ferðir. Þaðan eigum við góðar minningar. Þegar eftirlaunaaldrinum var náð fóru gömlu hjónin oft í utanlandsferðir með eldri borgurum.

Fyrirmynd mömmu í lífinu var án efa amma Munda, sem var kærleiksrík, hjálpsöm og fórnfús. Þessi góðu gildi hafði mamma einnig að leiðarljósi allt sitt líf. Hún var alla tíð jákvæð, glaðlynd og sem betur fer heilsuhraust alveg fram á síðustu ár. Fyrir tveimur til þremur árum fór heilsan að versna og undir það síðasta var ástandið orðið mjög slæmt. Með það í huga er gott til þess að vita að þrautagöngu hennar sé lokið. Eftir situr tómleiki og eftirsjá, en umfram allt þakklæti til mömmu fyrir allt sem hún gaf mér.

Elsku mamma, hvíldu í friði.

Í blokk við Grandaveg 47, býr merk kona er Erna Jensdóttir heitir. Erna fæddist árið 1930 á Eiðstöðum við Bræðraborgarstíg. Afi hennar byggði húsið um aldamótin 1900. Í húsinu bjuggu foreldrarnir, Jens og Munda. Systkinin voru fimm talsins og var Erna næstyngst.

Þegar Erna var tíu ára gömul vakti mamma hennar hana einn morguninn. Hún heyrði flugvélagný sem hún hafði ekki heyrt áður. Það er búið væri að hertaka landið. „Við fórum út á hlað og sáum vopnaða hermenn sem báru lambhúshettur og byssurýtingarnir stóðu úr byssunum. Þeir voru í löngum röðum og trukkar á undan þeim. Þetta var óhugnanlegt og við vorum mjög hrædd. Ég man þó eftir því að það fyrsta sem móðir mín sagði var, Guði sé lof að þetta skuli vera Bretarnir.“

Stundum þurftu börnin að hlaupa í loftvarnarbyrgi sem voru oftast í kjöllurum. Búið var að setja upp viðvörunarbjöllur á mörg hús, sem hringdu þegar Þjóðverjarnir flugu yfir landið. Fyrir utan byrgin voru verðir með hjálma á höfði og ráku fólkið inn í loftvarnarbyrgin. Afi Jón stóð einu sinni fyrir utan húsið á Bræðró og þá kom vörður nokkur og sagði: „Þú verður að koma þér í loftvarnarbyrgið,“ og svaraði þá afi: „Mér er alveg sama hvort ég dey úti eða inni.“

Mörg börn í Reykjavík voru send í sveit yfir sumarið vegna hættu á loftárásum. Erna fór í Flatey á Breiðafirði. Þar vann hún mest við dúnhreinsun, sótti vatn í brunn og fyllti á tunnur eða fór með á bát í eyjarnar að mjólka kýrnar. Í sama mund var hún áhyggjufull. Samband til Reykjavíkur var lélegt, fengu sveitabörn ekki að heyra í foreldrum sínum og mikil heimþrá ríkti. „Tíu ára börn hugsa alveg hreint, þau hafa sterkar tilfinningar þrátt fyrir ungan aldur. Þetta sumar hætti ég ekki að hugsa um foreldra mína, ég hafði stöðugar áhyggjur. Halli bróðir var líka í Ameríkusiglingum og auðvitað vissi ég af því. Þessar siglingar gátu tekið allt að mánuð og hugurinn leitaði ávallt heim.“

Tíminn leið, stríðinu lauk og skjótt var Erna orðin hattasaumari.

Svo kynntist hún ungum nema úr Stýrimannaskólanum. Þá voru alltaf haldin böll á Nasa sem þá hét Sjálfstæðishúsið. „Við vorum þar á balli, hann kom til mín og bauð mér upp í léttan dans. Svona var þetta í þá daga, strákarnir komu og buðu manni upp í dans. Þetta voru alvörumenn í den.“ Eftir dansinn varð ekki aftur snúið og sleppti Sigurður ekki af henni takinu það sem eftir var.

Fyrir tveim árum fluttu Erna og Sigurður á Grandaveg 47. Á Grandaveginum gat gamli sjómaðurinn setið með kíki og fylgst með skipunum sigla inn Faxaflóann á sama tíma og hann hlustaði á fréttir í útvarpi.

„Hér á Grandaveginum heyri ég bjöllurnar klingja í kaþólsku kirkjunni við Túngötuna og um leið finnst mér ég vera komin heim á gömlu Eiðstaðina. Allt þetta lifir svona í minningunni.“