ISAVIA og Flugfélagið Ernir

Skuld flugfélagsins Ernis ehf. við ISAVIA hefur verið í umræðunni í fréttamiðlum undanfarið og hefur hún vakið athygli mína. Hörður Guðmundsson, forstjóri félagsins, hefur verið til svara fyrir félagið og hefur gert það af hógværð og án stóryrða, sem hans er von og vísa.

Segja má að Hörður sé einn af brautryðjendum farþegaflugs á Íslandi, með flugvélum af minni stærðargráðunni, allt frá því að slíkt flug var stundað á vanbúnum eins hreyfils flugvélum. Með ótrúlegum dugnaði og þrautseigju hefur honum tekist að byggja upp flugstarfsemi sína á þann veg að aðdáun vekur miðað við þann markað, sem í boði er. Allar aðstæður frá náttúrunnar hendi, á landi og ekki síst veðurfarslegar gera miklar kröfur til rekstursins. Um það bil 50 ára flugrekstur Harðar hefur vissulega ekki verið áfallalaus, en hann hefur ekki látið bugast og haldið áfram ótrauður og eflst við hverja raun.

Starfsemi sína byggir flugfélagið fyrst og fremst á áætlunar- og leiguflugi auk sjúkraflugs, þegar flytja þarf sjúklinga til meðferðar erlendis. Rétt er að halda til haga að áætlunarflug félagsins er til lítilla og einangraðra staða og til staða, sem aðrir aðilar hafa af hagkvæmisástæðum neyðst til að hætta flugi til. Í dag er flogið á vegum félagsins með flugvélum, sem bjóða upp á öryggi og þægindi og hafa eiginleika og tækjabúnað sem best stendur til boða í dag og njóta þess bæði farþegar og áhafnir.

Auk þess hefur Herði tekist að hlúa að starfseminni, með byggingu mjög hentugs húsnæðis á Reykjavíkurflugvelli og er umbúnaður þar allur fyrir farþega og starfsmenn til mikillar fyrirmyndar.

Ekki leikur vafi á að þessi þjónusta er mjög mikilvæg landsmönnum öllum og er þakkarvert að hún skuli standa þeim til boða svo og að eiga menn eins og Hörð Guðmundsson, sem hefur alla tíð staðið fast í lappirnar til að halda þessum rekstri gangandi.

Ljóst er að félagið hefur nú ráðist í mikla fjárfestingu með kaupum á 32 sæta Dornier 328-flugvélinni. Þetta hefur kallað á fjárfreka og mikla vinnu við þjálfun áhafna og tæknimanna. Skrásetningarferlið hefur tekið um sjö mánuði og má geta nærri, að þessi langi tími hefur reynt mjög á fjárhagsstöðu félagsins. Flugvélin var loks tilbúin og fór sitt fyrsta áætlunarflug núna í byrjun janúar, en Adam var ekki lengi í Paradís. ISAVIA ákvað skyndilega að stöðva rekstur þessarar flugvélar, vegna skuldastöðu flugfélagsins við þá og brugðust við tímabundnu ástandi á þann máta, að mér finnst með ólíkindum og þeim til vansa.

Þar sem verið var að vinna ásamt erlendum sérfræðingum að viðhaldi flugvélarinnar í upphituðu flugskýli, var vinnan við flugvélina stöðvuð og henni læst utan dyra, þar sem hún var óaðgengileg starfsmönnum félagsins.

Fyrir náð og miskunn gaf ISAVIA heimild til að færa flugvélina aftur inn í skýli, til þess að ljúka viðhaldsvinnunni. Að þessari vinnu lokinni var hún síðan dregin út aftur og henni stillt upp, læstri á flugvélastæðinu, óvarinni fyrir veðrum og vindum uns skuldir verða greiddar. Þar stendur flugvélin í dag.

Þessi aðgerð lýsir ótrúlega óvinsamlegri afstöðu til viðskiptavinar, sem greiðir um 100 milljónir til stofnunarinnar árlega, fyrir hækkuð lendingargjöld, ný tilkominna farþegaskatta, sem eru jafnháir og fyrir þá farþega sem ferðast milli landa, nýtilkomin yfirflugsgjöld svo og leigu fyrir aðstöðu farþega á áfangastöðum úti á landi. Er þetta ekki algert skilningsleysi á því hlutverki sem ISAVIA-menn eiga að hafa – að reyna ekki að liðsinna Herði Guðmundssyni á erfiðum og viðkvæmum tíma, í stað þess að beinlínis að valda flugfélaginu skaða og gera því erfiðara en ella að greiða skuld sína.

Geta má þess að vegna endurnýjunar tölvubúnaðar ISAVIA hafði Flugfélaginu Erni ekki borist neinn reikningur fyrir gjaldföllnum þjónustugjöldum svo mánuðum skiptir, en félagið greiddi samt um 50 milljónir til ISAVIA á árinu 2018. Ekki breytir það þó því, að skuldin er söm þótt reikningar hafi ekki borist, en kvöðin til uppgjörs var tæpast eins rík fyrir bragðið.

Þessar spurningar hljóta að vakna:

• Hvers vegna þurfti að grípa til þessara harkalegu aðgerða?

• Er það eðlilegt, að farþegaskattar séu þeir sömu fyrir innanlands- og millilandaflug?

• Er það eðlilegt, að stofnanir geti kyrrsett atvinnutæki án aðkomu sýslumanns?

ISAVIA-menn hljóta að geta fundið sér eitthvað þarfara og árangursríkara að gera, svo sem að hlúa að grasrótinni í fluginu og reyna að lágmarka ýtrustu kröfur sem berast frá ESB og EES, þannig að reglugerðafarganið verði einkafluginu og sviffluginu ekki ofviða.

ISAVIA verður einnig að láta virkilega til sín taka og sporna við aðgerðum skaðvalda sem vinna leynt og ljóst að því, beint fyrir augum ISAVIA, að eyðileggja Reykjavíkurflugvöll til stórkostlegs tjóns fyrir alla landsmenn og flugstarfsemi, flugvöll sem á ekki og getur ekki verið annars staðar en hann er núna. Eftir því sem nefndarálitum fjölgar, er það augljósara.