Skipaumferð eykst við Húsavík

Hafþór Hreiðarsson

skrifar frá Húsavík

Að sögn Þóris Arnar Gunnarssonar, hafnarstjóra Norðurþings, hafa orðið mikil umskipti í komum flutningaskipa síðustu ár en fyrir árið 2015 komu alla jafna þrjú til fjögur skip á ári með salt og áburð. Á árinu 2015 komu 27 skip og hefur komum fjölgað jafnt og þétt síðan. Samkvæmt áætlunum á árinu 2019 er gert ráð fyrir að um 80 flutningaskip komi til Húsavíkur.

„Á árunum 2015 til 2017 var bróðurparturinn af skipaflutningum til Húsavíkur vegna uppbyggingar PCC á Bakka, Landsvirkjunar á Þeistareykjum og Landsnets og Rarik en unnið var samhliða að uppbyggingu raforkuvirkis á Þeistareykjum og raforkuflutningskerfis frá Þeistareykjum að Bakka. Á árinu 2018 hófust svo hráefnisflutningar hjá PCC sem fóru svo á fullt skrið á seinni hluta sama árs og eru uppistaða flutninga í dag til Húsavíkur. Eimskip siglir á tveggja vikna fresti til Húsavíkur og má segja að uppistaðan hjá þeim séu einnig flutningar fyrir PCC en eitthvað er um fiskflutninga frá Húsavík með Selfossi,“ segir Þórir Örn.

Ráðast þurfti í umtalsverðar hafnarframkvæmdir svo höfnin væri í stakk búin til að taka við aukinni skipaumferð. Viðlegukantur við Bökugarð var lengdur um 90 metra og er í dag 220 metrar. Grjótvörn utan á Bökugarði var færð til norðurs að hluta og framlengd að gangamunna Húsavíkurhöfðaganga. Að auki var hafnarsvæði fyrir innan Bökugarð dýpkað og athafnasvæði skipa stækkað og gengið var frá geymslusvæði fyrir gáma og varning innan við Bökugarð.

Bakki ákjósanlegur staður

Að sögn Þóris Arnar er ljóst að með uppbyggingu PCC á Bakka hefur rekstur hafnarinnar og annarra fyrirtækja á svæðinu breyst til muna og rekstrarumhverfið orðið allt annað. Þrátt fyrir að rekstrarumhverfið hafi breyst til batnaðar hefur kostnaðurinn einnig aukist og miklum fjármunum hefur verið varið í uppbyggingu innviða.

Ljóst var strax í upphafi að PCC-verkefnið mundi ekki eitt og sér standa undir þeirri innviðauppbyggingu sem ráðist var í á svæðinu. Iðnaðarsvæðið á Bakka var byggt upp og skipulagt fyrir fjölbreyttan iðnað og gert er ráð fyrir að þar séu möguleikar fyrir fjölmörg fyrirtæki að setja sig niður. Það sé því mikilvægt að vinna áfram að fjölgun fyrirtækja og verkefna á iðnaðarsvæðinu Bakka svo og annars staðar í sveitarfélaginu en með þeirri uppbyggingu sem ráðist var í eru bæði Bakki og sveitarfélagið í heild sinni, með þeim flutningsmöguleikum sem komnir eru við höfnina, orðin ákjósanlegur staður fyrir fjölbreytt verkefni af ýmsum toga.

„Hvað varðar uppbyggingaráform hafnarinnar á næstu árum þá stendur til að endurbyggja svokallaðan Þvergarð en hann er kominn til ára sinna og þarfnast viðhalds. Þá stendur til að lengja hann til suðurs um 50 metra og dýpka við viðleguna,“ segir Þórir Örn.

„Þetta mun auka til muna möguleika hafnarinnar til að taka á móti fleiri og stærri skemmtiferðaskipum, ásamt öðrum skipum, og bæta til muna þá aðstöðu sem boðið er upp á í dag við móttöku slíkra skipa. Þvergarðurinn er mjög vel staðsettur með þetta í huga og frekar stutt fyrir farþega skemmtiferðaskipa að miðhafnarsvæðinu og miðbæ Húsavíkur. Áætlanir gera svo ráð fyrir frekari uppbyggingu í innri höfninni til að bæta aðstöðu ferðaþjónustubáta og smærri báta með aukinni viðlegu, eflingu raforku og vatnstenginga fyrir báta ásamt lagfæringum á miðhafnarsvæðinu.“

Vinnuaðstaða starfsmanna bætt

Í uppbyggingaráætlun hafnarinnar var gert ráð fyrir nýrri vog á svokallaðri Bökufyllingu við Bökugarð. Búið er að ganga frá undirstöðum fyrir vogina og gert er ráð fyrir að vogin verði sett niður nú á vordögum. Vogin er nokkuð stór og er um 24 metra löng og gert er ráð fyrir að hún nýtist til að vigta hráefni og varning sem fer um höfnina, hvort sem um er að ræða inn- eða útflutning, ásamt öðru sem þarfnast vigtunar.

Til margra ára hefur höfnin haft aðstöðu í vigtarskúr sem staðsettur er á miðhafnarsvæðinu. Með fjölgun starfsmanna og stórauknum umsvifum á höfninni var brýn þörf á að bæta vinnuaðstöðu starfsmanna hafnarinnar. Þegar ákveðið var að ráðast í byggingu nýrrar slökkvistöðvar á hafnarsvæðinu var tekin sú ákvörðun að samnýta bygginguna með höfninni.

Höfnin verður þar með skrifstofu og aðstöðu fyrir mannskap ásamt því að vera með eitt bil í tækjasal hússins undir tæki og búnað hafnarinnar. Þetta mun gjörbreyta aðstöðumálum starfsmanna. Einnig felast í þessu ákveðin samlegðaráhrif en möguleiki skapast á samnýtingu starfsmanna hafnarinnar og slökkviliðs í ýmsum verkefnum, til dæmis varðandi viðbrögð vegna mengunarslysa í höfn og fleira þess háttar.

Um 110 þúsund farþegar árlega

Hvalaskoðun og ferðaþjónusta hefur verið með svipuðu sniði síðustu árin og er nokkuð stór þáttur í rekstri hafnarinnar, en um tuttugu ferðaþjónustubátar eru í siglingum um höfnina frá fjórum fyrirtækjum. Ferðaþjónustan hefur verið nokkuð metnaðarfull á Húsavík í allmörg ár og uppbyggingin nokkuð mikil hjá fyrirtækjunum sem að þessu standa.

Um 110 þúsund farþegar hafa farið í ferðir ár hvert undanfarin ár og því mikið um að vera á höfninni á sumrin. Þess má þó geta að undanfarin ár hafa fyrirtækin byrjað fyrr á vorin og siglt fram eftir vetri og má því segja að fyrirtækin séu að störfum nánast allt árið sem er mjög jákvæð þróun í þeirri viðleitni að lengja ferðamannatímabilið, sem styður við aðra þjónustu svo sem veitingahús, gististaði og aðra starfsemi.

Útgerð minni báta hefur heldur verið að dragast saman á Húsavík á undanförnum árum enda rekstrarumhverfi smærri útgerða orðið mjög erfitt á landsvísu. Landaður sjávarafli hefur þó ekki minnkað á milli ára en landanir á árinu 2017 voru 813 talsins og landaður afli um 2.096 tonn. Landanir á árinu 2018 voru 697 talsins og landaður afli um 2.317 tonn. Uppistaða aflans er þó af stærri bátum, s.s. frá GPG fiskverkun, Ugga ehf. og vertíðarbátum frá Grímsey.

Landaður afli hefur þó aukist frekar á Raufarhöfn á milli ára og var á árinu 2017 um 2.023 tonn en 3.693 tonn á árinu 2018. Landaður afli jókst einnig lítillega á Kópaskeri á milli ára eða úr 383 tonnum á árinu 2017 í 402 tonn á árinu 2018.

„Tveir starfsmenn eru alla jafna við störf á Húsavíkurhöfn. Einu stöðugildi er bætt við á sumrin til að leysa sumarfrí og mæta auknu álagi vegna skemmtiferðaskipa og aukamenn eru kallaðir inn við skipakomur auk þess sem hafnarstjóri hefur brugðist við ef leysa þarf ýmis verkefni á höfninni. Alla jafna eru um sjö aðilar sem koma að hverri skipakomu af hálfu hafnarinnar,“ segir Þórir Örn en hafnir Norðurþings samanstanda af höfnunum á Raufarhöfn, Kópaskeri og Húsavík og eru stöðugildin fimm í heildina fyrir allar hafnirnar.