Anna Hildur Árnadóttir

Ég sendi þér kæra kveðju,

nú komin er lífsins nótt,

þig umvefji blessun og bænir,

ég bið að þú sofir rótt.

Þó svíði sorg mitt hjarta

þá sælt er að vita af því,

þú laus ert úr veikinda viðjum,

þín veröld er björt á ný.

Ég þakka þau ár sem ég átti,

þá auðnu að hafa þig hér,

og það er svo margs að minnast,

svo margt sem um hug minn fer,

þó þú sért horfinn úr heimi,

ég hitti þig ekki um hríð,

þín minning er ljós sem lifir

og lýsir um ókomna tíð.

(Þórunn Sigurðardóttir)

Þínar dætur,

Tengdamóðir mín, Anna Hildur Árnadóttir, var svo sannarlega öflugur liðsmaður íslensks samfélags. Hún ásamt eiginmanni sínum, Steingrími Lárussyni, stundað búskap með myndarbrag í rúmlega 50 ár í Hörgslandskoti á Síðu. Anna var dugnaðarforkur til allra verka, ósérhlífin, ótrúlega útsjónarsöm og vel að sér í öllu sem tengist heimilis- og búrekstri. Maður dáðist að því hvernig hún náði að halda öllu einstaklega snyrtilegu innandyra þrátt fyrir mikinn mannfjölda öll sumur. Þess utan tók hún þátt í öllum útistörfum sem tengdust rekstri búsins. Snyrtimennskan var þar í hávegum höfð enda búið verðlaunað um langt árabil fyrir úrvalsmjólk og mikil gæði í hvívetna.

Hún var heldur ekki hrædd á nokkurn hátt við að reyna sig við ný verkefni. Það sá maður meðal annars á því að hún skráði sig í fjarnám í tölvutækni og fórst það vel úr hendi. Ekki var málakunnáttunni fyrir að fara en hún lét það ekki slá sig út af laginu heldur hélt ótrauð áfram. Hún nýtti sér tæknina sér til framdráttar svo sem heimabankatengingu og ritvinnslu. Hún var auk þess dugleg að nýta sér Facebook til að fylgjast með og hafa samband við fólk. Feimni var ekki til í hennar orðabók, hún spjallaði við alla alveg óhikað. Það var sama hvort um var að ræða Íslendinga eða útlendinga sem áttu leið hjá, hún náði ávallt á einhvern hátt að gera sig skiljanlega.

Anna hafði gaman af tónlist og var félagi í kirkjukór sveitarinnar um langt árabil. Hún átti talsvert safn af íslenskri tónlist sem oft var í spilaranum á hennar heimili. Eitt var það sem henni þótti sérstaklega gaman og það var að fara í berjamó sem hún reyndi að gera bæði á meðan hún bjó fyrir austan en einnig eftir að þau hjónin brugðu búi og fluttu í borgina.

Eins og áður sagði var Anna mikil húsmóðir, hún kunni bókstaflega allt sem tengdist matargerð. Hjá mér voru það kótelettur í raspi sem voru í uppáhaldi. Hún bjó til allan mat til heimilisins, rúllupylsur, kæfu, hangikjöt, bjúgu, slátur, sultur, saft og svo mætti áfram telja. Einnig var hún mjög vel að sér varðandi hannyrðir af ýmsum toga. Oftar en ekki voru fullar kommóður af sokkum, vettlingum og húfum í öllum mögulegum stærðum, þetta var bara eins og að koma inn í verslun að fá að skoða hjá henni úrvalið. Hún var líka nákvæm í mörgu og það sá maður m.a. þegar kom að rekstri bílsins, hann skildi alltaf vera hreinn og í góðu standi, helst að farið væri með hann í skoðun vel fyrir tilsettan tíma og dekkjaskipti skyldu fara fram á þeim dagsetningum sem lögboðnar eru. Hún var með svolitla bíladellu að því er mér fannst og þar náðum við vel saman. Hún hafði einnig mikinn áhuga á velferð barnabarna sinna og sama gilti um langömmubarnið hennar.

Anna var góð fyrirmynd, dugleysi og leti var ekki til í hennar huga og það smitaði út frá sér í sveitastörfunum meðal þeirra sem áttu þess kost að dvelja í Kotinu fyrr á árum.

Ég kveð nú tengdamóður mína og vona að henni líði vel á nýjum stað.

Far í friði og hafðu bestu þakkir fyrir samveru undanfarinna áratuga.

Það er úr nægu að taka af góðum minningum um ömmu Önnu – enda var ég svo heppin að fá að eyða stórum parti úr hverju ári fyrir austan fyrstu 20 ár ævinnar.

Eins og lóan kemur á vorin mætti ég með rútunni austur í Kot þar sem amma var í essinu sínu og kenndi mér réttu tökin í sauðburðinum hratt og örugglega. Minningar frá smölun að hausti færa mér ilm af flatköku og hangikjöti hennar ásamt yl frá hlýrri heimaprjónaðri lopapeysu í köldu rigningarveðri. Jólaferðirnar í Kotið voru síðan alltaf bestar en þá dró amma fram fallegu silfruðu örþunnu jólakúlurnar sem virtust að minnsta kosti 100 ára og sem við hengdum saman á gervitréð í stofunni ásamt glerfuglinum sem komið var fyrir á efstu greininni. Sömu ánægju veittu páskaferðirnar með útiveru í fjósi og fjárhúsi þar sem ómótstæðilegar kótelettur í raspi og karamellu Royalbúðingur seðjuðu hungrið að degi loknum.

Þegar ég hugsa til baka kemur samt hljóðið í kleinujárninu hennar einhvern veginn alltaf upp í hugann og „klingrið“ þegar deigið var skorið. Hún beitti járninu af öryggi, vandvirkni og hraða - skorið var niður í 300 kleinur hið minnsta og svo gjarnan hent í snúða eða hjónabandssælu næsta dag. Við baksturinn sönglaði amma gjarnan lag og hveitið þyrlaðist upp þegar við snerum rösklega við kleinunum. Í Kotinu var ekkert bakkelsi keypt úr búð, ekki einu sinni brauðið og allar sultur búnar til heima – úr rifsberjum úr garðinum, rabarbaranum við hlöðuna eða krækiberjum sem við sóttum inn að Þverá.

Dagarnir hófust árla morguns með mjöltum og aldrei endaði vinnudagurinn fyrr en að lokum seinni mjöltum klukkan sjö. Á háannatíma, til dæmis í sauðburði og heyskap, var vinnudagurinn langt fram á kvöld. Amma stýrði mjöltum og rak hin ýmsu verk eftir árstíma þess á milli ásamt því að elda tvisvar sinnum á dag, oft ofan í 10-20 manns á sumrin og svo voru kvöldin nýtt vel, t.d. í prjónaskap. Í ofanálag þá var allt hreint og strokið í Kotinu – þvotturinn brakandi ferskur af snúrunni ofan við bæinn og heimilið fallegt með hekluðum dúkum og útsaumuðum myndum eftir ömmu.

Já ég held því hiklaust fram að amma, með sínum ótrúlega myndarskap, hefði getað starfrækt öll Icelandair hótelin sofandi – og öll hótel landsins vakandi! Þvílík atorka, yfirsýn, útsjónarsemi og vandvirkni allt í senn. „Ekkert slór“, „ekkert hálfkák“ og „áfram með smjörið“ – eins og hún sagði iðulega. Og það var sama hversu hratt maður vann – aldrei komst maður með tærnar þar sem amma var með hælana. „Ekki vera að gufast þetta“ sagði hún gjarnan ef einhver okkar vinnumannanna á bænum var ekki með hugann við verkefnið.

Enda voru allir yfirleitt með hugann við efnið í sveitinni – sem skilaði framúrskarandi útkomu, þar með talið verðlauna mjólk ár eftir ár. Oft hugsa ég til allra verðlaunagripanna sem stóðu hógværir í hillunni í eldhúsinu í Kotinu en höfðu hvetjandi áhrif á okkur öll.

mbl.is/minningar

Nú er hún Anna mágkona mín búin að kveðja þennan heim og minnumst við hennar með þakklæti.

Ég kynntist Önnu vorið 1964 þegar ég kom fyrst í Hörgslandskot með Sigga bróður hennar og þar tóku Anna, Steini og dæturnar á móti mér opnum örmum og urðum við Anna strax miklar vinkonur og hélst sú vinátta alla tíð.

Anna var mikil húsmóðir og hannyrðakona bæði við útsaum, prjónaskap og fékk ég og mín fjölskylda að njóta þess t.d alltaf til sokkar frá Önnu frænku.

Og ekki má gleyma hangikjötinu og flatkökunum sem við fengum alltaf fyrir jólin og þegar sá pakki kom voru jólin komin hjá okkur.

Við Anna vorum oft að grínast með það seinni árin að það væri ekki skrýtið þótt börnin okkar væru vel gerð þar sem við hefðum alið þau upp í sameiningu en strákarnir okkar voru alltaf á sumrin hjá Önnu og Steina og stelpurnar þeirra fengu aðstöðu hjá okkur þegar þær komu suður.

Þegar strákarnir okkar komu heim á haustin fékk ég alveg að heyra það að snúðarnir og kleinurnar mínar væru nú ekki eins góðar og hjá Önnu frænku þótt við værum með sömu uppskrift.

Það var alltaf mikið fjör hjá okkur Önnu þegar við vorum að vinna eitthvað saman fyrir austan, hvort það var að setja í hana permanent eða útbúa veislur eða eitthvað annað þá var mikið hlegið og skrafað enda Anna hláturmild og hress kona.

En margs er að minnast nú þegar við kveðjum Önnu og eigum við Siggi og börnin okkur margar góðar minningar um góða systur, mákonu og frænku í gegnum öll árin sem við höfum átt saman og eigum eftir að sakna.

Elsku Lilja, Jóhanna og fjölskyldur ykkar, við vottum ykkur samúð okkar, missir ykkar er mikill en minningarnar lifa í hjörtum okkar allra áfram.

bróðir og fjölskylda.

Fyrir nákvæmlega 40 árum fórum við fjölskyldan í okkar fyrstu heimsókn til Önnu og Steina á Hörglandskot á Síðu. Þau voru sannkallaðir höfðingjar heim að sækja og það var mikil gleði þegar Steini hringdi eitt vorið og óskaði eftir að fá frumburðinn okkar Hrafnhildi í sveitina til að aðstoða við sauðburðinn. Næstu sumur á eftir vorum við tíðir gestir á Hörglandskoti og vinskapurinn hélst alla tíð.

Þegar minnst er á kvenskörunga þá sé ég alltaf fyrir mér Önnu. Það var með ólíkindum að fylgjast með á hve einfaldan hátt Anna bæði verkstýrði og kom sjálf miklu í verk á stuttum tíma. Strax eftir mjaltir á morgnana var hún komin í eldhúsið að framreiða morgunverð fyrir mannskapinn. Síðan hófst hún handa við ýmis verk og útbjó hádegisverð. Á meðan verið var að ganga frá eftir hádegisverðin var hún oftar en ekki búin að skella nokkrum jólakökum, lagtertum eða snúðum í ofninn sem var boðið upp á í kaffinu. Þegar komið var með baggana heim á hlað henti hún þeim hraðar en nokkur karlmaður á færibandið, skellti sér aftur í fjósið og síðan var eldaður kvöldmatur og alltaf bauð hún upp á kvöldkaffi áður en farið var að sofa.

Anna reykti bestu hangilæri sem ég hef smakkað, ræktaði kartöflur og ýmislegt grænmeti í garðinum. Anna var ákveðin kona, hrein og bein og sagði hlutina án umbúða. Hún var líka einstaklega hláturmild og trúði því að öllum væri allt mögulegt, oft heyrði ég hana segja: „Þú getur það ef þú vilt það“ – vilji er allt sem þarf.

Það allra skemmtilegasta við að koma í sveitina var að spjalla því Anna og Steini höfðu bæði einstakan hæfileika að segja skemmtilega frá og sögurnar voru óþrjótandi. Þau spurðu líka frétta og við lærðum fljótt að taka vel eftir á leiðinni austur á hvaða bæjum var byrjað að heyja og hvar ekki. Gestagangurinn var mikill og það brást aldrei að á meðan við stoppuðum komu oft nokkrir gestir á dag. Allir voru velkomnir í gistingu á meðan húsrúm leyfði og aðrir gistu úti í tjöldum.

Við komum á hverju einasta sumri í töðugjöld því þá var hægt að rétta hjálparhönd og í lokin var haldin þvílík og önnur eins veisla þannig að borðið svignaði af kræsingum.

Við minnumst þeirra heiðurshjóna Önnu og Steina með miklu þakklæti. Dætrunum Jóhönnu, Lilju og fjölskyldum vottum við okkar innilegustu samúð.