Löggjafans að stýra auglýsingasölu RÚV

Baldur Arnarson

baldura@mbl.is

Magnús Geir Þórðarson útvarpsstjóri segir það koma vel til greina að hið opinbera komi að mælingum á hlustun og áhorfi ljósvakamiðla.

Tilefnið er gagnrýni Arnþrúðar Karlsdóttur, útvarpsstjóra Útvarps Sögu, í Morgunblaðinu í gær. Telur hún að RÚV leggi með þátttöku í mælingunum fram samkeppnishindranir. „Hér á Íslandi, eins og í öllum nágrannalöndum okkar, hafa fjölmiðlar um árabil tekið sig saman um fjölmiðlamælingar. Það er jákvætt fyrir almenning, stjórnvöld, atvinnulífið og auglýsendur að hafa glögga mynd af því hvernig fjölmiðlanotkun er,“ segir Magnús Geir.

Æskilegra að allir séu með

„Fyrirkomulag rafrænna mælinga er með sambærilegum hætti og aðrar fjölmiðlakannanir hérlendis, hvort sem er á lestri prentmiðla eða netmiðla. Flestir stærri miðlar landsins taka þátt í þessum könnunum, þar á meðal RÚV. Best er að sá aðili sem framkvæmir kannanirnar og hefur frumkvæðið, Gallup, svari fyrir kostnað og aðgengi smærri miðla. Að sjálfsögðu væri æskilegast að allir innlendir miðlar væru inni í könnuninni, líka þeir smærri. Mér þætti vel koma til greina að hið opinbera kæmi að fjármögnun mælinga og aðstoðaði þar með þátttöku hinna minni, eins og lagt var til í umfjöllun Morgunblaðsins.“

Tekjumöguleikar RÚV skertir

– Sérðu fyrir þér óbreytta hlutdeild RÚV á auglýsingamarkaði?

„Það hefur á síðustu árum nokkuð verið dregið úr möguleikum RÚV til tekjuöflunar í gegnum auglýsingar og kostun með lagasetningu og í framhaldinu túlkun fjölmiðlanefndar á lögunum. Við aðlögum okkur að sjálfsögðu að þeim breytingum. RÚV getur lítið sagt um það hvaða ákvarðanir löggjafinn tekur í framtíðinni varðandi stöðu RÚV, þótt ég trúi því að áfram ríki sátt um mikilvægi þess að hér sé rekinn öflugur almannaþjónustumiðill með áherslu á íslenskt efni, upplýsandi umræðu, menningu og þjónustu við börn. Hins vegar er auglýsingamarkaðurinn síbreytilegur, auglýsingatekjur RÚV hafa minnkað allnokkuð undanfarið og mér finnst líklegt að sú þróun haldi áfram. Reyndar er líklegt að hlutdeild allra innlendra miðla minnki í mikilli alþjóðlegri samkeppni.“

Byggt á ákvörðun Alþingis

– Er eðlilegt að RÚV, sem fær opinber framlög, sé svo fyrirferðarmikið á auglýsingamarkaði?

„RÚV starfar í þágu almennings og í áratugi hefur það verið ákvörðun Alþingis að fjármagna RÚV með blandaðri leið í gegnum útvarpsgjald og sölu auglýsinga. Slíkt er jafnframt algengasta fjármögnunarfyrirkomulag almannaþjónustumiðla í Evrópu. Stjórn RÚV og stjórnendur hafa ekki haft sérstaka skoðun á hvaða leið sé farin við fjármögnun RÚV en bent á að til að halda úti áþekkri þjónustu megi heildartekjur ekki minnka.

Ég tel að það sé mikilvægt fyrir íslenskan almenning, menningu og tungu að hér sé öflug almannaþjónusta við hlið fjölbreyttrar flóru einkarekinna miðla. Þetta er sérstaklega mikilvægt nú þegar erlendar efnisveitur bjóða upp á mikið úrval afþreyingarefnis á erlendri tungu.

Ef núverandi fjármögnunarleið verður endurskoðuð þarf að tryggja að RÚV geti áfram sinnt sínu mikilvæga hlutverki og þjónusta skerðist ekki, enda væri það í andstöðu við vilja almennings samkvæmt könnunum. RÚV starfar eftir þeim lögum og reglum sem um stofnunina gilda. Alþingi ætlast til að RÚV afli um þriðjungs tekna sinna í gegnum auglýsingasölu og eftir því höfum við starfað. RÚV, eitt og sér, tekur engar ákvarðanir um breytingar á fyrirkomulagi fjármögnunar RÚV. Það er viðfangsefni löggjafans.“

– Eiga mögulegar breytingar á rekstrarumhverfi RÚV þátt í umsókn þinni um stöðu þjóðleikhússtjóra?

„Umsókn mín um stöðu þjóðleikhússtjóra grundvallast á einlægri ástríðu minni fyrir leikhúsinu, löngun til að snúa þangað aftur og trú minni á að ég hafi heilmargt fram að færa sem geti nýst Þjóðleikhúsinu og leikhúslífi í landinu. Ég hef nú gegnt stöðu útvarpsstjóra í á sjötta ár og er afskaplega stoltur af þeim árangri sem náðst hefur á þeim tíma, bæði á dagskrársviðinu og hvað rekstrarárangur varðar. Ég sé ekki fyrir mér að miklar breytingar verði á stöðu RÚV á næstu misserum, fjármálaáætlun ríkisins gerir ráð fyrir stöðugleika í fjármögnun og tekjuöflun RÚV, forsvarsmenn ríkisstjórnarinnar hafa ítrekað að þeir vilji ekki skerða þjónustu RÚV og kannanir staðfesta jákvæðara viðhorf almennings til RÚV en mælst hefur um árabil. Ég sé því ekki annað en að staða RÚV sé sterk til framtíðar,“ segir Magnús Geir Þórðarson.